مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم

نام	مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
نام‌های دیگر	مؤسسه بوستان کتاب
رئیس	محمدباقر انصاری
هیئت مدیره
بنیانگذاری	1361ش
وبگاه	http://www.bustaneketab.com/
کد مؤلف	AUTHORCODE15198AUTHORCODE

مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، از مجموعه‌های وابسته به حوزه علمیه قم است که در طول سال‎های پس از پیروزی انقلاب، فعالیت گسترده‌ای در تدوین و تصحیح و انتشار کتاب در زمینه معارف و علوم اسلامی آغاز کرده و تاکنون 1247 عنوان کتاب منتشر کرده است. زمینه کار انتشاراتی مرکز، علوم حوزوی و اسلامی از قبیل: تفسیر، حدیث، فقه، اصول، تاریخ و سیره، فلسفه و کلام و عرفان است.

تأسیس، فعالیت

مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی از مجموعه‌های وابسته به حوزه علمیه است که در طول سال‎های پس از پیروزی انقلاب، فعالیت گسترده‌ای در تدوین و تصحیح و انتشار کتاب در زمینه معارف و علوم اسلامی آغاز کرده و در طول حدود بیست سال فعالیت، اقدامات شایسته و قابل تقدیری (به ویژه در سال‎های اخیر، همگام با تغییر سازمان‌دهی دفتر تبلیغات) به انجام رسانیده است^[۱].

پیشینه

سابقه این مرکز، به آغاز فعالیت دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم برمی‌گردد. با ورود امام(ره) به قم در پایان سال 1357، برای انجام کارهای تبلیغاتی، «دفتر تبلیغات امام» تشکیل شد. این دفتر در کنار کارهای تبلیغاتی، جزوه‌های خود را با نام «انتشارات دفتر تبلیغات امام» عرضه می‌کرد. این فعالیت با عرضه جزوه‌های مختلف آموزشی و... متناسب با فعالیت‎های آن دفتر که به «دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم» تغییر نام داده بود، ادامه یافت؛ تااینکه در سال 1361 امکانات دارالتبلیغ در اختیار دفتر قرار گرفت و «مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم» فعالیت رسمی خود را به‌عنوان یک ناشر، با در اختیار داشتن امکانات چاپ، آغاز کرد و همان سال توفیق انتشار دوازده اثر را به دست آورد^[۲].

دگرگونی در ساختار و گسترش فعالیت‎ها

به دنبال تغییر هیئت مدیره دفتر تبلیغات اسلامی از سوی مقام معظم رهبری و تعیین خط مشی و اهداف توسط معظم‌له، در تشکیلات دفتر تبلیغات اسلامی بازنگری به عمل آمد؛ لذا مرکز انتشارات نیز دچار دگرگونی‌هایی شد و چاپخانه آن به سازمان اقتصادی دفتر واگذار شد، تا مرکز بتواند تمامی تلاش خود را مصروف کار انتشاراتی کند. خوشبختانه مرکز توانسته است با تقویت و ایجاد واحدهای مورد نیاز به این کار همت گمارد. در این مرکز هم‌اینک تمام کتاب‌ها برای انتشار به تصویب شورای کتاب که از تعدادی از فضلا و فرهیختگان حوزه تشکیل شده است، می‌رسد، آنگاه پس از ویرایش و حروف‎نگاری و صفحه‌آرایی و نمونه‌خوانی در مرکز، برای مراحل بعدی به چاپخانه دفتر یا سایر چاپخانه‌ها سپرده می‌شود^[۳].

تعداد آثار منتشرشده

این مرکز تاکنون 1247 عنوان کتاب منتشر کرده است، که 650 عنوان آن چاپ اول و بقیه تجدید چاپ است. زمینه کار انتشاراتی مرکز، علوم حوزوی و اسلامی از قبیل: تفسیر، حدیث، فقه، اصول، تاریخ و سیره، فلسفه و کلام و عرفان است. در بین این آثار 86 درصد تألیف و حدود 8 درصد تحقیق و 6 درصد ترجمه است. خوشبختانه در سال جاری، مرکز توفیق یافت تا با انتشار کتاب «بوستان کتاب»، فهرست وصفی - ‎موضوعی آثار منتشره را عرضه نماید که علاوه بر معرفی توصیفی و ترتیب موضوعی آثار در پایان، نمایه‌ای از مؤلفان و نمودارهایی از فعالیت شانزده ساله مرکز آورده شده است. انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی به‌عنوان ناشر نمونه سال 1375 از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی معرفی شد و در اردیبهشت همان سال به‌عنوان ناشر برگزیده نهمین نمایشگاه بین‌المللی انتخاب شد^[۴].

چگونگی توزیع آثار

مرکز رأسا عهده‌دار پخش آثار خود است. علاوه بر این، کتاب‌هایی مناسب با آثار خود را نیز پخش می‌کند. همچنین پخش مجله‌های فقه، حوزه، پژوهش‌های قرآنی، آینه پژوهش، نقد و نظر، پیام زن، علوم سیاسی، پوپک، سلام بچه‌ها، با معارف اسلامی آشنا شویم که همگی وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی هستند نیز به‌وسیله مرکز انجام می‌شود. این مرکز تاکنون در تمام جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های کتاب وزارت ارشاد، اعم از داخلی و بین‌المللی، شرکت کرده است و مهم‎تر از آن فروشگاه کتاب مرکز است که در سال 1374 با تغییرات اساسی، با نام «بوستان کتاب» نمایشگاه دائمی عرضه کتاب شده است که 12000 عنوان کتاب را با همکاری بیش از 170 ناشر ارائه کرده است. علاوه بر این، مرکز انتشارات آماده است تا آثار جدید دیگر ناشران را نیز در بوستان کتاب عرضه کند^[۵].

بوستان کتاب، حداقل چهار نوبت در هر سال به‌مناسبت‎های سالگرد ارتحال امام(ره)، هفته دفاع مقدس، آغاز سال تحصیلی و اعزام طرح هجرت در آغاز ماه مبارک و همچنین دهه فجر، آثار خود را با بیست درصد تخفیف و آثار دیگر ناشران را با ده درصد تخفیف عرضه می‌دارد. به‌علاوه این مرکز از طریق «مودم» با شبکه اینترنت و شارع و راهبر و شارح در ارتباط است^[۶].

انتشار کتاب‌های درسی حوزه

تعدادی از کتاب‌های درسی و کمک‎درسی حوزه علمیه از سوی مرکز منتشر شده است که عبارتند از:

اصول فقه مرحوم مظفر و تتمیم آن، شامل اصول عملیه که به‌وسیله شاگرد مرحوم مظفر، آقای عرفانیان تقریر شده است و با آن، اصول فقه مظفر تکمیل می‌شود؛
البهجة المرضية؛
‎لمعه شهید؛
‎شرحی از مکاسب مرحوم شیخ انصاری؛
جواهر البلاغة؛
شرحی از حلقات اصول شهید صدر؛
ترجمه و شرحی از بداية الحكمة و نهاية الحكمة؛
شرحی بر مختصر المعاني تفتازانی؛

و...^[۷].

تازه‌های ویرایش و نشر

هم‌اکنون بیش از 140 اثر، در دست نشر بوده و در بوستان کتاب نیز آثار زیر چاپ معرفی شده است. علاوه بر آن بناست هر سه ماه یک ‎بار، آثار چاپ‎شده و زیر چاپ در خبرنامه‌ای معرفی شود.

جایگاه مرکز انتشارات در بین دیگر ناشران

در بین ناشران شهرستانی، این مرکز مقام اول را دارد و هرچند ناشرانی بسیار توانا در قم فعالیت می‌کنند، ولی معمولاً فعالیت آنان درباره موضوعاتی خاص است؛ اما فعالیت این مرکز، شامل موضوعات و عناوین متنوعی است. درعین‌حال این مرکز به دلیل رعایت اصول و استانداردهای تهیه کتاب و دقت در محتوا و بهره‌گیری از شورای کتاب در تصویب و ویرایش و صفحه‌آرایی و طرح جلد مناسب، موفق شده است در سال 1374 تعداد 90 اثر، در سال 1375 تعداد 161 اثر و در سال 1376 تعداد 180 اثر را منتشر نماید^[۸].