منار السبيل في شرح الدليل علی مذهب الإمام المبجل أحمد بن حنبل
| منار السبیل فی شرح الدلیل علی مذهب الإمام المبجل أحمد بن حنبل | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن ضویان، ابراهیم (نويسنده) کرمی، مرعی بن یوسف (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | دلیل الطالب لنیل المطالب. شرح |
| سال نشر | 1378ق |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | /الف ۲ د۸۰۲2 179/65 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
منار السبيل في شرح الدليل علی مذهب الإمام المبجل أحمد بن حنبل، از آثار شاعر، مورخ، نسب‌شناس، قاضی و فقیه حنبلی قرن چهاردهم هجری قمری، ابراهیم بن محمد بن سالم بن ضویان (1275-1353ق)، است که به توضیح مباحث کتاب دليل الطالب لنيل المطالب، تألیف فقیه ممتاز حنبلی نابلسی فلسطینی مصری در قرن یازدهم هجری قمری، مرعی بن یوسف کرمی مقدسی ازهری (متوفای 1033ق)، می‌پردازد. در آغاز کتاب، شرح حال ابراهیم بن محمد بن سالم بن ضویان، به قلم عبدالعزیز ناصر رشید و تکمله آن به خامه محمد بن عبدالعزیز بن مانع آمده است.
- پژوهشگر معاصر، ابوبکر محمد زهیر شاویش و مدرس معهد عربی و اسلامی دمشق، شعیب ارنؤوط، اثر حاضر را تصحیح و بازبینی کرده و تعلیقاتی بر آن افزوده‌اند[۱].
هدف و روش
- ناشر یادآور شده که اثر حاضر برای اولین بار بر اساس نسخه خطی به قلم نویسنده (ابراهیم بن محمد بن سالم بن ضویان) که در سال 1322ق، در 236 ورقه تحریر کرده است، چاپ و منتشر می‌شود[۲].
- ابراهیم بن محمد بن سالم بن ضویان، این شرح را برای بیان ادله و علل و افزودن برخی مسائل در بعضی از ابواب دانسته و اضافه کرده است:
- روایت یا وجه دومی که بر مطالب مؤلف می‌افزایم، از منابعی مانند الكافي نوشته موفق‌الدین عبدالله بن احمد بن محمد بن قدامه مقدسی دمشقی و مختصر شرح المقنع الكبير تألیف شمس‌الدین عبدالرحمن بن ابی‌عمر بن قدامه برگرفته‌ام.
- در این شرح، صواب‌ها از خدا و خطاها از من است و امیدوارم عفو فرماید و ذخیره روز قیامت قرار دهد[۳].
ساختار و محتوا
- مطالب این اثر فقهی به‌ترتیب ذیل سامان یافته است:
- جلد اول: طهارت، نماز، جنائز، زکات، صیام، اعتکاف، حجّ، جهاد، بیع، حجر، شرکت، عاریه، غصب.
- جلد دوم: وقف، وصایا، فرائض، عتق، نکاح، صداق، خلع، طلاق، ایلا، ظهار، لعان، عدّه، رضاع، نفقات، جنایات، دیات، حدود، اطعمه، صید، ایمان، قضا، شهادات و اقرار.
نمونه مباحث
- در هر شبانه‌روز پنج نماز واجب است؛ به‌خاطر روایت طلحة بن عبیدالله که عربی بیابانی به پیامبر(ص) گفت: ای رسول خدا، چه نمازهایی خدا بر من واجب کرده است؟ گفت: 5 نماز در روز و شب....[۴].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.