مفتاح الفلاح في عمل اليوم و الليلة من الواجبات و المستحبات
| مفتاح الفلاح في عمل الیوم و اللیلة من الواجبات و المستحبات | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شیخ بهایی، محمد بن حسین (نویسنده) |
| ناشر | دار الکتاب الإسلامي |
| مکان نشر | - - |
| چاپ | 1 |
| موضوع | اعمال السنه دعاها |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 266 /ش9م7 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
مفتاح الفلاح في عمل اليوم و الليلة من الواجبات و المستحبات تألیف شيخ بهايى، محمد بن حسين حارثى، متوفاى 1031ق در موضوع اعمال واجب و مستحب براى يك مسلمان در يك شبانه روز مى‌باشد.
انگيزه نگارش
شيخ بهايى عليه الرحمة كتاب خود را به اين انگيزه نوشته كه يك مسلمان بتواند در يك شبانه روز تمام اعمال خود را بر طبق آن انجام دهد؛ لذا نمازهاى واجب و مستحب، وضو، طهارت و... را نيز در كتاب خود ذكر كرده است.
روش تأليف
مصنف در لابلاى ابواب كتاب بحث‌هاى دقيق علمى و روايى مطرح كرده و به نفى و اثبات نظريه‌هاى گوناگون پرداخته است.
از جمله، شيخ بهايى در مورد تسبيح حضرت زهرا سلام‌الله‌عليها بحث مفصلى دارد.
بحث‌هايى مانند آداب لباس پوشيدن و خوردن و آشاميدن و راه شناختن زوال آفتاب و آداب مسواك و... را نيز در فصول مختلف و در مناسبت‌هاى گوناگون مطرح كرده است.
شيخ بهايى عليه الرحمة در هر فصل از كتاب، پس از ذكر چند روايت و مطالب مختلف، شروع به توضيح الفاظ روايات كرده و بعضى مطالب مبهم يا دشوار آن فصل را تبيين نموده است.
ترتيب مطالب
ترتيب كتاب بر اساس گذران يك شبانه روز است، به اين صورت كه كتاب 6 باب است:
باب اول در اعمالى است كه بين الطلوعين انجام مى‌شود اعم از واجب و مستحب.
باب دوم اعمال مختص به طلوع آفتاب تا ظهر شرعى و زوال آفتاب است.
باب سوم شامل اعمال زوال آفتاب تا غروب آن است.
باب چهارم اختصاص به اعمال غروب خورشيد تا وقت خواب دارد.
باب پنجم شامل اعمال وقت خواب تا نيمه شب است كه آداب خواب و تسبيح حضرت زهرا سلام‌الله‌عليها را هم در اين قسمت ذكر نموده.
باب ششم اعمال بين نيمه شب تا طلوع فجر است.
خاتمۀ كتاب كه شامل تفسير سورۀ حمد است.
مقبوليت
كتاب شريف مفتاح الفلاح به لحاظ دسته‌بندى زيبا، خلوص از زوائد، صحت و اعتبار مطالب و اعتبار و آوازۀ مؤلف شريف آن، خيلى سريع جايگاه خود را در بين اقشار مختلف جامعه به دست آورد و هر خانوادۀ متعبدمسلمان يك نسخه از آن را در كنار قرآن مجيد براى استفادۀ روزانه در خانۀ خود نگه مى‌داشت.
ترجمه
اين كتاب شريف به خاطر همگانى بودن و استفادۀ عموم مردم از آن، بارها ترجمه شده تا منفعت آن عام‌تر شود.از جمله ترجمه‌ها:
- ترجمه كتاب توسط مرحوم آقا جمال خوانسارى، متوفاى 1125 هجرى
- ترجمه‌اى از محمد شريف بن احمد جيلانى كه با نام عروة النجاح منتشر شده و در آن خاتمۀ كتاب را كه تفسير سورۀ حمد بوده حذف كرده و در عوض دعاهاى ايام هفته و زيارات معصومين و ادعيۀ مشهورى مانند كميل و سمات و... را به آخر آن افزوده است.
- ترجمه كتاب با نام آداب عباسى از صدرالدين محمد بن محب تبريزى، كه شاگرد شيخ بهايى بوده و در زمان حيات مؤلف كتاب را ترجمه كرده است.
- يك نسخه از كتاب نيز به صورت خلاصۀ آداب عباسى كه حواشى و بيان‌هاى شيخ بهايى را حذف كرده موجود است.
- ترجمه‌اى با نام التحفة النوابية از سيد محمد جعفر حسينى كه در 9 باب تنظيم شده، 6 باب اول آن بر طبق مفتاح الفلاح است و سه باب به آخر آن افزوده كه شامل اعمال ماه‌هاى رجب، شعبان و رمضان و آداب دعا و زيارات و...مى‌باشد.
شرح
كتاب شريف مفتاح الفلاح يك بار توسط آقا جمال خوانسارى شرح شده و يك بار نيز توسط شيخ سليمان بن عبدالله بحرانى، متوفاى 1121 هجرى شرح شده و با «نام فلق الصباح في شرح مفتاح الفلاح» منتشر گشته است.
تلخيص
كتاب فتح المفتاح كه توسط يكى از شاگردان شيخ بهايى عليه الرحمة تأليف شده منتخب و خلاصه‌اى است از مفتاح الفلاح استاد.
حواشى
از جمله حاشيه‌هاى نوشته شده براى كتاب حاضر است:
- حاشيه‌اى توسط مولا اسماعيل بن محمدحسین خواجوى، متوفاى 1173 هجرى
- حاشيه‌اى به وسيله سيد حسين حسينى مرعشى، معروف به خليفه سلطان، كه از شاگردان شيخ بهايى است و حواشى مفصلى بر كتاب زده كه حجم آن از حجم كتاب نيز بيشتر است.