مسائل الخلاف بين النحويين البصريين و الکوفيين في ضوء النظر البلاغي
| مسائل الخلاف بين النحويين البصريين و الکوفيين في ضوء النظر البلاغي | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | حمدان، محمود موسی (نويسنده) |
| ناشر | مکتبة وهبة |
| مکان نشر | مصر - قاهره |
| سال نشر | 1422ق - 2001م |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| موضوع | زبان عربی - معانی و بیان - زبان عربی - نحو |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ح8م5 6151 PJ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
مسائل الخلاف بين النحويين البصريين و الكوفيين في ضوء النظر البلاغي، عنوان کتابی است یک جلدی به زبان عربی از محمود موسی حمدون (معاصر) در موضوع بررسی اختلافات نحوی بصریان با کوفیان در پرتو اندیشه بلاغی.
عمده مباحث این کتاب، ناظر به مباحث کتاب «الإنصاف في مسائل الخلاف بين النحو البصريين و الكوفيين» کمال‌الدین ابوالبرکات عبدالرحمن بن محمد بن ابوسعید انباری نحوی (متوفی 577ق) است. البته علاوه بر آن، «اللباب في علل البناء و الإعراب» و «مسائل خلافية في النحو» ابوالبقاء عکبری و دیگر آثار متأخر نیز در شکل‌گیری مباحث آن نقش داشته‌اند[۱].
نویسنده در این اثر تنها به آن دسته از مسائل اختلافی پرداخته که با فصاحت و بلاغت مرتبطند و غیر آن مسائل را واگذارده است؛ مانند اختلاف در اصل اشتقاق «اسم» و اختلاف در اعراب اسماء سته و قول در عامل نصب مفعول و... مجموع این مباحث که نویسنده در این کتاب از آنها بحث نکرده به بیش از 50 مبحث می‌رسد که در کتاب «الإنصاف» که این کتاب ناظر به مباحث آن نوشته شده، مطرح شده است[۲].
مباحث این کتاب در چهار فصل ارائه شده است: در فصل اول، نویسنده به مسائل متعلق به اصوات و صرف از لحاظ قیاسی بودن صیغه‌های صرفی و زیادت یا حذف یا تغییری که در برخی از صیغه‌ها پدید می‌آید و...، پرداخته است و سپس آنچه که این نوع تصرفات در غرابت معنی یا تنافر میان حروف حاصل کرده را بیان می‌دارد و در نهایت مطلب بلاغی را در معیارهایی که باعث تمییز بین فصیح و غیر فصیح از این حروف می‌شود، نشان می‌دهد. فصل دوم، متضمن مسائل نحوی است که متعلق به جایگاه کلمات و قاعده در آن و چیزهایی است که بر این تغییر جایگاه کلمه بار می‌شود. نویسنده در این فصل در وجوه مختلف تقدیم که در لابه‌لای مسائل این فصل مطرح شده، مناقشه می‌کند تا از این طریق نظر عالمان بلاغت در این ارتباط روشن شود. فصل سوم، مشتمل بر مباحث نحوی متعلق به اعراب کلمات از لحاظ دلالت بر معنی و ارتباطش با علاقه بین کلمات در تراکیب است و نویسنده در آن بیان کرده که بازگشت اختلاف در این مسائل به صحت و فساد یا ظهور و غموض معنی است. چهارمین فصل مستقیما درباره مباحث بلاغی است و درباره وجود کلمه در ترکیب و اقتضای مقام در کلمه و... صحبت می‌شود[۳].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه.