علم الحديث في مکة المکرمة خلال العصر المملوکي (648-923ق)
| علم الحديث في مکة المکرمة خلال العصر المملوکي (648-923ه) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | معتوق، صالح یوسف (نويسنده) |
| ناشر | مؤسسة الريان للطباعة و النشر و التوزیع |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1421ق - 2000م |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| موضوع | حدیث - تاریخ - حدیث - علم الدرایه - حدیث - علم الروایه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /م6ع8 106/5 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
علم الحديث في مكة المكرمة خلال العصر المملوكي (648-923ق)، پژوهش علمی حدیث‌پژوه سُنّی معاصر، صالح یوسف معتوق است، که وضعیت دانش حدیث و محدّثان شهر مکه مکرمه را در دوران حکومت مملوکیان شرح می‌دهد.
هدف و روش
صالح یوسف معتوق، با اشاره به شرافت و اهمیت آگاهی به سنت نبوی(ص) و نقش محدثان مکه مکرمه در گسترش و تقویت علوم حدیث، به‌خصوص در دوره تاریخی مذکور، افزوده است:
- ولیکن آثار علمی روشنگر به‌مقدار کافی درباره تاریخ اجتماعی، فرهنگی و علمی این شهر مهمّ تاکنون تألیف نشده و تاریخ‌نویس مشهور حجاز، ابوالطیب تقى‌الدین محمد بن احمد فاسىِ مکّىِ مالکى (775-832ق)، از وجود شکاف معرفتی و نقطه کور تاریخی در این دوره، شکایت کرده است.
- برخی از منابع علمی که در این پژوهش بر آن اعتماد کردیم، عبارت است از: کتاب العقد الثمين في تاريخ البلد الأمين و ذیل بر آن، نوشته نجم بن فهد[۱].
ساختار و محتوا
کتاب حاضر، از 2 مقدمه، 2 باب و یک خاتمه به‌ترتیب ذیل تشکیل شده است:
- مقدمه اول: اهمیت و عوامل انتخاب موضوع، پاسخ به اعتراض‌ها و طرح کلی پژوهش.
- مقدمه دوم: مکه در دوره قبل از ممالیک، مکه در حکومت مملوکی، زندگی علمی در مکه و علم حدیث در این دوران در مصر و شام و علم حدیث در مکه قبل از مملوکی‌ها.
- علوم حدیث در مکه در دولت ممالیکِ بحری (سال 648-784ق)، شامل 5 فصل.
- علم حدیث در مکه در دولت ممالیکِ شراکسه (سال 784-923ق)، شامل 5 فصل.
خاتمه: (نتیجه‌ها و پیشنهادها).
نمونه مباحث
بر طبق این پژوهش، روشن شد که فعالیت‌های علمی محدثان مکی، بر تدریس و نقل حدیث، متمرکز بود و اهتمام چندانی به نگارش نداشتند... و تألیفات حدیثی در مکه، هم‌تراز این‌گونه آثار در مصر و شام نبود؛ هرچند برخی از محدثان بزرگ مکی کوشیدند سطح آن را ارتقا دهند و بعضی از این نوشتارها مانند کتاب غاية الإحكام في أحاديث الأحكام نوشته محب‌الدین احمد بن عبدالله طبرى (متوفی 694ق)، از آثار بزرگ و ارزنده شمرده می‌شود[۲].
تاریخ تألیف
این کتاب در اصل، پایان‌نامه دکترای نویسنده بوده که در سال 1408ق، در دانشگاه أُمّ‌القری (مکه) از آن دفاع شده است[۳].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.