گولپینارلی، عبدالباقی
نام | گولپینارلی، عبدالباقی |
---|---|
نامهای دیگر | |
نام پدر | احمد مدحت افندی |
متولد | 1899م |
محل تولد | روستای گولبلاغی در اطراف گنجه |
رحلت | 25 اوت 1982م |
اساتید | فخرالدین افندی |
برخی آثار | نثر و شرح مثنوی شریف |
کد مؤلف | AUTHORCODE01314AUTHORCODE |
عبدالباقى گولپینارى (1900-1982م)، پژوهشگر ادبیات، مترجم، ایران شناس و مولوی پژوه برجستهی ترک
ولادت
ایشان در شب دهم ماه رمضان سال 1317ق برابر با 12 ژانویه 1900م در روستای گولبلاغی در اطراف گنجه متولد شد. پدر او مرحوم احمد مدحت افندی معروف به احمد آگاه و مادرش اهل گولبولاق در اطراف گنجه، و مادرش عالیه شهرت خانم، اهل قفقاز بودند. پدرش از روزنامهنگاران قدیمی بود و او را شیخ المخابرین میگفتند.
تحصیلات
عربی و فارسی را نزد پدر آموخت و تحصیلات ابتدایى و متوسطه را در همان شهر به پایان رسانید، از اساتید ایشان فخرالدین افندی، یوسف افندی، احمد ناعم و شیخ علی را میتوان نام برد. با مرگ پدر از ادامه تحصیل باز ماند، و در کسوت معلمی در ناحیۀ چوروم به تدریس پرداخت. در سال 1923 مجدداً برای ادامۀ تحصیل به استانبول بازگشت و در 1927 از مکتب معلمان و در 1930 از دارالفنون ادبیات (دانشکدۀ ادبیات) فارغالتحصیل شد. سپس به دبیری ادبیات در دبیرستانهای قونیه، قیصریه، بالیکیسیر پرداخت و پس از مدتی به دانشکدۀ ادبیات آنکارا رفت. در سال 1936 با نوشتن پایان نامهای با عنوان زندگی یونس امره (619-720ش) شاعر بنام ترک و از بزرگان تصوف، دانشنامۀ دکتری گرفت. در سال 1942 برای تدریس تاریخ تصوف و ادبیات صوفیانه ترک به دانشگاه استانبول بازگشت،[۱] همچنین ایشان به تدریس ادبیات ترک نیز پرداخت و مدتى هم تدریس ادبیات فارسى را به عهده گرفت.
گولپینارلی به چندین طریقه صوفیه پیوست، اما در هیچیک از آنها زمان درازی نپایید. بیشترین دلبستگی او به تشیع و طریقه مولویه بود. به زبان فارسی تسلط کامل داشت و اشعار فراوانی به این زبان سروده است. وی قرآنپژوه و مولویشناس برجسته و شاخصترین پژوهشگر در زمینۀ شعر دیوان (قدمایی)، تصوف اسلامی، مذاهب و طریقتهای اسلامی، و ادبیات اسلامی ترک بهشمار میآید.[۲]
وفات
او در 25 اوت 1982م در استانبول درگذشت.
آثار
از وى آثار متعددى به یادگار مانده است كه عبارتند از:
- ملامتیه و ملامتیان،
- زندگاى و اشعار كایغو سوزویزه لى علاءالدّین،
- زندگانى یونس امره،
- مولویه بعد از مولوی
- حضرت محمد(ص) و احادیث او
- پایههای مذهب جعفری
- ترجمهها: ترجمه همراه با شرح مثنوی مولانا
- الهینامه؛ دیوان کبیر
- فهرست متون حروفیه
- ترجمۀ قرآن کریم به خط شیخ حمدالله در ۲ جلد (۱۹۵۵)
- گزیدۀ نهجالبلاغه با ترجمه و شرح به زبان ترکی
- در بیان ادبیات دیوان
- اشعار عاشق پاشا،
- تنسوق نامه ایلخانى،
- ترجمه منطق الطیر
- مولانا جلالالدین (زندگانی، فلسفه، آثار) و.......