مرافق الحج و الخدمات المدينة للحجاج في الأراضي المقدسة منذ السنة الثامنة من الهجرة حتى سقوط الخلافة العباسية
| مرافق الحج و الخدمات المدينة للحجاج في الأراضي المقدسة منذ السنة الثامنة من الهجرة حتى سقوط الخلافة العباسية | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مالکي، سلیمان عبد الغني (نويسنده) |
| ناشر | المملکة العربیة السعودیة. ادارة الملک عبدالعزيز |
| مکان نشر | عربستان - ریاض |
| سال نشر | 1408ق - 1987م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /م7م2 248 DS |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
مرافق الحج والخدمات المدنیة للحجاج في الأراضی المقدسة منذ السنة الثامنة من الهجرة حتی سقوط الخلافة العباسیة اثر سلیمان عبدالغنی مالکی (معاصر)، کتابی است که چگونگی و روش خدمت‌رسانی به زائرین شهرهای مقدس مکه و مدینه در مقطع زمانی سال هشتم هجری تا انتهای حکومت عباسیان مورد بررسی قرار داده است.
نویسنده در این بحث دشوار، فراتر از مطالب علمی، به بررسی امکانات و خدماتی پرداخته است که به حجاج ارائه می‌شده است. همچنین عوامل مختلفی که خلفا، شاهزادگان و سلاطین را وادار به توجه به این امکانات و ارائه چنین خدماتی به زائران کرده است را مورد مطالعه و واوکاوی قرار داده است[۱].
با توجه به ارتباط موضوع با زیارت اماکن مقدسه از دوران جاهلیت، نویسنده به ناچار به این موضوع نیز پرداخته و مباحث کتاب خویش را در چهار فصل، به شرح زیر، تقسیم نموده است:
فصل اول، به بحث پیرامون مکه و مدینه در عصر جاهلیت و اهمیت این دو شهری که در این دوران، نقش مهمی ایفا کرده‌اند، اختصاص یافته و به مهمترین خدماتی که در دوران جاهلیت در شهر مکه مکرمه، در اختیار زائرین قرار می‌گرفته، به ویژه سازمان‌دهی قصی بن کلاب که مهمترین آنها، آب دادن، اطعام نمودن و امور مربوط به زیارت می‌باشد، اشاره شده است. از آنجایی که مکه در دره‌ای غیرقابل کشت قرار گرفته و فاقد منابع آبی است، نویسنده به ناچار در مورد ساختار زمین‌شناسی مکه و نقش قریشیان و تلاش‌های شدیدی که در جستجوی منابع آبی برای تأمین آب خود و حجاج انجام داده‌اند را توضیح داده است[۲].
در ادامه، از جنبه اقتصادی و اهمیت آن و نقش قریشیان در احیای بازارهای مختلف برای تأمین مواد غذایی خود و زائران مکه، صحبت شده است. همچنین با توجه به موقعیت شهر مدنیه، از جنبه جغرافیایی، به بررسی این شهر پرداخته، سپس نقش زراعی و اقتصادی آن را در عصر جاهلی توضیح داده و نیز تجارت داخلی و خارجی مدینه را مطرح شده است [۳].
در فصل دوم، به بحث پیرامون امکانات حج در مکه و معرفی اماکن و خدماتی که به زائران ارائه می‌گردد، پرداخته شده است. مهمترین اين خىمات همواره تهیه آب برای حجاج در موسم حج از چاه‌ها و چشمه‌ها بوده است[۴].
فصل سوم به صحبت در مورد اماکن انجام مناسک حج و نقش ساکنان مکه در تأمین اسکان زائران آنجا در ایام انجام مناسک، اختصاص یافته است[۵].
در فصل چهارم به بحث در مورد امکانات و خدماتی چون آب، مسکن و غذا که به زائران مدینه در اثنای زیارت داده می‌شود پرداخته شده است[۶].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه کتاب.