معارف گیاهی
| معارف گیاهی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | میرحیدر، سید حسین (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | کاربرد گیاهان در پیشگیری و درمان بیماری‌ها با ارائه آخرین تحقیقات علمی محققن و دانشمندان جهان |
| ناشر | دفتر نشر فرهنگ اسلامی |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1385 ش |
| چاپ | 7 |
| شابک | 964-430-167-6 |
| موضوع | پزشکی - نسخه‌ها و دستور العملها
پزشکی سنتی گیاهان دارویی |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 8 |
| کد کنگره | RS 164 /م9م6 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
معارف گياهى تأليف حسين ميرحيدر، دايرةالمعارفى ارزشمند پيرامون كاربرد گياهان در پيشگيرى و درمان بيمارى‌ها است كه بر اساس منابع كهن گياهى و نيز تحقيقات و دستاوردهاى جديد بين‌المللى تدوين يافته است.
مؤلف نگارش كتاب را تلاشى در جهت پاسخ‌گويى به نياز وسيع جامعه امروزى براى آگاهى از کیفیت و شناسايى خواص و كاربرد گياهان مفيد دانسته است.
ساختار
دوره معارف گياهى در هفت جلد و يك تكمله به عنوان جلد هشتم تهيه شده است. جلد اول كتاب مشتمل بر سه بخش سبزى‌ها، حبوبات و مغز دانه‌هاى گياهى و جلد دوم به دو بخش ميوه‌ها، ادويه، چاشنى‌ها و گياهان تقسيم شده است.جلد سوم تا هشتم از تبويب و فصل‌بندى خاصى پيروى نكرده و عناوين پى‌درپى ذكر شده است.
گزارش محتوا
جلد اول كتاب به شناخت علمى و شرح مشخصات و تركيبات شيميايى و خواص درمانى سبزى‌ها و حبوبات و دانه‌هاى گياهى خوراكى اختصاص يافته است. جلد دوم نيز شامل شرح كاملى از مشخصات و تركيبات شيميايى و خواص درمانى ميوه‌ها و ادويه‌هاست. جلدهاى سوم تا هشتم شامل شرح تفصيلى مشخصات، شناخت علمى خواص درمانى و تركيبات شيميايى صدها گياه دارويى است.
هر جلد از اين مجموعه مستقلاً مى‌تواند مورد استفاده خوانندگان قرار گيرد و از نظر ادامه مطلب با ساير مجلدات ارتباطى ندارد؛ ولى از آنجا كه براى معرفى داروهاى تركيبى گياهى در هر جلد، علاوه بر نام گياه اصلى تركيب، نام چند گياه ديگر كه احياناً در ساير مجلدات آمده است نيز ذكر شده، بهتر است خواننده گرامى به مجموعه كامل اين كتاب مراجعه نمايد.
مؤلف محترم ويژگى‌هاى اين اثر را چنين برشمرده است:
- انتخاب منابع مرجع از معتبرترين منابع علمى. در تحقق اين نظر، ضمن اين كه از معروف‌ترين منابع طب سنتى كهن شرقى متداوله در ايران استفاده شده از نظر تطبيق و تحقيق و تكيه بر نظرياتى كه به‌طور متواتر در منابع مختلف ذكر مى‌شود، از منابع معتبر علمى منتشر شده در مغرب زمين نيز به ميزان وسيعى بهره‌گيرى شده و پس از يقين و اطمينان از اصيل بودن نظريات به دست آمده از آنها عيناً در اين كتاب آورده شده است.
- در اعلام مشخصات گياهان براى شناخت آنها حتى الامكان از ذكر عبارات و اصطلاحات فنى پيچيده كلاسيك پرهيز شده و كوشش شده است با زبانى ساده مشخصات هر گياه تا آنجا كه به شناسايى سريع آن كمك كند ذكر شود. در اين راه ضمن اين‌كه از تجربيات 40 ساله شخصى در آشنايى با كشاورزى ايران بهره‌گيرى وسيعى شده از مطالعات گياه‌شناسان معروف ايرانى كه نویسنده به مبانى علمى و امانت و دقت و اصابت نظر آنها وثوق كافى دارد، استفاده شده است و در موارد اختلاف نظر بين گياه‌شناسان در مورد نام علمى گونه‌ها كه اغلب در دنيا اتفاق مى‌افتد و همچنين در موارد تطبيق نام علمى گياهان با نامهاى مختلفه فارسى با بررسى‌هاى وسيعى كه در مراجع اصيل مختلف انجام گرديده‌دقيق ترين و معتبرترين نظريات اتخاذ و در اين كتاب عرضه شده است.
