عارف نامه
| عارف نامه | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ریوگری، محمد عارف (نويسنده) |
| سال نشر | 13سده |
| چاپ | 1 |
| موضوع | عرفان - متون قدیمی تا قرن 14 |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 2ع9ر 286 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
عارف‌نامه، نوشته خواجه محمد عارف ریوگری (درگذشته 634ق)، از بزرگان طریقت نقشبندی و شاگرد خواجه عبدالخالق غجدوانی (575-496ق) است که پندهایی کوتاه و بایسته را برای عارفان در بر دارد. این نسخه با کوشش «غلام‌مصطفی خان» و با پژوهش و تصحیح «سید محبوب‌حسن واسطی» و به خط محمد اعلی عرضه شده است[۱].
واسطی این نسخه را از خانقاه «مرشدبابا» به دست آورده است. ریوگری این نسخه را به درخواست خواجه نعیم و به‌اختصار نوشته تا مونس حُضّار و باعث اعتبار ابرار و اخیار گردد[۲].
اندرزهای ریوگری بریده و کوتاه است. او راه سلوک را به عارف چنین می‌شناساند: «مُوتُوا قَبْلَ أنْ تَمُوتُوا»، صفت خاصان حق است؛ پاک باش و پاک‌اعتقاد باش؛ سالک از مسیر وجد، کشف و معرفت به مشاهده عین می‌رسد؛ «سبُک‌بالی» نیاز عارف برای طیران است؛ عارف از حق به حق بنگرد و عالم از راه دلیل بدان دست یابد، اما صاحب وجد از این دو راه بی‌نیاز است و...[۳].
ریوگری سلوک عارف را در استعانت از قرآن و حدیث نبوی و سپس با تمسک به کلام مشایخ می‌داند.
ایشان پندی از پیامبر(ص) به بنده را درباره کار دنیوی و اُخروی ارائه می‌دهد و به کارهایی که مرشد بایسته است برای پند و راهبری مردم انجام دهد، اشاره می‌کند.
نویسنده در پایان رساله‌اش برخی سخنان استادش «خواجه عبدالخالق» و حکایت زنی مکشّفه به نام عایشه و ستر سر و تنش در دیدار با عبدالخالق غجدوانی (چراکه فقط او را مرد می‌یافت) می‌پردازد. همچنین مرگ و مراسم دفن و کرامت خواجه را حکایت می‌کند[۴].
این اثر از روی نسخه‌ای که به دست «شیرمحمد نقشبندی مجدّدی معصومی» مشهور به خلیفه نوشته شده، نسخه‌برداری شده است[۵]. شیرمحمد کُلاچوی پس از نقل «عارف‌نامه»، سخنانی از برخی بزرگان عرفان را به نسخه افزوده است[۶].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه محقق و متن کتاب.