شرح نفیسی
شرح نفیسی، از آثار طبیب مشهور ایرانی و نویسنده کتابهای طبی در اواسط قرن نهم هجری قمری، برهانالدین نفیس بن عوض بن نفیس کرمانی مشهور به برهان نفیس (812-890ق)، اثری آموزشی درمانی به زبان عربی است که عوامل و نشانههای بیماریها و راه علاج آن را از راه غذا و دارو توضیح میدهد. این کتاب را پژوهشگر معاصر، دکتر محمدمهدی اصفهانی (1324 -1396ش)، در ضمن مجموعه عکسی مؤسسه مطالعات تاریخ پزشکی، طب اسلامی و مکمل (وابسته به دانشگاه علوم پزشکی ایران) برگزیده و منتشر کرده و برای آن مقدمه نوشته است. متأسفانه نگارش کلمات و جملات این نسخه خطی، خوانا نیست و یا بسیار دشوار است و باید به متخصصان نسخهخوانی ارجاع شود. از این اثر با نام «معالجات نفسیی» و «شرح نفیسی» نیز یاد میشود.
| شرح نفیسی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابننفیس، علی بن ابیحزم (نويسنده)
نفیس بن عوض (نویسنده) اصفهانی، محمدمهدی ( ديباچه) |
| عنوانهای دیگر | شرحی بر کتاب الموجز ابن نفیس ** کتاب شرح نفیسی |
| ناشر | دانشگاه علوم پزشكی ايران. مؤسسه مطالعات تاريخ پزشکی. طب اسلامی و مکمل |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1390ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /الف2 ش45 128/3 R |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
هدف و روش
- یکی از پژوهشگران، بعد ذکر این مطلب که:
- معروفترین اثر برهان نفیس، شرح الأسباب و العلامات است. وی این کتاب را در اواخر صفر 827، به درخواست الغبیگ شرح و به او هدیه کرد، افزوده است:
- برهان نفیس تنها فن سوم (امراض مخصوص هر یک از اعضا) و بخشی از فن چهارم (امراض عامه) کتاب سمرقندی را شرح کرده است.
- کتاب دیگر او به نام شرح نفیسی شرحی است بر الموجز فی القانون ابن نفیس (متوفی 678)، که خود شرح قانون ابنسیناست.
- این دو اثر بیش از چهارصد سال مرجع پزشکان اسلامی بوده و در حوزههای درسی تدریس میشده و بارها در ایران و هندوستان به چاپ رسیده است. [۱]
- دکتر محمدمهدی اصفهانی موضوع اثر حاضر را شرح مزجی بر كتاب طبى موجز القانون تألیف نابغه پزشکی، على بن ابىحزم قرشى معروف به ابن نفيس (متوفى 687ق) دانسته است. [۲]
ساختار و محتوا
- این کتاب که در ذیحجه 841 در سمرقند تألیف شده، شامل چهار فن طب نظری و عملی، ادویه و اغذیه مفرد و مرکب، امراض مخصوص هر یک از اعضا و امراض عامه است. [۳]
انتقاد
- هرچند به متن اصلی اثر حاضر که به صورت عکسی از نسخه خطی منتشر شده، مراجعه کردم و صفحات متعددی را کوشیدم بخوانم ولی با کمال تأسف با توجه به کیفیت نامطلوب نسخه خطی و تصحیح نشدن آن، نتیجه مطلوب به دست نیامد و نتوانستم یک بند سودمند (چند جمله مفید در یک موضوع) را بیابم و به طور کامل بخوانم و بیاورم. پس زمینه مناسب برای ارائه نمونه مطالب فراهم نشد.
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب
- نفیسی، ابوتراب، «برهان نفیس»، دانشنامه جهان اسلام، جمعی از نویسندگان، زیرنظر غلامعلی حداد عادل، بنیاد دایرة المعارف اسلامی چاپ اول 1376ش.