مبانی و روش‌های نقد حدیث در کتب اربعه
| مبانی و روش‌های نقد حدیث در کتب اربعه | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | فتاحی‌زاده، فتحیه (نويسنده) |
| ناشر | دانشگاه قم |
| مکان نشر | ایران - قم |
| سال نشر | 1389ش |
| چاپ | 2 |
| شابک | 978-964-8261-08-0 |
| موضوع | احادیث شیعه - حدیث - نقد و تفسیر - کلینی، محمد بن یعقوب، - 329ق. الکافی. اصول - نقد و تفسیر - ابن بابویه، محمد بن علی، 311 - 381ق. من لا یحضره الفقیه - نقد و تفسیر - طوسی، محمد بن حسن، 385 - 460ق. تهذیب الاحکام - ماخذ - نقد و تفسیر |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ف2م2 128 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
مبانی و روش‌های نقد حدیث در کتب اربعه، نوشته بانوی دانشور، قرآن‌پژوه و حدیث‌شناس فعال معاصر، فتحیه فتاحی‌زاده، پژوهشی فقه‌الحدیثی، روشمند و مستند است که به معرفی و تحلیل شیوه‌های سنجش روایات در نزد مشایخ ثلاث (نویسندگان 4 کتاب مهمّ روایی شیعه: ثقةالاسلام کلینی، شیخ صدوق و شیخ طوسی) می‌پردازد.
هدف و روش
- نویسنده، با تأکید بر آنکه «تاریخ حیات فکری مسلمانان نشان‌دهنده اهتمام ائمه معصوم(ع) و به پیروی از آنها، محدثان و دانشوران مسلمان، به زدودن ابهامات و آسیب‌شناسی روایات بوده است» و «عرضه احادیث بر قرآن، عقل و سنت قطعی و نسبت‌سنجی آنها با واقعیت‌های خارجی و تاریخی، هریک فصلی از تاریخ حدیث را به خود اختصاص داده است»، افزوده است: با توجه به رویکرد مشایخ سه‌گانه به مسائل فقه‌الحدیثی و اهمیت و جایگاه ارزشمند کتب اربعه، تمامی مباحث این تحقیق با محوریت کتب اربعه به بحث نهاده شده است[۱].
ساختار و محتوا
مطالب این کتاب، در 4 فصل به این ترتیب ارائه شده است:
- کلیات (معناشناسی فقه الحدیث، فقه الحدیث در گذر زمان، نقش اهل‌بیت(ع) در تبیین احادیث و معرفی اجمالی کتب اربعه).
- اهمّ ضوابط فهم حدیث.
- مبانی نقد حدیث.
- جمع روایات و حلّ تعارض در کتب اربعه.
نمونه مباحث
- «جمع روایات متعارض»: گاهی تعارض روایات از نوع ابتدایی است و متعارضین، قابل جمع دلالی هستند؛ به این معنا که می‌توان هریک از دو روایت را بر معنایی حمل کرد که با دیگری تنافی نداشته باشد. در این صورت، جمع بین آن دو مطابق قواعد مقرره در علم اصول، صورت می‌پذیرد؛ مانند: تنافی عامّ و خاصّ، مطلق و مقیّد که خاصّ بر عامّ و مقیدّ بر مطلق، مقدم است...[۲].
- شیخ صدوق در کتاب ارزشمند من‌لايحضره‌الفقيه دو شیوه در جمع و تأویل روایات به‌کار گرفته است: سندی و متنی. شیوه‌های سندی او عبارتند از: توجه به اتصال و انقطاع سند، ملاحظه ضعف و قوت راویان و عنایت به شهرت و شذوذ راویان. شیوه‌های متنی او عبارتند از: بیان معنای خبر و نیز بیان وجوه مختلف آن، حمل بر تقیه، حمل بر اضطرار، «حمل بر انکار، نه اخبار»، حمل بر رخصت، تبیین مجمل، تقیید مطلق، حمل بر استحباب و حمل بر کراهت[۳].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.