شرح بائية ذي الرمة
| شرح بائية ذي الرمة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | صنوبری، احمد محمد (نويسنده)
ذوالرمه، غيلان بن عقبه (نویسنده) حلاوی، محمود مصطفی ( محقق) |
| ناشر | مؤسسة الرسالة |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1406ق - 1985م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
شرح بائية ذي الرمة اثر ابوبکر احمد بن محمد صنوبری (273- 334ق) در شرح قصیده بائیه دیوان ابوحارث غیلان بن عقبه بن بهیش بن مسعود بن حارثه بن عمرو بن ربیعه، ملقب به «ذو الرمة» (77- 117ق/ 696- 735م) که با تحقیق محمود مصطفی حلاوی، منتشر شده است.
در تعریف از قصیده‌ای که کتاب حاضر در شرح آن می‌باشد، کلامی به یکی از خلفای بنی امیه که احتمالا هشام بن عبدالملک (متوفی 125ق/ 734م) باشد، نسبت داده شده است که چنین گفته است: «اگر عرب آن را درک می‌کرد، بر آن سجده می‌نمود»[۱].
این قصیده، تأثیر ویژه‌ای در روح شاعر داشته و یکی از بهترین اشعار او و همچنین یکی از بهترین اشعار عرب، دانسته شده است[۲].
علما و علاقمندان به شرح قصیده بائیه، به شرح آن در ضمن دیوان ذوالرمه، اکتفا نکرده بلکه در آثار و نوشته‌های خود، جایگاه و اهمیت خاصی را بدان اختصاص داده و آن را به صورت جداگانه نیز شرح کرده‌اند که اثر حاضر، از جمله آنها می‌باشد[۳].
صنوبری در شرح این قصیده و توضیح مفردات و واژگان آن و نیز معنا و مفهوم کلی ابیات، روشی میانه را برگزیده است؛ بدین معنا که از اختصاری که مخل به معنای کلام باشد پرهیز نموده و از توضیحات مفصل و طولانی نیز خودداری کرده است[۴].
شرح صنوبری بر بائیه ذوالرمه، از نظر ویژگی‌ها منحصربه‌فرد بوده و به دلیل ارزش خاصی که دارد، از بقیه شروح این قصیده که علما، اعم از محدثان و زبان‌شناسان بر آن نوشته‌اند، متمایز گردیده است[۵].
صنوبری خود شاعری است که شعر شاعر دیگری را شرح نموده است و به آن، نه تنها به چشم یک محقق، زبان‌شناس و مفسر منتقد می‌نگرد، بلکه به همه اینها، احساسات لطیف شاعرانه و اشتراکات خود در ویژگی شاعری صاحب قصیده را افزوده است؛ چیزی که باعث شده است توضیحات و تشریحات او، طعمی خاص، ممتایز و شاعرانه داشته باشد[۶].
محقق در مقدمه مفصلی که به ابتدای کتاب افزوده، ابتدا به شرح حال صاحب شرح و صاحب قصیده پرداخته و سپس، ضمن اشاره ارزش و اهمیت این قصیده در میان شعر عرب، نسخ خطی کتاب را توصیف نموده و در پایان، اقدامات تحقیقی صورت گرفته بر روی کتاب را توضیح داده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه کتاب.