فصوص الحکم (نسخه)
| فصوص الحکم | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن عربی، محمد بن علی (نویسنده) عفیفی، ابوالعلاء (محشی) |
| ناشر | دار إحياء الکتب العربية |
| مکان نشر | مصر - قاهره |
| سال نشر | 1365ق. = 1946م. |
| چاپ | چاپ يکم |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | الف2ف6 / 283 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
فصوص الحکم، اثر ابوالعلاء عفیفی تعلیقه‌ای است بر فصوص الحکم محی‌الدین عربی(560- 638ق) به زبان عربی. فصوص الحکم ابن عربی از کتاب‌هایی است که شرح‌ها و تعلیقات فراوانی بر آن نوشته شده است. این اثر با محوریت عرفان نظری نوشته شده است. شاکله این دو جلد به این صورت ارائه شده که در جلد اول مقدمه عفیفی بر کتاب و متن فصول الحکم ابن عربی ذکر شده و در جلد دوم، تعلیقات وی بر فصوص آمده است.
در طول حدود هشت قرن پس از نگارش فصوص الحکم، نویسندگان بسیاری کوشیده‌اند تا با شرح و تفسیر خود، گرهی از گره‌های آن بگشایند. کتاب «فصوص الحکم» با تعلیقات ابوالعلاء عفیفی از متأخرترین تفاسیر فصوص الحکم است که در قالب تعلیقاتی به موشکافی درباره آن می‌پردازد. کتاب حاضر به‌صورت «تعلیقه» بر فصوص الحکم به نگارش درآمده است؛ ازاین‌رو تمام عبارات فصوص مورد بررسی مؤلف قرار نگرفته است. در کتاب حاضر عفیفی کوشیده به زبانی همه‌فهم مباحث عرفانی و فلسفی فصوص را توضیح دهد و به حل برخی دشواری‌های زبانی و فکری ابن عربی برای خوانندگان غربی بپردازد که با مباحث وحدت وجود آشنایی کم‌تری دارند. ازاین‌رو، این کتاب می‌تواند در فهم مباحث پیچیده فصوص الحکم، راهگشا باشد. از دیگر نقاط برجسته و مهم این کتاب، عدم تعصب نویسنده به ابن عربی است که او را تبدیل به ناقدی منصف و داوری بی‌تعصب در ارزیابی فصوص کرده است. همچنین نویسنده کوشیده با تأکید و تکرار مباحث کلیدی دیدگاه ابن عربی در کتاب – از جمله وحدت وجود، رابطه عالم و خدا و مباحث مربوط به آن- به تثبیت بهتر آن‌ها در ذهن خواننده کمک کند[۱]
عفیفی دارای دکتری فلسفه از دانشگاه کمبریج لندن و استاد فلسفه در دانشگاه «فاروق الاول» است.[۲] از تعلیقات عفیفی بر فصوص الحکم نیز چاپ‌های مختلفی صورت پذیرفته است. چاپ حاضر آن در سال 1365 هجری/ 1946 میلادی توسط انتشارات دار احیاء الکتب العربیه انجام شده است. چاپ دیگری از این اثر نیز توسط انتشارات الزهرا در ایران(تهران) انجام شده است. چاپ الزهرا در آذر 1370 شمسی دومین چاپ از این اثر را در تیراژ 4400 نسخه به طبع رسانده است.[۳]
با نظر به چاپ الزهرا دریافتیم که این چاپ، عیناً از روی چاپ انتشارات دار احیاء الکتب العربیه انجام شده و در شماره صفحات، پاورقی‌ها و فهرست مطالب نیز با آن یکی است، با این تفاوت که فونت و صفحه‌بندی مطالب در چاپ الزهرا بهتر از چاپ دار احیاء الکتب العربیه است. بعلاوه اینکه پایان جلد دوم چاپ حاضر دو صفحه بیشتر از نسخه الزهرا دارد که در اولین صفحه آن به خطاهای چاپی فصوص و در دومین صفحه آن به خطاهای چاپی واقع در تعلیقات عفیفی اشاره شده است.[۴] با توجه به تجدید چاپ این نسخه توسط انتشارت الزهرا عدم وجود این دو صفحه در نسخه انتشارات الزهرا امری طبیعی است چراکه در آن شاهد یک چاپ دیگر از این اثر هستیم. البته عدم وجود این دو صفحه در انتشارات الزهرا، می‌تواند نشانه‌ای بر عدم وجود اشکالات چاپی‌ای باشد که در نسخه حاضر وجود دارد و در دو صفحه آخر کتاب به آن اشاره شده است.
درهرحال با توجه به یکی بودن شمارگان صفحات در هر دو نسخه، خواننده گرامی می‌تواند به‌عنوان نمونه هرکدام از صفحات را که خواست در این دو نسخه با یکدیگر مقایسه نماید.
ترجمه‌های فارسی کتاب
- فصوص الحكم و مكتب ابن عربی، اثر ابوالعلاء عفيفي با ترجمه محمدجواد گوهری، توسط انتشارات روزنه در 388 صفحه چاپ شده است.
- «شرحی بر فصوص الحکم»، نوشته ابوالعلاء عفیفی؛ ترجمه نصرالله حکمت را انتشارات الهام در 468 صفحه چاپ کرده است.
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- عفیفی، ابوالعلاء، فصوص الحکم للشیخ الاکبر محی‌الدین بن عربی و التعلیقات علیه، تهران، انتشارات الزهرا، چاپ دوم آذر 1370 ش.
- گودرزی، پریسا؛ جبرائیل زاده، زهرا، «معرفی و نقد کتاب فصوص الحکم و مکتب ابن عربی»، پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انساني، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال 21، شماره 11، بهمن 1400