ما اتفق لفظه و اختلف معناه(ابن یزیدی، ابراهیم بن یحیی)
| ما اتفق لفظه و اختلف معناه(ابن یزیدی، ابراهیم بن یحیی) | |
|---|---|
| پرونده:NUR151523J1.jpg | |
| پدیدآوران | ابن یزیدی، ابراهیم بن یحیی (نويسنده) عثیمین، عبدالرحمن بن سلیمان (محقق) |
| ناشر | [بی نا] |
| مکان نشر | [بی جا - خارج از کشور] |
| سال نشر | 1366ش - 1407ق - 1987م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | زبان عربی - واژه نامهها - زبان عربی - معانی و بیان - زبان عربی -- اصطلاحها و واژهها |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 2م2الف 6199 PJ |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ما اتفق لفظه واختلف معناه اثر ابراهیم بن ابی محمد یحیی یزیدی (متوفی 225ق)، کتابی است پیرامون واژگان و کلماتی که با یکدیگر، از لحاظ لفظی مشترک ولی از لحاظ معنایی، متفاوت هستند که در اصطلاح، به آنها «مشترک لفظی» گفته میشود.
کتاب حاضر، معروفترین اثر یزیدی و یکی از قدیمیترین معجم و فرهنگ لغات پیرامون واژگانی است که مشترک لفظی هستند و توسط یکی از قدیمیترین لغتشناسان، نوشته شده است[۱].
تقدم در تألیف، یکی از مهمترین ویژگیهای اثر حاضر بوده که باعث اهمیت و ارزش ویژه آن شده است. این کتاب، یکی از منابع کهنی است که مبنای کار معجم و فرهنگ لغتهای پس از خود تا زمان تألیف «تاج العروس» و حتی پس از آن، قرار گرفته و از آن بهعنوان منبع و مرجعی معتبر استفاده شده است. تقدم در تألیف، موضوع مهمی است که اعتماد ما به این کتاب را بیشتر میکند، زیرا این امر، نشاندهنده آن است که نویسنده در آن، لغات و واژگان را از منابع اصلی و از راویانی که به طور غریزی و طبیعی با آن لغات صحبت میکردند، پیش از آنکه خلوص زبان مختل شده و بسیاری از مردم به تلفظ نادرست آن عادت کنند، نقل کرده است[۲].
کتاب با مقدمه کوتاهی از محقق در شرححال نویسنده و اشاره به اهمیت و برخی ویژگیهای اثر آغاز[۳] و لغات، بدون رعایت ترتیب خاصی، در شش جزء ارائه شده است. روش ذکر لغات بدین صورت است که ابتدا واژه موردنظر ذکر گردیده و در ادامه، به معانی مختلف آن اشاره شده است. در بیان معانی مختلف واژگان، از آیات، روایات، اشعار و سخنان بزرگان و حکما نیز کمک گرفته شده است. بهعنوانمثال، به چند نمونه اشاره میشود:
- «الدین»: مفرد ادیان. الدین: اطاعات کردن. گفته شده «دنت له»: به او نزدیک شدم، از او اطاعت کردم. الدین: به معنای دأب. گفته میشود: «مازال ذاک دینه» یعنی: دأب روش و عادت او همین است. شاعری نیز در این باره چنین گفته است:
تقول إذا درأت لها وضينی/ أهذا دينه أبدا و ديني (او میگوید اگر خشمش را دفع کنم/ آیا این دین او دین من تا ابد همین است؟)[۴].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.