نظام سلطانی از دیدگاه اندیشه سیاسی (دوره صفویه و قاجاریه)
| نظام سلطانی از دیدگاه اندیشه سیاسی شیعه (دوره صفویه و قاجاریه) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | طباطبایی‌فر، محسن (نویسنده) |
| ناشر | نشر نی |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1384ش. |
| چاپ | یکم |
| شابک | ???964-312-762-1 |
| موضوع | شیعه و سیاست پادشاهی - جنبههای مذهبی - اسلام |
| زبان | فارسی |
| کد کنگره | 6ن23ط / 231 BP |
نظام سلطانی از دیدگاه اندیشه سیاسی (دوره صفویه و قاجاریه) تألیف سید محسن طباطبایی‌فر؛ این کتاب پایان‌نامه مقطع کارشناسی ارشد نویسنده بوده که به صورت کتاب درآمده است. گرچه موضوع این اثر اندیشه سیاسى شیعیان است، ولى به مناسبت، پاره‌اى مباحث تاریخى را نیز در بردارد.
ساختار
کتاب دارای مقدمه، پنج فصل (که در قالب دو بخش تنظیم شده‌اند)، نتیجه‌گیری و نمایه است و در مجموع از صفحه‌آرایی و چاپی مناسب برخوردار است.
گزارش محتوا
گرچه اثر حجیم است، ازحیث محتوایى ایدۀ مؤلف قابل تلخیص در قالب گزاره‌هاى زیر است:
- سلطنت شیعى قرائتى از نظریۀ «سلطنت ایرانی» یا گرته‌برداری از الگوى سلطنت اهل سنت، نیست(ص۵٣).
- سلطنت شیعی دارای اصول، مبانی و موضوع خاص خود است (ص۵٣).
- سلطنت شیعى در نتیجۀ ظهور جنبش صفویه، ضعف گفتمان خلافت، خلأ ناشى از مبارزۀ مغولان با اهل سنت، امکان پیدایش عینى و سلطه مى‌یابد (ص ١٥٢).
- سلطنت شیعی مقوله‌ای متمایز از الگوی (جواز همکاری با سلطان جائر» یا سلطان مأذون ارزیابی می‌شود.
نتیجه آنکه با استقرار سلطنت صفویه، در واقع الگوی «سلطنت شیعی» که مؤلف آن را الگوی پنهان در اندیشه‌های فقها و علمای شیعه طی سالهای پیشین ارزیابی می‌کند، امکان ظهور و استقرار مییابد. این الگو را مؤلف از چند حیث متمایز از سایر الگوهای سلطنتی ارزیابی می‌کند:
نخست، جایگاه وزارت که نوعی کاهش و محدودیت را تجربه می‌کند (ص376)؛
دوم، جایگاه مرجعیت دینی که متقابلاً نوعی افزایش قدرت را تجربه می‌کند (ص٣٧٨)؛
سوم، تصرف جایگاہ سلطنت توسط مرجعیت که در پی زوال تدریجی گفتمان سلطنت رخ می‌نماید (ص٣٨١).[۱]
پانویس
- ↑ ر.ک: همتی، علی، ص177-9178