میثمی، علی بن اسماعیل
| میثمی، علی بن اسماعیل | |
|---|---|
 | |
على بن اسماعیل بن شعیب بن میثم التمار کوفى(؟- 179 ه ق)، معروف به ابوالحسن میثمی، یکى از پیشروان متکلمان و از علماى برجسته شیعه.
ویژگی‌ها و تخصص
در اقامه دلیل و برهان و حجت بسیار قوى و در مناظره و جدل توانا بود و در ردیف رجال و شخصیتهاى علمى، مثال نظام و ابوالهذیل علاف و هشام بن حکم، به شمار مى‌رفت که مجالس مناظره و بحث علمى در محضر جعفر برمکى به وجود آنها قائم بود. نام او در کتاب مروج الذهب مسعودى با نام جماعتى از پیشوایان علم کلام برده شده است که در مسائل فلسفى از قبیل مسئله پیدایش، کمون، ماهیت، کمیت، جواهر و اعراض و موضوعات مختلف فلسفى بحث و مناظره داشتند و روزى جعفر برمکى از آنها خواست که در موضوع عشق بحث کنند و هریک از آنها رأى خود را در این مورد عنوان کرد و اظهار داشت. از جمله کسانى که نظریه خود را اعلام داشتند ابوالحسن على بن میثم بود.
از على بن میثم در کتابهاى تاریخ و ادب مناظرات جالبى نقل شده است که دلالت بر حضور ذهن و بدیهه‌گویى او دارد و قدرت استدلال او را مى‌رساند. یکى از آنها جریانى است که میان او و ابوالهذیل علاف و ضرار بن عمرو ضبى اتفاق افتاد. چند حکایت از آنها در کتاب الفصول المختارة شیخ مفید آمده است
در کلام بزرگان
نجاشى در مورد او مى‌گوید: «او اولین کسى است که درباره مذهب امامیه صحبت کرده است».
میثمى مدتى در بصره سکونت گزید و با ابوالهذیل در حضور امیر بصره مناظره کرد، همچنین با هشام بن الحکم جلساتى داشت.
آثار
آثار کلامی
- الکامل فى الامامة؛
- الاستحقاق فى الامامة؛
- مجالس هشام بن الحکم؛
آثار فقهی
- کتاب المتعة؛
- کتاب الطلاق؛
- کتاب النکاح[۱].
پانویس
- ↑ نعمه، عبدالله، ص501-502
منابع مقاله
نعمه، عبدالله، فلاسفه شیعه، ترجمه جعفر غضبان، تهران، سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامى، جاپ یکم، 1367ش.