ساسانیان و اعراب: دیپلماسی و بیزانس در شبه جزیرهی عربستان در قرن ششم میلادی
ساسانیان و اعراب: دیپلماسی و بیزانس در شبه جزیرهی عربستان در قرن ششم میلادی | |
---|---|
پدیدآوران | بابایی، مهناز (نویسنده) |
ناشر | انتشارات مروارید |
مکان نشر | تهران |
سال نشر | ۱۳۹۸ |
شابک | 3-795-191-964-978 |
موضوع | ایران ,Iran,ایران,Iran,بیزانس، امپراتوری,Byzantine Empire,ایران,Iran,عربستان,Arabian Peninsula, -- سیاست و حکومت, -- Politics and government, -- روابط خارجی, -- Foreign relations, -- روابط خارجی, -- Foreign relations, -- تاریخ, -- History, -- تاریخ, -- History, -- بیزانس، امپراتوری,-- Byzantine Empire, -- ایران, -- Iran, -- عربستان, -- Arabian Peninsula, -- ایران, -- Iran, -- ساسانیان، ۲۲۶ - ۶۵۱م., -- Sassanids, 226 - 651 |
کد کنگره | DSR۴۱۴/ب۲س۲ ۱۳۹۹ |
ساسانیان و اعراب: دیپلماسی و بیزانس در شبه جزیرهی عربستان در قرن ششم میلادی تألیف مهناز بابایی، کتاب حاضر به بررسی انگیزهها و پیشینهی رقابت دیپلماتیک ساسانیان و بیزانس در جنوب عربستان و مناطق مهم تجاری سواحل دریای سرخ بر اساس منابع کتیبهای و متون یونانی و سریانی که تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفتهاند،میپردازد.
ساختار
کتاب از چهار فصل تشکیل شده است. عناوین فصلهای کتاب عبارت است از:
فصل اول: مقدمات؛ فصل دوم: مدارک اصلی؛ نامهی شمعون بیت آرشامی و شهادت نامهی حارث؛ فصل سوم: شبه جزیرهی عربستان در بستر تاریخ اواخر عهد باستان؛ فصل چهارم: کشاکش ایران و بیزانس در شبه جزیرهی عربستان
گزارش محتوا
شبه جزیرهی عربستان از سدهی ششم میلادی به کانون رقابتهای دیپلماتیک ساسانیان و بیزانس برای دسترسی به راههای تجاری دریایی و زمینی تبدیل شد. این کشاکشها نقش بسیار مهمی بر سرنوشت تاریخی سرزمین عربستان و دو قدرت بزرگ امپراتوری در اواخر عهد باستان داشت و یکی از مهمترین نتایج آن فتح منطقهی یمن توسط نیروهای خسرو اول ساسانی بود. موضوع کتاب پیش رو بررسی این کشاکشهای دیپلماتیک بین دولتهای ساسانی و بیزانس در شبه جزیرهی عربستان طی سدهی ششم میلادی است. رقابت دیپلماتیک میان این دو قدرت بزرگ جهان اواخر عهد باستان در پارهای از منابع کهن مکتوب و کتیبهای بازتاب یافته اما تاکنون آن گونه که باید، مورد توجه قرار نگرفته است. در این پژوهش سعی شده تا از تمام منابع کهنی که برای موضوع مورد بحث حائز مرجعیت هستند، استفاده شود. از جملهی این منابع میتوان به منابع عربی - اسلامی، منبع سریانی، منابع فارسی میانه، منابع یونانی و همچنین کتیبههای یافت شده از شبه جزیرهی عربستان اشاره نمود. در نوشتار حاضر از یک متن کمتر شناخته شدهی سریانی، موسوم به نامهی شمعون بیت آرشامی دربارهی شهیدان نجران، استفاده شده است. متن سریانی این نامه که در میانهی سدهی ششم میلادی توسط شمعون، اسقف مسیحیان میافیزیت قلمرو دولت ساسانی، در خصوص کشتار مسیحیان شهر نجران به دست نیروهای حمیری نگاشته شده، حاوی سرنخهایی از چگونگی اهمیت روابط دیپلماتیک رومیان و ساسانیان در سدهی ششم میلادی در قبال شبه جزیرهی عربستان است. اشارات موجود در این متن در تکمیل با دادههای به دست آمده از سایر منابع کهن، اساس این پژوهش را تشکیل میدهد. هدف اصلی این کتاب نشان دادن اهمیت نقش دیپلماسی دو دولت ساسانی و بیزانس طی سدهی ششم میلادی در شکل دهی به اوضاع سیاسی و دینی شبه جزیرهی عربستان و همچنین تأثیر این رقابت دیپلماتیک در سرنوشت تاریخی عربستان طی قرن هفتم میلادی و برآمدن اسلام است. از آنجایی که چنین موضوعی تاکنون دست مایهی پژوهشهای بسیار زیادی به زبان فارسی بوده است، در این کتاب به شکلی عامدانه سعی بر آن بوده تا از تکرار مکررات پرهیز و از دریچهای دیگر به این موضوع نگریسته شود.[۱]
پانويس
منابع مقاله
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران