مباحثى چند پيرامون مبانى تعليم و تربيت اسلامى
| مباحثى چند پيرامون مبانى تعليم و تربيت اسلامى | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | حسینی سید علی اکبر (نویسنده) |
| ناشر | دفتر نشر فرهنگ اسلامی |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1369ش |
| چاپ | چهارم |
| موضوع | اسلام و آموزش و پرورش، تربيت خانوادگي (اسلام)، اخلاق اسلامي |
| زبان | فارسی |
| کد کنگره | /ح5م2 / 230/18 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
مباحثى چند پيرامون مبانى تعليم و تربيت اسلامى اثر سيد على اکبر حسينى، دربر دارندۀ گوشه‌هايى از نظام تربيتى اسلام است که با رويکردى جامعه‌شناختى و متأثر از حال و هواى سال‌هاى آغازين و پيروزى انقلاب اسلامى نگاشته شده است.مطالب کتاب در پنج بهره گرد آمده که به چکيدۀ آنها مى‌پردازم:
1-مقدم‌هاى بر تعليم و تربيت اسلامى: در اين فراز با اشارت به برخى آثار پيروزى انقلاب اسلامى، يادآور مى‌شود که از جمله اين آثار، احياى اعتماد به‌نفس و خودباورى ايرانيان است.غربيان با برتر خواندن نژاد خود به تحقير فرهنگ اسلامى ما دست برند.
آثار اين تحقير در جاى‌جاى زندگى فردى و اجتماعى مردم ما خود نمود و ما را با خود برد و کار بجايى کشيد که در عين شکست، با مهاجمان همنوايى کرديم.انقلاب اسلامى اين پرده پندار را دريد و ما را به اصل خويش بازگرداند و انديشۀ اسلامى کردن جامعه را در ما زنده کرد.سپس به برخى ويژگي هاى تعليم و تربيت اسلامى مى‌پردازد و يادآور مى‌شود که تعليم و تربيت اسلامى مى‌تواند مسائل و مشکلات جامعه مسلمانان را حل کند.تعليم و تربيت اسلامى بر کتاب(قرآن)، سنت، اجماع و عقل استوار است و نظام تعليمى-تربيتى اسلام، گسترده و فراگير است.در اين نظام روش و مديريت و سياست‌هاى اجرايى، تابع غايات و هدف هاى آن نظام است و بايد با رد هرگونه انديشه التقاطى در نظام اسلامى و نيز تعليم و تربيت اين نظام، براى تحقق هدف هاى تعليم و تربيت اسلامى به روش‌هاى تربيتى اسلام و شيوه‌هاى مديريت اسلامى رو کرد.
2-منابع تعليم و تربيت اسلامى: در اين جستار، منابع تعليم و تربيت اسلامى را برمى‌شمارد و هريک را شرح مى‌دهد.آنگاه به شرح و بسط آيات يکم تا هيجدهم سوره مبارکه علق مى‌پردازد و در پايان، طرح کلى نظام اسلامى را مى‌آورد.اين طرح، دربر دارندۀ شش اصل کلى است که به جهات و مراحل گوناگون تعليم و تربيت اسلامى نيز اشاراتى صريح و روشن دارد.پس از اين به چگونگى بهره‌گيرى از اين اصول در آموزش و تربيت مى‌پردازد.اصول ششگانه عبارتند از: هدف، وسيله، شناسايى موانع، ارائۀ مصداق و تأکيد مجدد بر آموزش و شناخت، مبارزه مسلحانه و ادامه مبارزه تا رسيدن به خواسته.
3-چشم‌انداز هاى نظام آموزش اسلامى: در اين بخش با تأکيد بر جامعيت نظام تربيتى اسلام، مى‌کوشد برخى چشم‌انداز هاى اين نظام را پيش رو نهد.از اين رهگذر نخست به نظام سنتى آموزش اسلامى مى‌پردازد و به اين پرسش که آيا فرهنگ تشيع چنان پوياست که بتواند شالودۀ بناى تعليم و تربيت باشد و اگر چنين است، عناصر و اجزاى تشکيل‌دهندۀ آن کدام است، پاسخ مى‌دهد و در پايان از ويژگي هاى نظام سنتى تعليم و تربيت اسلامى مى‌گويد.
4-هدف هاى آموزشى در نظام تعليم و تربيت اسلامى: در اين فصل، کوشش شده است با تشريح انتظاراتى که از نظام اسلامى مى‌رود، قالب هاى حرکتى اين نظام معرفى شود.براى اين مهم، نخست برخى برداشتها و راه و روش‌هاى معمول در تبيين هدف هاى تعليم و تربيت اسلامى مى‌آيد و تأکيد مى‌شود که اين روشها تفاوت چندانى با هم ندارند و در حقيقت مکمل يکديگرند و سپس از پار هاى نظام‌هاى تربيتى بنام جهان سخن مى‌رود و با بررسى ويژگي هاى آنها، انتقاد هاى وارد بر آنها مى‌آيد، آنگاه نظام تعليم و تربيت اسلامى شرح مى‌شود و جنبه‌هاى گوناگون آن ياد مى‌شود تا خواننده بتواند اين نظامها را با يکديگر بسنجد.
5-برخى از اصول و سياست‌هاى اجرايى در نظام تعليم و تربيت اسلامى: هدف اين گفتار، بيان برخى اصول و يا روش‌هاى اجرايى در نظام تعليم و تربيت اسلامى است.
ديگر اينکه چگونه مى‌توان به هدف هاى تربيتى اسلام فعليت بخشيد.بدين منظور با الهام از روش‌هاى سنتى حوزه‌هاى علميه، به شش اصل کلى اشارت مى‌رود و روش‌هاى اجرا و تحقق آنها نيز مى‌آيد.اين اصول از اين قرارند: همگانى و رايگان کردن آموزش و
پرورش؛ تربيت اخلاقى؛ ارتباط و تعلق به جامعه؛ تلفيق تحصيل با کار و عمل؛ اصالت دادن به کارآيى و مهارت؛ اجتهاد و استقلال انديشه. [۱]
پانویس
- ↑ رفیعی، بهروز ص 323- 324
منابع مقاله
رفیعی، بهروز، کتابشناسی توصیفی و موضوعی تعلیم و تربیت در اسلام، انتشارات بین‌المللی هدی، تهران، چاپ اول، 1378ش