كشف المعنی عن سر أسماء الله الحسنی (محقق زمانی قمشه‌ای)
| کشف المعنی عن سر اسماء الله الحسنی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن عربی، محمد بن علی (نویسنده) زمانی قمشه‌ای، علی (محقق) |
| عنوان‌های دیگر | کشف المعنی عن سر اسماء الله الحسنی. فارسی |
| ناشر | مطبوعات دينی |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1383 ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 964-5990-94-7 |
| موضوع | خدا - صفات خدا - نامها |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 218 /الف2 ک5041 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
كشف المعنی عن سر أسماء الله الحسنی که به قلم محى‌الدين بن عربى به رشته تأليف درآمده است، توسط على زمانى قمشه‌اى به زبان فارسی شرح و ترجمه گردیده، در بهار 1373ش در قم مقدس به پايان رسيده است. موضوع اين كتاب، معرفت اسماى الهى از راه تعلّق و تحقّق و تخلّق مى‌باشد.
شارح به انگيزه روان ساختن سنگينى قلم محی‌الدين در اين تأليف، به نگارش اين اثر روى آورده است[۱]
اين شرح، از جايگاه ويژه‌اى برخوردار است، چون شارح آن با تسلط كافى بر فلسفه و عرفان از افقى عالى، اقدام به شرحى روان كرده؛ ازاين‌روى، عبارات علاوه بر سادگى، از عمق ويژه‌اى برخوردار است.
اين شرح، مطابق با متن پيرامون 99 اسم از اسماى الهى سخن گفته است و هريك را بر اساس و محور سه واژه تعلق، تحقق و تخلق برگزار كرده است.
شارح ابتدا اين سه واژه را به‌طور مبسوط شرح داده تا از تكرار آن در اثناى مطالب پرهيز كند[۲]
وى به‌منظور دستيابى به مطالب، تركيبى مزجى از ترجمه و شرح و آميزه‌اى از آن دو به عمل آورده است[۳]
او براى محقق ساختن هدف خود، تلاشى وافر كرده و به استفاده از الفاظ ساده و سهل دست يازيده؛ ازاين روى، كتاب از حالت تخصصى خارج شده و به‌صورت قابل فهم براى همگان درآمده است.
اين شرح، بر اساس دو كتاب اصلى ماتن؛ يعنى «فصوص» و «فتوحات» رقم خورده است و به‌تصريح خود شارح در مقدمه، اگر آن دو كتاب نمى‌بود، چه‌بسا در بيان مطالب، مشكلاتى رخ مى‌نمود. بعد از آن دو كتاب، شارح اهتمامى خاص به مثنوى مولوى دارد و در جاى جاى شرح از آن بهره برده است.
شارح در هر اسمى ابتدا به واژه‌شناسى لغوى آن اسم پرداخته و سپس از راه روايات يا سخنى از محى‌الدين در «فتوحات»، آن را به معنى اصطلاحى معنى نموده و سپس وارد پياده‌سازى آن اسم در مثلث تعلّق، تحقّق و تخلّق شده است. تعلّق به معنى نياز كامل و مشروع بنده سالك به خداوند منان است و تحقّق به معنى شناخت صحيح اسماء الله و معنى راست و درستى كه از ناحيه او باشد و تعلق عبارت است از پذيرفتن حقايق اسماء الله، به‌گونه‌اى كه مى‌تواند با عبد، نسبت برقرار سازد.
شارح در هريك از اين مقام‌ها به شرح و بسط آيات و روايات معرفتى همت نهاده و شرح بيشتر اسماء را با بيانى از مثنوى مولوى به پايان برده است.
به‌طور كلى سعى شارح بر آن بوده تا بر اساس ذوق عرفا از مبانى قرآن و عرفان استفاده كند؛ بنابراین، از مبانى كلام و فلسفه كمتر استفاده نموده است[۴]
وضعيت كتاب
اين كتاب، از دو بخش تشكيل شده است: بخش اول كه اصل و عمده كتاب است، ترجمه و شرح مزجى كشف المعنى است كه اين مقاله پيرامون آن به نگارش درآمده است.
بخش دوم، متن كشف المعنى به تصحيح و تحقيق وسام الخطاوى است.
مصحح، فعالیت‌های ذيل را در دستور كار قرار داده است:
- اختلاف نسخى را كه در تصحيح دكتر پابلو بينيتو آمده، به علت عدم ترجمه مقدمه وى از زبان اسپانيايى و عدم روشن بودن منهج تحقيقى وى، بى‌فايده مى‌داند و به حذف آن اقدام نموده است.
- به استخراج مصادر آيات و روايات، به‌صورت تفصيلى پرداخته است؛
- اشكالات متنى و چاپى را در حاشيه تذكر داده است؛
- تلاش براى ارائه متنى خالى از اضافات غير متن.
هرچند اين شرح به همراه متنى مصحح چاپ شده، اما متن معيار شارح همان تحقيق دكتر پابلو بينيتو مى‌باشد.
كتاب، مشتمل بر نمايه‌هاى ذيل است:
- آيات؛
- روايات؛
- اشخاص (اسماى حق در ذيل اين نمايه فهرست شده است)؛
- كتاب‌ها (شارح اهتمام خاص به فتوحات مكيه ابن عربى داشته و تقريبا هيچ صفحه‌اى نيست كه ارجاع به آن نداشته باشد، اما ذيل عنوان فتوحات مكيه، چهار آدرس بيشتر ذكر نشده و چه‌بسا از خوف اطاله و بى‌فايده بودن آن، ناشر به ارجاع گسترده اقدام نكرده باشد)؛
- اصطلاحات (اسماى فِرَق در ضمن اين نمايه آمده است).
پاورقى‌ها، به ارجاع منابع اختصاص دارد و ارجاعات با نام كتاب شروع شده و گاه به نام ناشر هم اشاره شده است.
پانويس
منابع مقاله
زمانى قمشه‌اى على (1388)، شرح، ترجمه و متن كشف المعنى عن سرّ أسماء الله الحسنى، چاپ اول، قم، انتشارات آيت اشراق.