سیمای صالحان: آشنایی با مدرسۀ چهارباغ اصفهان و پنجاه تن از فرزانگان آن
| سیمای صالحان | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | باقری سیانی، مهدی (نویسنده) |
| ناشر | مؤسسه کتابشناسی شیعه |
| مکان نشر | قم |
| سال نشر | 1399 |
| شابک | 2ـ57ـ7003ـ600ـ978 |
| موضوع | مدرسه چهارباغ,(اصفهان),مجتهدان و علما,'Ulama,مجتهدان و علما,'Ulama, -- سرگذشتنامه, -- Biography, -- سرگذشتنامه, -- Biography, -- اصفهان, -- Esfahan,a01,a01,a02,a02 |
| کد کنگره | BP ۱۵۳/۱/ب۲،س۹ ۱۳۹۹ |
سیمای صالحان: آشنایی با مدرسۀ چهارباغ اصفهان و پنجاه تن از فرزانگان آن تألیف مهدی باقری سیانی، حوزۀ علمیۀ اصفهان از میان ده حوزۀ علمیۀ معروف شیعه یعنی حوزه‌های قم، ری، بغداد، نجف اشرف، کربلا، حله، جبل عامل، مشهد و تهران از معتبرترین و بزرگ‌ترین حوزه‌هاست و بسی پربرگ‌وبار. از این‌رو معرفی مدارس و مدرسان و طلاب آن کاری است بس سودمند و ارزشمند. در این کتاب، تاریخچۀ یکی از مدارس معروف حوزۀ اصفهان، یعنی مدرسۀ چهارباغ تبیین شده و پنجاه تن از مدرسان و طلاب آن معرفی شده‌‌اند.
گزارش کتاب
حوزۀ علمیۀ اصفهان از میان ده حوزۀ علمیۀ معروف شیعه یعنی حوزه‌های قم، ری، بغداد، نجف اشرف، کربلا، حله، جبل عامل، مشهد و تهران از معتبرترین و بزرگ‌ترین حوزه‌هاست و بسی پربرگ‌وبار. از این‌رو معرفی مدارس و مدرسان و طلاب آن کاری است بس سودمند و ارزشمند. در این کتاب، تاریخچۀ یکی از مدارس معروف حوزۀ اصفهان، یعنی مدرسۀ چهارباغ تبیین شده و پنجاه تن از مدرسان و طلاب آن معرفی شده‌‌اند.
مدرسۀ چهارباغ یا مدرسۀ سلطانی که آن را مدرسۀ مادرشاه نیز نامیده‌اند، مهم‌ترین و زیباترین بنای شاهنامۀ دورۀ سلطنت شاه سلطان حسین است. سیدمصلح‌الدین مهدوی دربارۀ زمانه و چگونگی پیدایش این مدرسه و مؤسس آن نوشته است: «به فرمان شاه سلطان حسین صفوی، از آخرین شاهان این دوران، در سال 1118 بنیاد این بنای باشکوه گذاشته شده و چون شاه نامبرده، خود از دوست‌داران علوم و صنایع بوده و نزد دانشمندان زمان به فراگرفتن علوم و فنون می‌پرداخت، از این‌رو بر آن شد که این مدرسه که محل سکونت طلاب علم و جای تعلیم و تعلم و بحث و تفحص مسائل علمی است، از هر جهت در نوع خود ممتاز و بی‌نظیر باشد، تا آنجا که بنا بر نقل مشهور پس از پایان یافتن ساختمان مدرسه، یکی از حجرات را برای خود اختصاص داد که اکنون هم آن حجره با تزئینات خاص از سایر حجرات ممتاز و سالم و بی‌عیب باقی مانده...... ».
این مدرسه در ابتدای تأسیس، به نام «مدرسۀ سلطانی» شناخته می‌شد. در دوران پهلوی اول و دوم این مدرسه بیشتر به مدرسۀ چهارباغ شناخته می‌شد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، نام این مدرسه به «امام صادق(ع)» تغییر یافت و اگرچه هنوز این مدرسه به دو نام چهار باغ و امام صادق(ع) مشهور است، شاید نام اولی کاربرد بیشتری در افواه عموم و محاورات روزمره داشته باشد.
معماری این مدرسه از جاذبه‌های گردشگری اصفهان است که هر صاحب ذوق و اندیشه‌ای را مبهوت خویش می‌سازد. طراحی زیبای این بنای تاریخی و ترکیب خط و نقش و رنگ در آن، چنان هنرمندانه است که ناخودآگاه بیننده را به تحسین وامی‌دارد.
این مدرسه از زمان افتتاح تا امروز با نشیب و فرازهایی روبرو بوده است. زمانی مبرزترین استادان و طلاب در این مدرسه به تدریس و تحصیل مشغول بوده، مدرسه در اوج عمران و آبادانی و رفت‌وآمد عالمان نامور و نیز سران کشوری و لشکری در آن جریان داشت و اوقاف فراوان مدرسه زیرنظر متولیان به مصرف مدرسه و طلاب می‌رسید. همچنین در دوره‌ای در آن فقط تدریس و تحصیل می‌شد و طلاب و مدرسین به آن رفت‌وآمد می‌کردند و مدرسه به روال معمول به حیات خود ادامه می‌داد. زمانی دیگر همین مدرسه رو به تعطیل و خمودی نهاده، از طلاب و مدرسین خالی شد و فقط سیاحان و جهان‌گردان از آن بازدید می‌کردند. در برهه‌ای نیز به همت والای آیت‌الله سید محمدرضا خراسانی مجدداً مدرسه بازگشایی شد و او برخی استادان نامور حوزۀ اصفهان را برای تدریس در آن مدرسه دعوت کرد و مدرسه مجدداً با تعدادی طلبۀ جوان به حرکت علمی خود ادامه داد. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی این مدرسه به عنوان یکی از چهار مدرسۀ علمی و مطرح اصفهان در کنار مدارس علمیۀ صدر بازار، ذوالفقار و صدر خواجو تا امروز کانون تربیت، رشد و پرورش طلاب بوده است. شاید مهم‌ترین دوران این مدرسه، دورۀ صفوی و نیز دورۀ افتتاح مجدد آن به دست مرحوم آیت‌الله خراسانی باشد. به افتتاح مدرسه در عصر صفوی در شرح حال مرحوم علامه آقا جمال خوانساری پرداخته شده است. [۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات