موسوعة علوم القرآن و آداب حملته في سؤال و جواب
| موسوعة علوم القرآن و آداب حملته في سؤال و جواب | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | درباله، اسلام (نویسنده) |
| ناشر | مکتبة الإيمان |
| مکان نشر | مصر - منصوره |
| سال نشر | مجلد1: 2007م , |
| چاپ | 1 |
| موضوع | قرآن - علوم قرآنی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
موسوعة علوم القرآن و آداب حملته في سؤال و جواب اثر اسلام محمود درباله، کتابی است پیرامون علوم قرآنی و آداب حمل و قرائت قرآن کریم.
ساختار
کتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب بدون تبویب یا فصل‌بندی خاصی، به‌صورت سؤال و جواب، سامان‌دهی شده است.
گزارش محتوا
نویسنده در مقدمه، به این نکته اشاره دارد که به دلیل تسهیل در آموختن و یادگیری مطالب، مباحث کتاب به‌صورت پرسش و پاسخ، مطرح شده است[۱].
با مطالعه کتاب و دقت در مطالب آن، می‌توان سؤالات مطرح شده در آن را به چند قسمت اصلی، تقسیم نمود که برخی از آن‌ها دربردارنده موضوعات زیر است:
- تعریف قرآن و توصیفات آن؛ در ابتدای کتاب، با استفاده از آیات، به تعریف و توصیف قرآن کریم و وجه‌تسمیه آن، پرداخته شده است که از جمله آیات توصیفی، عبارتند از: «وَ نَزَّلْنٰا عَلَيْكَ الْكِتٰابَ تِبْيٰاناً لِكُلِّ شَيْ‌ءٍ وَ هُدىً وَ رَحْمَةً وَ بُشْرىٰ لِلْمُسْلِمِين» (نحل: 89) که قرآن را توضیح‌دهنده هرچیز و هدایت، رحمت و بشارت برای مسلمین، دانسته است[۲].
- اسامی قرآن و اوصاف آن؛ در این قسمت، ابتدا اسامی مذکور در قرآن برای این کتاب الهی و وجه‌تسمیه برخی از آن‌ها، ذکر گردیده است که عبارتند از: قرآن، کتاب، فرقان، ذکر و تنزیل. در ادامه، اوصافی که خداوند به‌وسیله آن‌ها، این کتاب الهی را توصیف نموده، همراه با آیات مربوط به هریک، ذکر شده است که عبارتند از: نور، هدی، شفا، رحمة، موعظه، مبارک، مبین، بشری، عزیز، مجید، بشیر، نذیر و...[۳].
- شفاعت قرآن؛ در این قسمت، به روایاتی از پیامبر(ص) اشاره گردیده که در آن، به شفاعت قرآن از ملازمان و عاملان به آن، خبر داده شده است[۴].
- آداب حمل قرآن؛ سؤالات مطرح شده در این بخش، پیرامون موضوعات زیر است: تعریف، مقصود و اثبات اعجاز قرآن کریم، وجوه اعجاز، مقدار معجزه قرآن و اعجاز لغوی علمی و تشریعی آن[۵].
- وحی؛ در این قسمت، ابتدا سؤالی پیرامون معنای وحی مطرح گردیده و سپس، در ضمن چند سؤال، کیفیت وحی خداوند به ملائکه و پیامبران(ع) و وحی ملائکه به پیامبران(ع) و برخی شبهات مطرح شده در این زمینه، توضیح داده شده است[۶].
- تجوید قرآن؛ سؤالات مطرح شده در این قسمت، پیرامون موضوعات زیر است: تجوید قرآن، استعاذه، احکام نون ساکن و تنوین، اظهار، ادغام، اقلاب، اخفاء، میم و نون مشدد، میم ساکن، لام «أل» و لام فعل، مخارج و صفات حروف، تقسیم صفات به قوی و ضعیف، تفخیم و ترقیق، مثلین، متقاربین و متجانسین، مد و قصر، وقف و ابتدا، مقطوع و موصول، هاء تأنیث، حذف و اثبات و همزه وصل[۷].
- علوم قرآن؛ که شامل سؤالاتی پیرامون مسائل مختلفی از جمله منشأ علوم قرآنی؛ تدوین تفسیر و علوم قرآن؛ مکی و مدنی و تفاوت میان آن‌ها؛ اولین و آخرین آیه نازل شده؛ اسباب نزول؛ جمع و ترتیب قرآن؛ رسم‌الخط عثمانی؛ نزول قرآن بر هفت حرف؛ قرائات و... است[۸].
- آداب حمل و قرائت قرآن؛ که از جمله موضوعات مطرح شده در آن، عبارتند از: فضیلت قرائت و تعلیم قرآن؛ اکرام اهل قرآن؛ آداب متعلمین؛ جمع بین قرائات؛ مراعات ترتیب سور؛ آداب وقف و ابتدا؛ کتابت قرآن، سفر با مصحف و...[۹].
در پایان می‌توان چنین گفت که با مطالعه اثر حاضر، به‌خوبی می‌توان اطلاعات جامع و مفیدی پیرامون علوم قرآنی، به دست آورد.
وضعیت کتاب
فهرست تفصیلی و اجمالی مطالب، در انتهای کتاب آمده و کتاب فاقد پاورقی‌ها است در پایان احادیث و مطالب کتاب، منبع آن ذکر شده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.