مسند الحارث بن محمد بن أبي أسامة

مسند الحارث بن محمد بن أبي أسامة
پدیدآوران	حارث بن محمد (نويسنده) اعظمی، مسعود احمد (محقق) سلطان العلماء، محمد عبدالرحیم (مقدمه‌نويس) اعظمی، رشید أحمد (مقدمه‌نويس) اعظمی، نعمة الله (مقدمه‌نويس)
ناشر	جائزة دبي الدولية للقرآن الکريم
مکان نشر	امارات - دبی
سال نشر	1441ق - 2019م
چاپ	1
شابک	‎978-9948-36-036-0
موضوع	احادیث اهل سنت - قرن 3ق. - احادیث احکام - قرن 3ق.
زبان	عربی
تعداد جلد	5
کد کنگره	5م2ح 120 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

مسند الحارث بن محمد بن أبي أسامة مجموعه‌ای است از روایاتی که ابومحمد حارث بن محمد بن ابی‌اسامه (186- 282ق) از شیوخ خویش نقل نموده است.

این مسند را ذهبی اثری مفصل توصیف کرده و گفته اجزائی از آن را با سند متصل سماع کرده است.

مسند حارث مجموعه‌ای حدیثی است که دقیقاً به سبک شناخته مسانید گردآمده و عملا- چه از نظر موضوع، چه صحابه و جز آن- دارای ترتیبی نیست. این مجموعه که همیشه موردتوجه بوده است، به گفته ابن اثیر، غالباً آموزش داده می‌شده است. در سده ۸ و ۹ق که برخی بازنگری‌ها به مدونه‌های حدیثی اوج گرفت و نگاهی حداکثری به گردآوری و تدوین مجامع حدیثی روی نمود، نورالدین هیثمی با حذف مشترکات میان مسند حارث و صحاح سته، «بغیة الباحث عن زوائد مسند الحارث» را گردآورده است. پس از هیثمی، ابن‌ حجر عسقلانی با التفات به برخی از مسانید از جمله مسند حارث، در قالب مسانید هشت‌گانه، زوائد و مشترکات را حذف، و «المطالب العالیة بزوائد المسانید الثمانیة» را تدوین نمود. در همان زمان، بوصیری، شاگرد ابن‌حجر، با همان شیوه عملکرد استاد، اما با توسعی بیشتر در گزینش، «اتحاف السادة المهرة بزوائد المسانید العشرة» را گردآوری کرد که این امور، نشان‌دهنده اهمیت و ارزش مسند حاضر می‌باشد.

روایات این مسند در این تحقیق به 3007 رسیده است.

مسند حارث هم از آن‌رو که دارای اسانید عالی بوده و نیز به سبب تنوع موضوعی از زمان خود مؤلف مورد اقبال قرارگرفته و در طول زمان، استفاده عام یافته است. افزون بر محدثان صرف، روایات وی در مباحث فقهی نیز بسیار مورد استفاده فقیهان مختلف واقع شده است حاج منوچهری، فرامرز، ج19- ص549</ref>.

حارث بن ابی اسامه یکی از دو راوی کتاب العقل داوود بن محبر نیز به‌شمار می‌رود و این اثر توسط او رواج یافته است. روایت این کتاب در طول زمان با استفاده از مسند حارث امکان یافت و مؤلفان بعدی بر همین پایه بدان دست یافتند؛ درحالی که برخی کسان، کتاب العقل آمده در مسند را- بدون قدحی بر راوی آن، حارث بن ابی‌اسامه- در شمار موضوعات دانسته، احادیث آن را ضعیف شمرده‌اند.

این مسند در این تحقیق بر اساس شیوخ مصنف و در موضوعات مختلف که در پایان هر جلد نام شیوخ آمده است؛ ترتیب یافته است.

منابع مقاله

1. آقایی، سید علی،«دانشنامه جهان اسلام»،زیر نظر غلامعلی حداد عادل، تهران،بنیاد دائرة المعارف اسلامی،چاپ اول،1387
2. حاج منوجهری،فرامرز،«دائرة المعارف بزرگ اسلامی»، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی،تهران،مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی،چاپ اول،1390.