عهد الست
عهد الست تألیف نصرالله پورجوادی، محقق و نویسنده؛ این کتاب به بررسی پیمانی میپردازد که خداوند در هنگام خلقت با فرزندان آدم بست و از آنها اعتراف گرفت به خداوندی خویش. این موضوع که تنها در آیۀ ۱۷۲ سورۀ اعراف قرآن به آن اشاره شده، از هیجانانگیزترین حوادث خلقت است و توجه مفسران، متکلمان، عارفان، صوفیان و شعرای عارفمسلک ایرانی را به خود جلب کرده است.
| عهد الست | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | پورجوادی، نصرالله (نویسنده) |
| ناشر | فرهنگ معاصر |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1393 |
| شابک | 8-084-105-600-978 |
| موضوع | تفاسير (سوره اعراف. آيه 172) -- نقد و تفسير
توحيد -- جنبههاي قرآني توحيد در ادبيات |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP ۱۰۲/۲۶/پ۹ع۹ |
ساختار
این کتاب در چندین باب و فصل سازمانیافته است.
گزارش کتاب
کتاب «عهد الست» اثر نصرالله پورجوادی، پژوهشی عمیق و گسترده در مورد مفهوم عهد الست یا پیمان نخستین میان خداوند و انسانها است که بر اساس آیۀ ۱۷۲ سورۀ اعراف شکل گرفته است. نویسنده در این اثر به بررسی تحولات تاریخی و تفسیری این مفهوم در طول قرون مختلف میپردازد و نشان میدهد که چگونه این واقعه از صورت یک حادثۀ تاریخی به مفهومی عرفانی و فلسفی تحول یافته است.
پورجوادی در آغاز کتاب اشاره میکند که متافیزیکیشدن ماجرای الست آغازگر مسائل و مشکلات متعددی در فهم این مفهوم بوده است. در حالی که مؤمنان اولیه این ماجرا را به صورت حادثهای در طول تاریخ میدیدند، با تبدیل ذریات به روحهای مجرد و انتقال زمان میثاق به ازل و مکان آن به لامکان، پرسشهای متعددی مطرح شد که نیازمند پاسخهای جدید بودند.
کتاب به بررسی تفسیرهای مختلف از عهد الست میپردازد و نشان میدهد که چگونه این مفهوم دستخوش تحولات عمیق شده است. نویسنده تأکید میکند که تفسیر عرفانی صوفیه از میثاق الست، تحول عظیمی در برداشت مؤمنان از این آیۀ قرآن ایجاد کرد. صوفیان ذریات را به موجودات روحانی و مجرد تفسیر کردند و عالم ذریات را عالمی روحانی در نظر گرفتند.
از مهمترین تحولات در تفسیر عهد الست، افزوده شدن بُعد عاشقانه به این میثاق توسط صوفیان متأخر از قرن پنجم به بعد است. این تحول زمینه را برای ظهور مضامین شاعرانه در خصوص عهد الست در شعر عرفانی فارسی فراهم آورد. پورجوادی نشان میدهد که شعرای ایرانی بیش از شعرای عرب به موضوع عهد الست پرداختهاند و در میان شاعران پارسیگو، نزاری قهستانی و حافظ بیش از دیگران به این موضوع توجه کردهاند.
کتاب شامل فصول متعددی است از جمله: «پرسشهایی دربارۀ الست»، «قصۀ میثاق»، «امامت علی(ع) در میثاق»، «تصوف و عرفان»، «اصل سماع»، «محبت ازلی»، «دیدار خدا»، «زبان حال و فطرت»، «معرفت ازلی و علم لدنی»، «پیروان ابن عربی»، «در اشعار عطار»، «نجمالدین رازی»، «جلالالدین رومی و سلطان ولد»، «شبستری و لاهیجی»، «فخرالدین عراقی»، «نزاری قهستانی»، «مستی ابدی» و «حافظ». این اثر با بررسی جامع تحولات مفهوم عهد الست در تاریخ اندیشۀ اسلامی، منبع ارزشمندی برای محققان حوزۀ عرفان و فلسفۀ اسلامی محسوب میشود.[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات