نهاية القول المفيد في علم تجويد القرآن المجيد
| نهایه القول المفید فی علم تجوید القرآن المجید | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | جریسی، محمد مکی نصر (نویسنده) |
| ناشر | دار الکتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1423 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | قرآن - تجوید |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 79/6 /ج4ن9 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
نهاية القول المفيد في علم تجويد القرآن المجيد نوشته شيخ محمد مكّى نصر جريسى شافعى متوفاى 1322 هجرى قمرى است كه در موضوع «تجويد» قرآن كريم نگاشته شده است.وى در نگارش اين اثر خلاصه 24 اثر مشهور در علم تجويد را فراهم آورده است.آثارى چون: «الوقف و الابتداء»ابوعمرو دانى،«المقدمة الجزرية»
ابوالخير محمد بن محمد بن على معروف به ابن جزرى و مجموعه شروح هفت‌گانه‌اى كه بر اين مقدمه نوشته شده است،«زاد القرّاء» کمال‌الدين بن قوام‌الدين مرعشى،«الدرّ اليتيم في علم التجويد» بر كوى،«المفيد فى علم التجويد» شهاب‌الدين طيبى و غيره.
نویسنده در اين كتاب به بيان حكم، حقيقت و ماهيت، موضوع،ثمره و فايده و غايت و هدف علم تجويد پرداخته است.بيان مراتب 4 گانه قرائت كه عبارتند از:تحقيق، حدر، تدوير و ترتيل، بيان كارهاى حرامى كه بعضى قرّاء در قرائت قرآن بنا نهاده‌اند نظير قرائت با الحان مطرب و داراى ترجيع، ترقيص، ترعيد و...، بيان لحن جلى و خفى و حدّ و حكم اين دو، تقسيم واجب در علم تجويد به واجب شرعى و واجب صناعى، بيان مخارج حروف و عدد آنها، معرفى دندانها، بيان القاب حروف، صفات حروف نظير جهر، همس، شدّة، رخاوة، و...و نيز صفات خفاء و غنّة، بيان احكام تفخيم و ترقيق، ادغام، اظهار،إخفاء و إقلاب، مدّ و قصر.
احكام وقف و ابتداء، بيان وقف طبق خط مرسوم؛ یعنى خط مصاحف عثمانى، بيان آنچه به ختم قرآن مربوط است، آداب قارى قرآن، آداب قرائت قرآن، رواياتى در فضيلت قرآن كريم، فضيلت قرائت آن، فضيلت اهل قرآن، فضيلت آموختن و آموزش آن و آداب مخصوص معلّم و متعلّم قرآن كريم، مطالب كتاب را تشكيل مى‌دهند.
ساختار
كتاب شامل يك مقدمه، هشت باب و يك خاتمه است.
مقدمه 4 فصل و يك تتمه را دربر مى‌گيرد، الفصل الاول:في بيان حكم التجويد و حقيقته و موضوعه و فائدته و غايته و اركان القرائة الصحيحة.الفصل الثاني:في بيان ما ورد عن الائمه من مراتب القرائة.الفصل الثالث:في بيان الامور المحرمة التى ابتدعها القرّاء في قرائة القرآن.الفصل الرابع:في بيان اللحن الجلىّ و الخفى و حدّ هما و حكمهما.
التتمة:في تقسيم الواجب في علم التجويد الى واجب شرعى أو صناعي.
الباب الاول:فيما يتعلق بمخارج الحروف، كه شامل 3 فصل و يك تتمه است.
الباب الثاني:في بيان صفات الحروف، كه داراى 5 فصل و يك تتمه است.
الباب الثالث:في بيان احكام التفخيم و الترقيق، كه 3 فصل و يك تتمه را داراست.
الباب الرابع:في بيان احكام الادغام و الاظهار و الاخفاء و الاقلاب، شامل 5 فصل و يك تتمه است.
الباب الخامس:في بيان احكام المد و القصر، كه داراى 5 فصل و يك تتمه است.
الباب السادس:في بيان احكام الوقف و الابتداء، شامل 9 فصل و يك تتمه است.
الباب السابع:في بيان الوقف على مرسوم الخط، داراى 6 فصل و يك تتمه است.
الباب الثامن:فيما يتعلق بختم القرآن العظيم،3 فصل و يك تتمه را دربر مى‌گيرد.
الخاتمه:في بيان فضل القرآن و فضل تعلّمه و تعليمه و فضل قارئه و غير ذلك.
نسخه‌شناسى
ضبط و تصحيح اين كتاب و نيز استخراج آيات آن توسط عبداللّه محمود محمد عمر صورت گرفته است و كتاب در قطع وزيرى با جلد گالينگور در 263 صفحه اولين بار در سال 1424 هجرى از سوی «دار الكتب العلمية» بيروت منتشر شده است.
منابع مقاله
مقدمه نویسنده و متن كتاب