قواعد وقف و ابتدا در قرائت قرآن کریم
| قواعد وقف و ابتدا در قرائت قرآن کریم | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شاکر، محمدکاظم (نویسنده) |
| ناشر | بوستان کتاب قم (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم) |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1381 ش |
| چاپ | 3 |
| شابک | 964-371-129-3 |
| موضوع | قرآن - قرائت - راهنمای آموزشی |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 80/2 /ش2ق9 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
قواعد وقف و ابتدا در قرائت قرآن کریم تألیف دكتر محمد كاظم شاكر، پيرامون يكى از موضوعات علوم قرآنى، يعنى قواعد وقف و ابتدا نوشته شده است، مؤلف محترم در اين كتاب پس از تعريف وقف و ابتدا و تقسيم آن به چهار قسم(تام-حسن-قبيح، كافى)، موارد آن را با استفاده از آيات و شواهدى از آن، توضيح مى‌دهند.
مطالب كتاب به صورت درس نامه تهيه شده و براى يك ترم تحصيلى كه پانزده جلسه مى‌باشد منظم گرديده است.
نكتۀ قابل ذكر در بيان مطالب اين است كه، موضوعات مطرح شده بصورت ساده و روان مى‌باشد و اگر در بعضى از موارد نياز به توضيح باشد، توضيحات كافى ارائه شده، يعنى با توجه به اينكه بعضى از مسائل وقف و ابتدا مربوط به ادبيات عرب مى‌باشد(مانند مضاف و مضاف اليه، مبتدا و خبر و...) و از آنجا كه كتاب براى استفاده عموم نوشته شده، نكات مربوط به ادبيات عرب را توضيح مى‌دهند.
وى در پايان كتاب حزب اول قرآن را براى بهتر فهميدن قواعد وقف و ابتدا، تجزيه و تركيب نموده است.
ساختار
كتاب به صورت درس نامه تهيه و براى يك ترم تحصيلى مطالب آن برنامه ريزى شده كه مجموعا 15 درس مى‌باشد كه فهرست مطالب آن به قرار زير است:
درس اول:كليات شامل: تعريف وقف و ابتدا/اهميت وقف و ابتدا/ضرورت وقف و ابتدا
درس دوم:وقف و اقسام آن(1)شامل: تعريف:وقف، قطع، سكت/اقسام وقف/مبناى تقسيم وقف
درس سوم:اقسام وقف(2)شامل: تعريف وقف تام/موارد وقف تام به نحو شايع/چند نكته دربارۀ وقف تام
درس چهارم:اقسام وقف(3)شامل: تعريف وقف كافى/دلايل جواز وقف كافى/موارد وقف كافى به نحو شايع
درس پنجم:اقسام وقف(4)شامل: تعريف وقف حسن/ملاك وقف حسن/حكم وقف حسن/تعريف وقف قبيح
درس ششم:موارد وقف حسن و قبيح(1)شامل: وقف بين مضاف و مضاف اليه/راه‌هاى تشخيص مضاف و مضاف اليه/وقف بين فعل و فاعل /وقف بين مبتدا و خبر/وقف بين فعل و مفعول به و مفعول له و مفعول فيه
درس هفتم:موارد وقف حسن و قبيح(2)شامل: وقف بين فعل و متعلقات آن/وقف بين حروف مشبهة بالفعل/وقف بين اسم و خبر حروف مشبهة بالفعل/وقف بين افعال ناقصه و اسم و خبر آن‌ها/وقف بين اسم و خبر افعال ناقصه/وقف بين صفت و موصوف
درس هشتم:موارد وقف حسن و قبيح(3)شامل وقف بين قول و قائل/وقف بر ادات استفهام/وقف بين جار و مجرور وقف بين ناصب و منصوب/وقف بين تميز و مميز
درس نهم:موارد وقف حسن و قبيح(4)شامل: وقف بين صله و موصول/وقف بين مستثنى و مستثنى منه/حكم وقف در استثناى متصل، حكم وقف بين استثناى منقطع/وقف بين شرط و جزا/وقف بين قسم و جواب آن
درس دهم:وقف‌هاى سجاوندى(1)شامل: وقف لازم/جايگاه وقف لازم در وقف‌هاى چهارگانه/مصاديق وقف لازم از وقف تام/مصاديق وقف لازم از وقف كافى/وقف مطلق
درس يازدهم:اقسام وقف سجاوندى(2)شامل: وقف جايز/وقف مجوّز لوجه/وقف مرخص/وقف ممنوع
درس دوازدهم:ابتدا شامل: ابتدا به معناى شروع قرائت قرآن/استعاذه/طريقه‌هاى استعاذه/ابتدا بعد از وقف/انواع ابتدا بعد از وقف/انواع ابتداى جايز/ابتداى تام
درس سيزدهم:مسائل متفرقه در وقف و ابتدا (1)شامل وقف و ابتدا در «كلاّ»/معانی «كلاّ» حكم وقف و ابتدا در بلى
درس چهاردهم:مسائل متفرقه در وقف و ابتدا (2)شامل: قاعده دربارۀ الذى و الذين/وقف بر نعم/ابتدا به بل، ام،ثمّ، حتى
درس پانزدهم:مسائل متفرقه در وقف و ابتدا (3)شامل: وقف معانقه يا مراتبه/وقف نبىّ/وقف غفران/وقف ازدواج/آيات داراى وقوف كثير/وقف بر انتهاى آيات/وقف بر حروف مقطعه
ويژگى‌ها
- كتاب به صورت درس نامه تهيه و براى يك ترم تحصيلى 15 جلسه‌اى منظم شده است
- در پايان هر درس پرسش و تمرين وجود دارد
- براى هر موضوع و جهت توضيح آن مثالهاى فراوانى از قرآن ذكر مى‌كند
- در مقدمه کتاب‌هاى تألیف شده مربوط به وقف و ابتدا را تقسيم بندى نموده و براى هر كدام چند نمونه كتاب معرفى مى‌نمايد
- درس سيزدهم:در اين درس پيرامون وقف و ابتدا بر «كلاّ» بحث نموده، اقوال علماء پيرامون معناى آن را كه آيا هميشه به معناى «ردع» است يا معناى ديگرى نيز دارد، مورد بررسى قرار مى‌دهد
- در درس اول پس از بيان اهميت وقف و ابتدا از ديدگاه پيامبر(ص) و حضرت على(ع) و دانشمندان اسلامى، ضرورت وقف و ابتدا را بحث نموده نتيجه مى‌گيرد كه بر هر محلى نمى‌توان وقف كرد و از هر جايى نمى‌توان قرائت را آغاز نمود.
- در درس چهارم موارد وقف كافى را به نحو شايع بيان مى‌نمايد بدين صورت كه در موارد معينى همچون:قبل از كلمۀ «الاّ» که به معناى لكن باشد قبل از انّ، نعم، بئس، و استفهام، مى‌توان وقف كافى نمود.
نسخه شناسى
كتاب يك جلد، متن آن فارسى و داراى 216 صفحه مى‌باشد كه مشخصات آن به قرار زير است:
- كاغذ:اعلاء
- چاپ:كامپيوترى
- جلد:شميز
- نوبت چاپ:سوم
- ناشر:انتشارات دفتر تبليغات اسلامى-بوستان كتاب
- تاريخ انتشار:1381
- تيراژ:2000 نسخه
- داراى فهرست:
الف:موضوعات كتاب
ب:منابع و مآخذ
- نام كتاب:قواعد وقف و ابتدا در قرائت قرآن كريم
- نام مؤلف:محمد كاظم شاكر