- به منظور اين‌كه حتى‌الامكان گروه‌هاى وسيعى از علاقه‌مندان بتوانند از اين دوره كتاب‌ها استفاده كنند در مورد هر گياه اطلاعات لازم در مورد هويت گياه به زبان فارسى و اصطلاحات محلى ايران و نام‌هايى كه در كتب طب سنتى ايرانى و فرانسوى و انگليسى آورده شده و همچنين خانواده و جنس و گونه گياه و نامهاى علمى مترادف آن همراه خلاصه نام گياه‌شناسى كه آن را تشخيص داده و محل رويش گياه و روش‌هاى كشت و تكثير آن نوشته شده، ضمناً تركيب شيميايى و مواد عامل و مؤثر گياه كه در انعكاس خواص آن در بدن نقش مؤثرى دارند به طور نسبتاً كامل ذكر و سرانجام خواص و كاربرد هر گياه با استفاده از منابع مختلفه شرقى و غربى آورده شده است كه تطبيق نظريات مختلفه براى خواننده نيز ممكن باشد.
- در انتخاب انواع گياه براى ذكر در جلدهاى مختلف اين دوره كتاب‌ها در درجه اول كوشيده شده است گياهانى كه در ايران مى‌رويند مورد بحث قرار گيرد، ولى به هر حال با توجه به اين‌كه تعداد زيادى از داروهاى متداول گياهى كه در بازار ايران عرضه مى‌شود در ايران نمى‌رويند ولى به ايران وارد شده و به فروش مى‌رسند و مردم با نام آنها آشنا و علاقه‌مند هستند كه با آنها شناخت كافى داشته باشند و همچنين تعدادى از گياهان نيز هستند كه از نظر دارويى در دنيا معروف هستند، با اين‌كه در ايران نمى‌رويند چون خواص آنها مورد توجه است نظير ژين‌سنگ يا ريشه‌چينى و نظاير آن نيز در اين کتاب‌ها آورده شده است؛ لذا اين كتاب‌ها منحصر به گياهان شفا بخش كه منحصراً در ايران مى‌رويند نيست و تعداد بيشترى از گياهان دارويى معروف را كه به هر حال دسترسى به آنها براى مردم امكان دارد و يا در حال حاضر در بازار ايران وجود دارند را نيز در بر مى‌گيرد.
- در نقل خواص و كاربرد دارويى و طبى گياهان چون هدف اصلى آگاهى از نظريات حكماى معروف طب سنتى است، لذا آن نظريات طبق آنچه كه در اسناد و مدارک كهن شرقى و غربى آمده است با برگردانيدن عبارات به فارسى مصطلح ساده و سليس امروزى در اين كتاب آورده شده و در مورد تركيبات شيميايى و مواد عامل نيز انواع مطالعات و گزارشهاى بررسى‌هاى شيميايى كه در اسناد مختلف معتبر موجود است، با ذكر منبع بيان شده است تا براى پزشکان و داروسازان و دارو شناسان دانشمند و محقق امكان مطالعه و تحقيق از نظر انطباق مواد مؤثر هر گياه با خواصى كه براى آن عنوان شده، فراهم باشد.
- مقدار خوراك داروها معمولاً از دو منبع منشأ مى‌گيرد يكى از كدكس‌هاى دارويى است. و ديگر اظهارنظرهايى كه در كتب طب سنتى كهن با واحدهاى اوزان قديم ايران شده است كه آنها همه به اوزان امروزى تبديل شده‌اند. معمولاً حكماى طب سنتى مقدار خوراك گياهان يا مواد مؤثر آنها را كمى بالاتر از معمول فعلى دنيا ميگرفته‌اند.
- استخراج از كتب سنتى كهن ايرانى به نحوى كه نتيجه دقيق و قابل اعتبارى به دست آيد كار دشوارى است، زيرا ضمن نقل مطالب و چاپ و انتشار آنها اشتباهات زيادى در اين كتب ايجاد شده كه بايد با تطبيق و تحقيق و ريشه‌يابى در اسناد مختلفه معتبر صحيح آنها را يافت و اين كارى است كه در حد وسيعى در تهيه مطالب اين كتاب انجام و تلاش شده است سند معتبر و قابل اعتمادى به دوستداران آن عرضه شود.
وضعيت كتاب
كتاب معارف گياهى در هشت مجلد و در سال‌هاى گوناگون توسط مركز چاپ و نشر دفتر نشر فرهنگ اسلامى (تهران) چاپ و منتشر شده است.
فهرست مطالب هر يك از مجلدات در ابتداى آنها و اصطلاح انگليسى برخى الفاظ به همراه توضيحات مختصرى در پاورقى برخى جلدهاى كتاب آمده است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب