شش مقاله

شش مقاله
پدیدآوران	مطهری، مرتضی (نویسنده)
ناشر	انتشارات صدرا
مکان نشر	تهران و قم
سال نشر	بهار 1368
چاپ	چهارم
موضوع	اسلام‌ - مقا‌له‌ ها‌ و خطا‌به‌ ها‌
کد کنگره	‏BP۱۰/۵/م۶،س۵

شش مقاله مشتمل بر شش مقاله از استاد شهید مطهری است که در موضوعات مختلف نگارش یافته‌اند.

• مقاله اول کتاب حاضر به سال ۵۱ در «یادنامه علامه امینی» از سوی شرکت سهامی انتشار، به قطع وزیری، در سی و یک + ۵۸۱ صفحه و «یادنامه علامه امینی (جلد اول)» و «مجموعه مقالات» منتشر شده بود.

• مقاله دوم در سال ۱۳۴۸ش برای اولین بار در کتاب «محمد(ص) خاتم پیامبران: به میمنت

آغاز پانزدهمین قرن بعثت (جلد دوم)/۷» و سپس به صورت مستقل با نام «پیامبر امی» از سوی انتشارات وحی و صدرا به قطع جیبی در ۹۶ صفحه چاپ شد. بار دیگر اين مقاله در کتاب «پیامبر امی به ضمیمه ختم نبوت» در 160 صفحه چاپ شده است.

• مقاله سوم نیز در سال ۱۳۴۶ برای اولین بار در کتاب «محمد(ص) خاتم پیامبران به میمنت آغاز پانزدهمین قرن بعثت (جلد اول) / 60 و سپس به صورت مستقل با نام «ختم نبوت» از سوی ناشران متعدد و در اندازه‌های مختلف به چاپ رسیده است. نیز در کتاب «پیامبر امی به ضمیمه ختم نبوت» آمده است. این مقاله در واقع چکیده ۱۰ سخنرانی از کتاب «خاتمیت/۶۹» است.

• مقاله چهارم برای اولین بار در کتاب «خلافت و ولایت از نظر قرآن و سنت / ۱۲» و نیز به صورت مستقل با نام «ولاءها و ولایت‌ها» توسط ناشران مختلف در قطع‌های متفاوت چاپ شده است.

• مقاله پنجم چندی پیش، به صورت مستقل با نام «کتاب‌سوزی ایران و مصر» منتشر شده بود. نیز در کتاب «خدمات متقایل اسلام و ایران (جلد اول) / ۷۱» آمده است.

• مقاله ششم در کتاب «دیدگاه توحیدی (کتاب اول)» - جمعی از نویسندگان، مصطفی ایزدی و قاسم مسکوب (گردآورندگان»، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۸۴ ص.» رقعی - آمده و نیز به صورت مستقل با نام «جهان‌بینی الهی و جهان‌بینی مادی» از سوی دفتر انتشارات اسلامی در ۳۶ صفحه چاپ شده است.

• همچنین مقاله دوم، سوم، چهارم و ششم این کتاب در «مجموعه آثار استاد شهید مطهری» (جلد سوم)/107» آمده است.

نویسنده در مقاله اول نقش مثبت کتاب «الغدیر» علامه عبدالحسین امینی را در ایجاد وحدت اسلامی و از میان بردن سوء تفاهمات روشن کرده و نظر وی را در این زمینه از «الغدیر» ذکر کرده است. آن چه در این مقاله حایز اهمیت می‌باشد، تفکیکی است که میان وحدت اسلامی و وحدت مذهبی مشاهده می‌شود.

در مقاله دوم پس از مروری بر مفهوم «امی بودن پیامبر(ص)» نظرات برخی از خاورشناسان از جمله ویل دورانت، گیورگیو و گوستاولوبون بررسی شده، سپس مباحث دبیران پیامبر(ص)، جریان صلح حدیبیه و اتهامات مخالفان بر رسول اکرم(ص) مطرح گردیده است. نویسنده با استناد به آیات قرآن و احادیث ائمه معصومین(ع) و نیز با کمک یک سلسله بحث‌های عقلی، ادبی و تاریخی ثابت کرده است که ادعای «درس خوانده بودن و سواد داشتن پیامبر» ادعایی پوچ و بی‌اساس است.

استاد در مقاله سوم اثبات اندیشه ختم نبوت را با استناد به آیه ۴۰ از سوره احزاب و پاسخ‌گویی به سؤال‌هایی درباره راز ختم نبوت پی می‌گیرد و در ضمن آن به مسایل مهم از قبیل رمز جاودانگی اسلام، مسأله جبر تاریخ، مقتضیات زمان، مسأله اجتهاد، باب تزاحم در فقه اشاره می‌کند و بحث را به پایان می‌رساند.

مقاله چهارم، حاوی مطالبی درباره تعاریف و توضیحاتی درباره ولی، ولای منفی و ولای اثباتی عام و خاص است. در این مقاله مؤلف سعی کرده با استفاده از آیات قرآن و روایات، علاوه بر اثبات مقوله امامت شیعه، امامت ولایت ائمه معصومین(ع) را نیز تبیین نماید.

در مقاله پنجم تحت عنوان «کتاب سوزی ایران و مصر» تمام دلایل و ادعاهای طرفداران نظریه کتاب‌سوزی ایران و اسکندریه به تفصیل ذکر شده و آن‌گاه بر اساس اسناد و مدارک تاریخی غیرقابل انکار پوچی آن ادعاها، ثابت گردیده است.

در مقاله ششم تحت عنوان «جهان‌بینی الهی و جهان بینی مادی» پس از تعریف جهان‌بینی، به انواع جهان‌شناسی و تشریح جهان‌بینی علمی، فلسفی و مذهبی پرداخته شده است و به دنبال آن تفاوت جهان‌بینی الهی و جهان‌بینی مادی تشریح و بیان می‌شود.

منابع مقاله

باقرزاده ارجمندی، میراحمد، کتاب‌شناسی توصیفی استاد مرتضی مطهری، مؤسسه تحقیقاتی علوم اسلامی – انسانی دانشگاه تبریز (سه علامه تبریزی)، تبریز، چاپ اول، بهار1381ش