فردوسی برون‌مرز: نگاهی دیگر به اندیشه‌های بنیادی اقبال لاهوری
فردوسی برون‌مرز: نگاهی دیگر به اندیشه‌های بنیادی اقبال لاهوری تألیف محمد بقایی ماکان (متولد 1323ش) پژوهشگر و نویسنده؛ این کتاب در چهارده بخش به بررسی زندگی، شعر و عرفان محمد اقبال لاهوری (1877-1938م) شاعر، فیلسوف و متفکر پاکستانی می‌پردازد که با سرودن نه‌هزار بیت شعر فارسی، نقش مهمی در احیای زبان و ادب فارسی در شبه‌قاره داشت.
| فردوسی برون‌مرز: نگاهی دیگر به اندیشه‌های بنیادی اقبال لاهوری | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | بقایی ماکان، محمد (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | نگاهی دیگر به اندیشه‌های بنیادی اقبال لاهوری |
| ناشر | ترفند |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1395 |
| چاپ | اول |
| شابک | 4ـ30ـ5963ـ600ـ978 |
| موضوع | اقبال لاهوري، محمد، 1877 - 1938م. - نقد و تفسير شعر فارسي - قرن 14ق. - تاريخ و نقد |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 8213ي7الف / 9239 PIR |
ساختار
این کتاب در 276 صفحه و چهارده بخش اصلی تنظیم شده است.
گزارش کتاب
کتاب به بررسی اندیشه‌های بنیادی محمد اقبال لاهوری می‌پردازد. نویسنده در این اثر نشان می‌دهد که اقبال با وجود غیرایرانی بودن، عشق عمیقی به فرهنگ و زبان فارسی داشت و می‌توان او را پس از فردوسی، عاشق‌ترین عاشق فرهنگ ایرانی دانست. اقبال شاعری اندیشمند بود که از شعر برای تبلیغ دیدگاه‌های انسانی خود بهره می‌برد و طالب وحدت جهان اسلام بود.
کتاب با پیشگفتاری آغاز می‌شود که در آن نویسنده به مقایسه اقبال و فردوسی می‌پردازد: «پس از فردوسی دیگر هیچ اندیشمند و شاعر پرآوازه‌ای را چه در درون مرز و چه در برون مرزهای ایران به جز از اقبال عظیم‌الشأن نمی‌یابیم که همانند فردوسی بزرگ به ایران و آنچه از آن است، عشق ورزیده باشد» (ص 16).
بخش‌های مختلف کتاب به موضوعات متنوعی درباره اقبال پرداخته‌اند:
- زندگی و آثار این شاعر
- رابطه او با شرق و غرب
- فلسفه و اندیشه‌های اقبال
- دیدگاه‌های او درباره تعلیم و تربیت
- نگرش عرفانی اقبال
- تأثیرپذیری از مولوی و نیچه
- ارتباط فکری با جمال‌الدین اسدآبادی
- نگاه اقبال به شعر و شاعری
نویسنده در بخشی از کتاب به تأثیرپذیری اقبال از مولوی و نیچه اشاره می‌کند: «اقبال به سبب استعداد فطری و نظرات مشابهی که در باب زندگی دو تن از متفکران پیش از خود داشت، بسیار تحت تأثیر آنان قرار گرفت. او از میان متفکران قدیم شرق، مولوی را به عنوان مراد و راهنمای خود پذیرفت و اروپای متأخر نیز فلسفه «خود» و «زبرمرد» نیچه را به وی الهام نمود» (ص 171).
اقبال در منظومه گلشن راز جدید دیدگاه خود را درباره شعر اینگونه بیان می‌کند(ص 224):
| مرا زین شاعری خود عار نیاید | که در صد قرن یک عطار ناید |
این کتاب با بررسی جامع اندیشه‌های اقبال، نشان می‌دهد که او چگونه توانست با ترکیب عناصر شرقی و غربی، نظام فکری منسجمی ایجاد کند که هم برای شرق و هم برای غرب جذابیت داشت.[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات