مشهورات بی اعتبار در تاریخ و حدیث
| مشهورات بی اعتبار در تاریخ و حدیث | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | سیمایی، مهدی (نویسنده) |
| ناشر | کتاب طه |
| مکان نشر | قم |
| سال نشر | ۱۳۹۸ش |
| شابک | 1-82-5334-600-978 |
| موضوع | حديث - نقد و تفسير
احاديث صحيح شيعه -- احاديث حديث - علم الرجال |
| زبان | فارسي |
| کد کنگره | 5م9س / 109 BP |
مشهورات بی اعتبار در تاریخ و حدیث تألیف مهدی سیمایی؛ در این اثر نویسنده سیمای نقلی شیعیان را از زوائد بی فواید بلکه پرضرر و زیان زدوده است؛ نه با استبعاد و ذوق و سلیقه که با اندازه‌ای بسنده از دلایل نقلی معتبر و گاه با برهان خرد. در نتیجه وی از تشیع نشان داده است که از زوائد زیان بار، پیرایش شایسته‌ای شده است.
ساختار
فصل اول: روش ارزیابی و فهم حدیث؛ در این فصل، نویسنده ضمن بیان قواعد نقد محتوایی حدیث، از باب نمونه به نقد برخی احادیث پرداخته است که در فصول بعد تکرار نشده است.
فصل دوم: روایات تفسیری؛ در این فصل، برخی از احادیث موجود در کتب تفسیری و روایاتی که به تفسیر و تطبیق آیات قرآن می‌پردازند، نقد و بررسی شده‌اند.
فصل سوم: روایات اعتقادی؛ این فصل اختصاص به احادیث اعتقادی دارد. مراد از روایات اعتقادی در اینجا هر روایتی است که به شکلی متضمن یک عقیده یا باور است، نه صرفا روایات کلامی. به همین دلیل پاره‌ای از روایات عرفانی در این بخش آمده است که البته این نوع تبویت و فصل بندی خالی از تسامح نیست.
فصل چهارم: روایات تاریخی؛ این فصل به نقد روایات تاریخی پرداخته است. روایاتی که داستانی را به امامان علیهم‌السلام نسبت می‌دهند یا سیره‌ای را از ایشان نقل می‌کنند.
فصل پنجم: روایات عاشورا؛ این فصل راجع به روایات عاشورا است. روایات عاشورا نیز جزو روایات تاریخی هستند، اما به جهت اهمیت عاشورا و مقتل امام حسین علیه‌السلام، فصل جداگانه به ان اختصاص یافته است.
گزارش محتوا
سنت معصومان علیهم‌السلام بعد از قرآن دومین منبع شناخت دین است و از طریق منابع و دفاتر حدیثی و روایی و در طول تاریخ به دست ما رسیده است. از آنجا که دستیابی به سنت از طریق «متون» ی است که در مسیر «تاریخ» به ما رسیده، سنت نیز مانند هر «متن» و هر «امر تاریخ مند» دیگری دستخوش آسیب‌ها و زیان‌های سهوی و عمدی شده است. در نتیجه برای فهم و استناد به سنت معصومان باید با استفاده از روش‌ها و معیارهای علمی و معتبر، این متون تاریخی را ارزیابی کرد. عالمان نیک اندیش و پرتلاش شیعه در گذر زمان، رنج ها و مرارت‌های بسیاری کشیده‌اند تا این میراث مکتوب بی بدیل حفظ و به نسل‌های بعد به شایستگی منتقل شود. برای همه‌ی آشنایان با فرهنگ شیعه روشن است که هیچ یک از حافظان و حاملان حدیث، دعوی قطعیت صدور تمام احادیث منقول و مکتوب در مجامع حدیثی خود را نکرده و راه را برای ارزیابی و اعتبار سنجی خبرگان حدیث و روایت باز گذاشته‌اند. همچنین روشن است که حتی به فرض صحت انتساب حدیثی به معصومان، گاه فهم آن نیاز به بررسی دقیق دارد و باید با به کارگیری علوم و فنون مختلف آن را مطلق، مقید یا محدود به شرایطی زمانی و مکانی خاص و مانند آن معنا و تفسیر کرد. حفظ میراث مکتوب شیعه و جلوگیری از نابود شدن منابع و دفاتر روایی بدون دست بردن در روایات و محتوای موجود در هر منبع و بدون اعمال سلیقه و نظر شخصی برای استفاده‌ی آیندگان، آن هم در زمانه‌ی سختی که شیعه گذرانده است، خدمت بزرگ بزرگانی است که سبب جاودانگی شان در تاریخ تشیع شده و کسی را یارای توهین یا نتقیص آن بزرگان و کار بزرگ ایشان نیست.
پالایش میراث حدیثی سنت دیرینه و پرافتخار تشیع بوده و از وجوه متمایز کننده‌ی شیعه از اهل سنت بوده است، امری که عالمان شیعی بدان پرداخته‌اند و گاه به دلیل اختلاف نظرهایی، آرای یکدیگر را نیز نقد کرده‌اند. امروزه از آنجا که برخی - عامدانه یا ناشیانه - با دستاویز قرار دادن روایات خرافی و ضعیف سعی در بی اعتبار جلوه دادن تمام مجموعه‌های حدیثی گران بهای شیعه دارند، ضرورت نقد حدیث از سوی آشنایان با علوم اهل‌بیت علیهم‌السلام دوچندان شده است. اگر اینان در اقدام خود توفیق یابند، نه فقط جامعه‌ی اسلامی که بشریت از گنجینه‌ی عظیمی از معارف ناب الهی محروم خواهد شد.[۱]
پانويس
منابع مقاله
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران