ضياء العالمين في بيان إمامة الأئمة المصطفين
| ضياء العالمين في بيان إمامة الأئمة المصطفين عليهم‌السلام | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شریف، ابوالحسن بن محمدطاهر (نويسنده) مؤسسة آل البیت علیهم‌السلام لاحیاء التراث (سایر) |
| ناشر | مؤسسة آل البیت (علیهم‌السلام) لإحیاء التراث |
| مکان نشر | ایران - قم |
| سال نشر | 1431ق - 1434ق - 1435ق - 1437ق - 1438ق |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-964-319-330-0 |
| موضوع | امامت - حدیث |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 9 |
| کد کنگره | /ش46 ض9 223 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ضياء العالمين في بيان إمامة الأئمة المصطفين، تألیف محمدطاهر عاملی فتونی (1070-1138ق)، به شیوه استدلالی و با استناد به روایات شیعه و اهل سنت در مقام اثبات امامت اهل‌بیت(ع) برآمده است. این اثر در هفت جلد با مقدمه و تحقیق مؤسسه آل‌البیت(ع) منتشر شده است.
محقق در مقدمه به حدیث ثقلین، «إني تارك فيكم الثقلين كتاب الله و عترتي أهل بيتي...»، اشاره کرده و آن را مورد اتفاق جمیع مسلمین دانسته است. وی معتقد است که اختلاف در تفسیر و مراد از حدیث است؛ اگرچه مراد از آن مثل روز روشن است، لکن کسی که قلبش مریض و دنبال هوای نفس است، از راه حق گمراه می‌شود[۱].
مسئله «امامت» از مهم‌ترین مسائلی است که پیرامون آن بحث و گفتگو شده و مذاهب و آراء متعدد و مختلفی پیرامون آن ایجاد شده است. دیدگاه عوام، امامت را مساوی با سلطنت و حکومت می‌داند، اما خواص از مردم، آن را ریاست عامه در امر دین و دنیا به جانشینی از پیامبر(ص) تعریف می‌کنند[۲]. امامت از دیدگاه شیعه ویژگی‌هایی دارد؛ از جمله اینکه اختصاصی خداوند است که به هرکس از بندگان بخواهد عطا می‌کند و هیچ‌کس حق دخالت در این مسئله را ندارد[۳].
در ادامه مقدمه، فرق کلامی محکمه، معتزله، جهمیه، مجسمه، کرامیه، اشعریه، ماتریدیه، زیدیه، اسماعیلیه و شیعه امامیه به‌اختصار معرفی شده‌اند[۴].
مباحث کتاب، مشتمل بر مقدمه محقق، فاتحه (در بیش از یک‌صد صفحه)، مقدمه (در ضمن تبیان، پنج باب و هر باب مشتمل بر چند فصل)، دو مقصد (هر مقصد در دوازده مقاله و مقاله آخر در دوازده فصل) و خاتمه (در دو فصل) است[۵].
ویژگی‌های کتاب
- وحدت اسلوب در تمام کتاب؛
- به دنبال هم آوردن مباحث، به‌گونه‌ای که از موضوعی خارج نشده و داخل در موضوع دیگری نشده، مگر آنکه مترتب بر بحث قبلی بوده است؛
- عدم استفاده از شیوه فلاسفه و متکلمین در بحث؛
- نویسنده در فاتحه کتاب، خلاصه مباحث کتاب را مطرح کرده و سپس وارد بحث شده است؛
- استدلال بر مبنای اعتقاد شیعه امامیه درباره امامت و خلافت که از طریق احادیث مشترک بین شیعه و اهل سنت و مقابله آنها اثبات شده است[۶].
سخن علما درباره کتاب
علامه نوری در خاتمة المستدرك، آن را کامل‌ترین و جلیل‌ترین کتاب در این موضوع دانسته است.
در مقدمه تحقیق آمده است که: نویسنده از شیوه منطقی بدیعی استفاده کرده که مقدمات به‌تدریج ذکر شده و نتیجه روشن و صادقی حاصل شده که قابل مناقشه نیست. برخی بر این کتاب اشکال گرفته‌اند که ناقص است؛ لکن ظاهراً عکس این مطلب است و کتاب در ظاهر و باطن کامل است؛ بله، بعضی نسخ کتاب دارای افتادگی‌هایی است، اما افتادگی‌ها در نسخ دیگر موجود است[۷].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه تحقیق و فاتحه کتاب.