مناهج المحدثين العامة في الرواية و التصنيف

مَناهِجُ المحدثينَ العامةُ في الرواية و التصنيف، نوشته مفسر و محدث معاصر سوری حنفی و رئیس پیشین بخش علوم قرآن و سنت دانشکده شریعت دانشگاه دمشق، نورالدین عتر (1937-2020م)، روش‌‌های عمومی محدثان سنّی در نقل روایات و نگارش آثار حدیثی را بررسی و تحلیل می‌کند. نویسنده، برخی از روش‌های اختصاصی محدثان را در نوشتار دیگرش، الإمام الترمذي و الموازنة بين جامعه و بين الصحيحين توضیح داده است[۱]. همچنین کتاب حاضر با چند اثر دیگر نویسنده از جمله منهج النقد في علوم الحديث مرتبط است.

مناهج المحدثين العامة في الرواية و التصنيف
مناهج المحدثين العامة في الرواية و التصنيف
پدیدآورانعتر، نورالدین (نويسنده)
عنوان‌های دیگرمناهج المحدثین و غایاتها - مکانة السنة - دفع شبهات سابقه و معاصرة - الصحابة و الحدیث - مناهج الروایة - مناهج التصنیف
ناشرمطبعة التفیص الأهلية
مکان نشرسوریه - دمشق
سال نشر1429ق - 2008م
چاپ1
موضوعحدیث - علم الروایه - احادیث - ماخذ - حدیث - نقد و تفسیر
زبانعربی
تعداد جلد1
کد کنگره
BP۱۱۵/ع۲م۸
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

هدف و روش

نویسنده، با تأکید بر ارزشمندی شناخت روش محدثان در نقل شفاهی و کتبی روایات و نیز شیوه‌های مشترک آنان در هر کتاب روایی، افزوده است: در کتاب‌های جدید، گام‌هایی در جهت دستیابی به این هدف، برداشته شده، ولی از ابعاد مهمی نیز غفلت شده است و بلکه حتی این نویسندگان، تعریف روشنی از روش حدیثی عرضه نکرده‌اند و من این کتاب را به‌عنوان کاربرگ و مقدمه‌ای کاربردی تقدیم می‌کنم تا به‌تدریج روش‌شناسی محدثان، رشد کند و شکل روشمند کاملی بیابد[۲]‏.

ساختار و محتوا

کتاب حاضر، از مقدمه و 5 فصل به‌ترتیب ذیل تشکیل شده است:

مقدمه (اهمیت، اهداف و طرح کلی این کتاب).

  1. روش‌های محدثان: تعاریف، غایات و منابع آن.
  2. جایگاه حدیث نبوی(ص) در اسلام.
  3. ارتباط صحابه با حدیث نبوی(ص).
  4. روش‌های محدثان در نقل و حفظ روایت و اصطلاحات حدیث‌نویسان.
  5. روش‌های محدثان در تصنیف.

نمونه مطالب

  • نویسنده بعد از تعریف لغوی و اصطلاحی «مَناهِجُ المحدثين» و توضیح مؤلفه‌های تعریف برگزیده‌اش، افزوده است: از اینجا روشن می‌شود که این روش‌ها به دو دسته عامّ و خاصّ تقسیم می‌شود و مقصود از روش‌های عمومی، راه‌هایی است که جماعتی از محدثان بر اساس آن در کتاب‌های مسانید و جوامع و سنن و معاجم و... به نقل و نگارش حدیث پرداخته‌اند و منظور از روش‌های اختصاصی، راه و روشی است که ویژه یک محدث است و او به‌واسطه آن روش، از امثال خود ممتاز می‌گردد؛ مانند روشی که امام احمد بن حنبل در کتاب مسند خویش در پیش گرفته و بدین‌وسیله از غیر خویش ممتاز گردیده است[۳]. نورالدین عتر تعریف دیگری از نویسنده‌ای دیگر، نقل کرده و آن را نپذیرفته و دارای 3 اشکال دانسته است[۴].
  • همه اندیشوران و از جمله پیشوایان چهارگانه، قبول دارند که با وجود 3 شرط، می‌توان روایات را نقل به معنا کرد[۵].

پانویس

  1. ر.ک: متن کتاب، ص112
  2. ر.ک: مقدمه کتاب، ص6-7
  3. ر.ک: متن کتاب، ص8-10
  4. ر.ک: همان، ص10-11
  5. ر.ک: همان، ص82

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.

وابسته‌ها