عمليات والفجر 1

عملیات والفجر ۱، تألیف نویسنده معاصر علیرضا لطف‌الله‌زادگان جلد بیست‌وچهارم از مجموعه روزشمار جنگ ایران و عراق است. این اثر به بررسی وقایع سیاسی، نظامی، اقتصادی و اجتماعی مربوط به عملیات والفجر ۱ و رخدادهای شصت روز از جنگ (اول اسفند 1361 تا 31 فروردین 1362) می‌پردازد.

عمليات والفجر 1
عمليات والفجر 1
پدیدآورانلطف الله زادگان، علیرضا (نويسنده)
عنوان‌های دیگرممانعت ايران از برگزاری اجلاس عدم تعهد در بغداد، انفجار سفارت امريكا در لبنان، 1اسفند 1361تا 31فروردين 1362
ناشرسپاه پاسداران انقلاب اسلامی. مرکز اسناد دفاع مقدس
مکان نشرایران - تهران
سال نشر1394ش
چاپ1
زبانفارسی
تعداد جلد1
کد کنگره
/م۵ل۶ 1606 DSR
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

ساختار

در این کتاب در مجموع 752 گزارش به‌صورت گزارش‌های موضوعی در قالب روزشمار تدوین و تنظیم شده است؛ به‌این‌صورت که هر روز به‌منزله یک فصل تلقی شده و شامل چندین گزارش، تفسیر و تحلیل از وقایع مربوط به آن روز می‌باشد. برخی از توضیحات ضروری درباره بعضی گزارش‌ها که در قالب متن روزشمار نمی‌گنجید، در پاورقی یا در ضمیمه پایان همان روزشمار آمده است[۱]‏.

گزارش محتوا

عملیات والفجر ۱: هم‌زمان با پایان‌یافتن عملیات والفجر مقدماتی، فرماندهان سپاه و ارتش درصدد انتخاب منطقه‌ای برای اجرای عملیات جدید برآمدند. منطقه عملیات والفجر مقدماتی (حدفاصل فکه تا چزابه)، فاو و منطقه شمال فکه از جمله مناطقی بودند که برای اجرای عملیات پیشنهاد شدند. در این ‌میان، ارتفاعات حمرین و فوقی (شمال فکه) که به دلایلی از موقعیت مناسب‎تری برخوردار بودند، به فاصله کمی (چهار روز پس از اتمام عملیات والفجر مقدماتی) با اعلام فرماندهی کل سپاه، برای اجرای عملیات والفجر1 انتخاب شدند.

تصرف باقی‌مانده ارتفاعات مرزی حمرین، ادامه تک برای تصرف ارتفاعات فوقی و تأمین خط رودخانه دویرج به‌عنوان هدف این عملیات تعیین گردید. برای اجرای عملیات نیز دو قرارگاه کربلا و نجف به‌کار گرفته شدند و مقرر شد قرارگاه کربلا در شمال از سه راه زبیدات تا شیار بجلیه و قرارگاه نجف در جنوب از شیار بجلیه تا رودخانه دویرج وارد عمل شوند. استعداد لازم برای اجرای عملیات نیز جمعاً 110 گردان (حدود 80 گردان از سپاه و حدود 30 گردان از ارتش) پیش‌بینی شده بود که تا آستانه عملیات فراهم شود[۲]‏.

در این عملیات، 98 دستگاه تانک و 5 فروند بالگرد عراقی منهدم شد؛ 850 نفر از نیروهای دشمن کشته یا مجروح شدند؛ 35 نفر به اسارت درآمدند؛ 3 واحد 550 نفری جیش الشعبی، 3 گردان کماندویی، 13 تیپ پیاده مکانیزه و 4 گردان مکانیزه عراق نیز منهدم گردیدند[۳]‏.

گلوله‌باران، بمباران و حمله موشکی به شهرهای ایران: در طول این دوره نیز همچون دوره قبل (کتاب 23 روزشمار) عراق تقریبا هر روز شهرهای مرزی آبادان و خرمشهر را هدف حملات توپخانه‌ای خود قرار می‌داد. در این مقطع، شهرهای مهران و قصرشیرین بارها هدف گلوله‌های توپخانه‌ای دوربرد قرار گرفتند و شهرهای دهلران و ایلام نیز به‌دفعات بمباران شدند؛ افزون‌ بر این، عراق شهر دزفول را هم با 3 موشک هدف قرار داد. در این دو ماه، شهرهای مختلف ایران 45 بار آماج گلوله‌باران ارتش عراق قرار گرفت که بر اثر آن بیش از 100 منزل و مغازه آسیب دید یا ویران شد[۴]‏.

روزشمار 12 اسفند 1361: امروز آیت‌الله خامنه‌ای رئیس جمهور با امام جمعه، اعضای حزب جمهوری اسلامی و دانشجویان و طلاب حوزه‌های علمیه شهرستان اردکان دیدار و مطالبی را بیان کرد. مقاومت در برابر زورگویی دولت‌های بزرگ، نقش ایستادگی مردم در تثبیت نظام، تأکید بر برآورده ‌شدن نیازهای رفاهی مردم در پرتو انقلاب، تداوم تلاش بیگانگان برای دوری از انقلاب و ایجاد شکاف در یکپارچگی مردم، از محورهای سخنان رئیس جمهور بود[۵]‏.

پانویس

  1. ر.ک: پیشگفتار، ص17
  2. ر.ک: مقدمه، ص20
  3. ر.ک: همان، ص23
  4. ر.ک: همان، ص23
  5. ر.ک: متن کتاب، ص198

منابع مقاله

پیشگفتار، مقدمه و متن کتاب.

وابسته‌ها