هدیة الزائرین و بهجة الناظرین

هدية الزائرين و بهجة الناظرين
پدیدآوران	قمی، عباس (نویسنده) مؤسسه سبطين (محقق)
عنوان‌های دیگر	هديه زائر، کليات ادعيه و زيارت‌ها
ناشر	مؤسسه سبطين
مکان نشر	ايران - قم
سال نشر	1383ش.
چاپ	يکم
شابک	‎964-06-437-8-5
موضوع	دعاها - زيارت نامه‌‏ها
زبان	فارسي - عربي
کد کنگره	‏ ‎‏/‎‏ق‎‏8‎‏ه‎‏4 / 267/8 BP

هدیة الزائرین و بهجة الناظرین تألیف شیخ عباس قمی، مجموعه‌اى از زيارات و آداب آن و دعاهايى در زيارت معصومان و پيامبران و امامزادگان است كه مؤلف آنها را از مهم‌ترين منابع زيارتى شيعه استخراج و در اين مجموعه تدوين كرده است.

در مقدمه مصصح، درباره اهميت كتاب آمده است:

كتاب حاضر كه يكى از تأليفات ارزنده و بسيار مفيد مرحوم خاتم المحدثين، حاج شيخ عباس قمى است كه به درخواست بعضى از مؤمنين نوشته شده، در فضيلت زيارت و آداب آن و زيارت مخصوصه و مطلقه...

اين كتاب، به قول مرحوم علامه تهرانى: «و هو كتاب وجيز جامع لما يحتاج اليه من الاعمال بقدر ما يسهل لنوع الناس العمل به» هم راهبر زائران است در زيارت و هم هادى عابدان است در عبادت شبانه روزى، هم راهنماى حجاج است در مشاهد مشرفه و پويندگان راه عبادت و بندگى كه از آن، حداكثر استفاده را بنمايند.

مؤلف در باب اول كتاب، به ذكر آداب زيارات و ورود در مشاهد مشرفه پرداخته و در باب‌هاى بعدى، به زيارات امامان مدفون در عراق و سپس به زيارات مكه و مدينه توجه كرده است.

بخش‌هاى پايانى كتاب به آداب و اعمال و دعاهاى مناسبتى اختصاص دارد.

مؤلف در مقدمه كتاب، دربارۀ انگيزه خود از توجه به اين موضوع مهم و جمع‌آورى اين اثر مى‌نويسد:

بر ارباب بينش و دانش مخفى نماند كه چون دنيا مزرعه آخرت است، بايد هر عاقل دانشمند، اين ايام قليله را غنيمت دانسته و در صدد تحصيل توشه و زاد براى سفر هولناك معاد بوده باشد... شبهه‌اى نيست كه بهترين زاد براى اين سفر و محكم‌تر وسيله براى آسودگى از شدايد اين راه پرخطر، بعد از تكميل معارف الهى و اداى واجبات و ترك محرمات، تشبّث و تمسّك به دامان حجج طاهرين است و از براى آن طريق بسيار است، مانند نشر علوم ايشان و ذكر فضايل و مناقب آن بزرگواران، تشرّف به زيارت آنها و اقامه تعزيه و ماتم و احسان به موالى و دوستان و زائران قبور ايشان. پس هوشمند بصير و مؤمن مطلع خيبر با قدرت بر چنگ زدن به دامان اين رقم از اعمال خيريه، هرگز دست از آن نخواهد كشيد.

منابع مورد استناد مؤلف، در مقدمۀ هر فصل آمده است كه عبارتند از تهذيب شيخ طوسى، تحفة الزائر علامه مجلسى، تحية الزائر نورى، كامل الزيارات ابن قولويه، وسائل الشيعه شيخ حرّ عاملى.

فهرست عناوین کتاب:

مقدمه / در بيان مختصرى از آداب سفر.

باب اول / آداب زيارت و دخول در مشاهد مشرفه، در ذكر اذان، دخول در حرم‌هاى شريفه.

باب دوم / فضيلت و كيفيت زيارت امام موسى و امام محمد تقى(ص)، كيفيت زيارت كاظمين، زيارت مشاهير از علما كه در كاظمين مدفونند، فضايل حضرت سلمان و كيفيت زيارت او.

فصل سوم / فضيلت و كيفيت زيارت ائمه سامراء، زيارت عسكريين، تكليف زوار در حرم عسكريين، زيارت شخصى حكيمه خاتون، آداب و دخول در سرداب غيبت و ذكر وجه تسميۀ آن.

فصل چهارم / در زيارت مطلقه و مختصه سيدالشهدا(ع): در ثواب زيارت آن حضرت، فضيلت و شرافت كربلا، زيارت جناب ابوالفضل(ع)، فضيلت و كيفيت مخصوصۀ امام حسين(ع).

فصل پنجم / در بيان زيارات حضرت امير(ع)، اعمال مسجد كوفه، زيارت حضرت مسلم و هانى، اعمال مسجد سهله، زيارت روز عيد غدير، خواندن دعاهاى مخصوص تعقيب هر نماز در نجف.

فصل ششم / فضيلت و كيفيت زيارت حضرت رسول(ص) و فاطمه زهرا(عليهاالسلام) و ائمه بقيع علیهم‌السلام، تكاليف زوّار در مدينه و مكه.

فصل هفتم / در زيارت حضرت ثامن الائمه امام رضا(ع).

فصل هشتم / در زيارات جامعه و زيارت بعيد و زيارت وداع.

فصل نهم / در صلوات بر ائمه و نماز هديه به روح ايشان.

فصل دهم / زيارت انبيا و امامزادگان و مؤمنين و اصحاب و علما.

فصل يازدهم / اعمال ماه‌ها و ايام متبركه مانند ماه رجب و شعبان و رمضان.

منابع مقاله

باقریان موحد، کتابشناسی زیارت، قم- ایران، نشر مشعر، 1387