منم تیمور جهانگشا: سرگذشت تیمور لنگ به قلم خود او
| منم تیمور جهانگشا: سرگذشت تیمور لنگ به قلم خود او | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | منصوری، ذبیح‌الله (مترجم) بریون، مارسل (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | منم تیمور جهانگشا: شگفت انگیزترین چهره تاریخی جهان
سرگذشت تیمور لنگ بقلم خود او سرگذشت تیمور لنگ به قلم خود او |
| ناشر | مستوفی |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| چاپ | 1 |
| موضوع | ایران - تاریخ - تیموریان، 771 - 911ق. تیمور گورکانی، 736 - 807ق. - خود سرگذشت‌نامه |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | DSR 1097 /ب4م8 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
منم تیمور جهان گشا اثر (مارسل بریون) فرانسوى، که در ایران معروف نیست و مترجم آن آقاى ذبیح‌الله منصورى، یک سرگذشت تاریخى به قلم همین نویسنده را به عنوان (صلاح‌الدین وارنعود) ترجمه کرد و آن ترجمه در یکى از روزنامه‌هاى یومیه تهران منتشر گردید.
کتابى که اینک به عنوان (منم تیمور جهانگشا) از طرف (مارسل بریون) فرانسوى گردآورى و نوشته شده از کتاب‌هاى خوب اروپاى غربى در سنوات اخیر مى‌باشد.
(مارسل بریون) فرانسوى قبل از نوشتن این کتاب، تمام تواریخ قدیم را که راجع به تیمور لنگ نوشته شده خواند و آنچه به زبان عربى نوشته‌اند در متن اصلى قرائت کرد و تواریخ فارسى را در ترجمه‌هاى انگلیسى و فرانسوى و آلمانى مطالعه نمود و شروع به گردآورى و نوشتن این کتاب کرد.
ساختار
کتاب حاضر شامل یکه مقدمه از مترجم و 27 فصلى می‌باشد که از دوران کودکى خود در فصل اول شروع کرده و تا انتهاى فصل آخر که خاطرات اسقف سلطانیه راجع به تیمور لنگ، می‌باشد، خاتمه پیدا کرده است.
گزارش محتوا
کتابى که مترجم براى ترجمه (منم تیمور جهانگشا) از آن استفاده کرده و تألیف (مارسل بریون) مى‌باشد داراى فهرستى است از تمام کتاب‌هائى که (مارسل بریون) در کتابخانه‌هاى مختلف اروپا و امریکا راجع به (تیمور لنگ) دیده، و نویسنده فرانسوى در این فهرست، شرح حال مختصر هریک از نویسندگان آن کتب را هم نوشته است.
یکى از کتاب‌ها که مورد استفاده (مارسل- بریون) قرار گرفته کتاب ظفرنامه تألیف (شرف‌الدین على یزدى) است، (مارسل بریون) می‌رساند که (شرف‌الدین على یزدى) منشى (میرزا ابراهیم سلطان) پسر دوم (شاهرخ) بود و کتاب خود را در سنوات 1424 و 1425 میلادى نوشت و در یزد زندگى را بدرود گفت و کتاب ظفرنامه در سال 1653 میلادى (سیصد و یازده سال قبل از این) به زبان فرانسوى ترجمه شده و مترجم آن به زبان فرانسوى (پتى لاکروا) است و در سال 1723 میلادى (دویست و چهل و یک سال قبل از این) کتاب ظفرنامه به زبان انگلیسى منتشر گردید و مترجم آن مردى موسوم به (درباى) مى‌باشد.
نویسنده هریک از کتاب‌هائى که مورد استفاده (مارسل- بریون) قرار گرفته خواه به زبان فارسى و عربى و ترکى، خواه به زبانهاى اروپائى همین‌طور، به طرزى مفید و مختصر، معرفى شده است.
نسخه منحصر به فرد کتاب حاضر به زبان فارسى در تصرف (جعفر پاشا) حکمران یمن بوده (البته در دوره‌اى که یمن جزو امپراطورى عثمانى بود) و بعد از فوت جعفر پاشا نسخه مزبور نزد بازماندگان متوفى ماند، تا اینکه کاتبى یک نسخه از روى آن کتاب نوشت و به هندوستان برد.
کتاب سرگذشت تیمور لنگ (به زبان فارسى) بعد از اینکه به هندوستان رفت مدتى در آن اقلیم بود تا اینکه یک افسر انگلیسى کتاب مزبور را از هندوستان به انگلستان برد و ما نمیدانیم نسخه منحصر به فرد این کتاب که وارد هندوستان شده بود به دست آن افسر انگلیسى افتاد، یاوى کاتبى را وادار به نوشتن کتاب کرد و رونوشت کتاب را بدست آورد.
در هر حال افسر مزبور این کتاب را به انگلستان برد و در آنجا مردى به اسم (دیوى) با کمک پروفسور (وایت) استاد دانشگاه (اوکسفورد) این کتاب را به انگلیسى ترجمه کرد و متن انگلیسى آن در سال 1783 میلادى منتشر گردید.
(مارسل بریون) زبان عربى می‌داند اما به زبان فارسى آشنا نیست و مأخذهاى زبان فارسى را فقط از روى ترجمه آنها به زبانهاى انگلیسى و فرانسوى و آلمانى دریافته و به همین جهت مترجم، که فارسى زبان است، براى مزید استفاده از این کتاب، قسمتى از اطلاعات تاریخى را که از مأخذهاى فارسى به دست آمده بر آن افزود و منظورش این بود که این کتاب، بیشتر مفید واقع گردد و بنابراین از مأخذهاى فارسى چیزهائى در این کتاب هست که در متن فرانسوى آن نیست.
لذا مندرجات این کتاب علاوه بر شرح حال تیمور لنگ به قلم خود او، اطلاعاتى است که (مارسل بریون) با احاطه‌اى که بر تواریخ تیمور لنگ داشته در آن گنجانیده و چیزهائى که مترجم براى مزید افاده، بدان منضم کرده است.
اگر ما بعد از خواندن این کتاب نتوانیم راجع بروحیه تیمور لنگ یک نظریه مشخص استنباط کنیم در عوض خواندن این کتاب چیزها به ما میآموزد که بر گنجینه اطلاعات ما می‌افزاید حتى براى دانشمندان و خبرگان تاریخ هم خواندن این کتاب شاید بدون فایده نباشد و هرکس در هر دوره از عمر، مى‌تواند از این کتاب بهرمند شود.
این کتاب ضمیمه‌اى هم دارد و آن شرح حال تیمور لنگ به قلم اسقف سلطانیه است.
وضعیت کتاب
فهرست فصل‌هاى کتاب در ابتداى کتاب قرار گرفته است.
منابع مقاله
متن و مقدمه کتاب