روشهای توان افزایی در سختیها
روشهای توانافزایی در سختیها، اثر محسن عطاءالله، (معاصر)، پژوهشگر و نویسنده است. این کتاب به بررسی و استخراج روشهای قرآنی برای افزایش توانمندی روانی و معنوی انسان در مواجهه با مشکلات و سختیهای زندگی میپردازد.
| روش های توان افزایی در سختی ها | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | عطاء الله، محسن (نويسنده) |
| ناشر | مؤسسه علمی فرهنگی دار الحديث. سازمان چاپ و نشر |
| مکان نشر | ایران - قم |
| سال نشر | 1392ش |
| چاپ | 1 |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ع6ر9 319/5 BF |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
کتاب شامل یک مقدمه، دو بخش اصلی با عناوین «روشهای خود تقویتی» و «روشهای خدا تقویتی» است و هر بخش نیز به چندین فصل تقسیم میشود که در ضمن آنها، روش قرآنی را برای مقابله با سختیها معرفی میشود.
سبک نگارش
سبک نگارش کتاب مبتنی بر سه ویژگی اصلی است:
- قرآن محور بودن: تمام مباحث بر اساس آیات قرآن کریم شکلگرفته و هر روش با استناد به آیات مرتبط تبیین میشود[۱].
- دستهبندی نظاممند: مطالب در یک چارچوب منظم و سلسلهمراتبی ارائه شده که ابتدا به روشهای «خود تقویتی» و سپس «خدا تقویتی» میپردازد و هر کدام زیرمجموعههای خود را دارند[۲].
- رویکرد روانشناختی-اخلاقی: کتاب با نگاهی میانرشتهای، مفاهیم اخلاقی و قرآنی را با رویکردهای روانشناسی اسلامی برای توانمندسازی افراد در برابر مشکلات ترکیب میکند[۳].
گزارش محتوا
کتاب با یک مقدمه آغاز میشود که در آن بر ناگزیر بودن مشکلات و سختیها در زندگی تأکید شده است. در این بخش، صبر به عنوان یکی از مهمترین راهها برای مواجهه با سختیها معرفی میشود و بیان میگردد که هدف اصلی این پژوهش، پاسخ به این پرسش است که چگونه میتوان بر اساس آموزههای قرآنی، نیروی صبر و شکیبایی را در برابر مشکلات افزایش داد. نویسنده توضیح میدهد که 32 روش قرآنی را برای این منظور استخراج کرده و آنها را در دو بخش کلی «خودتقویتی» (روشهایی که فرد به تنهایی انجام میدهد) و «خدا تقویتی» (روشهایی که با یاری خداوند انجام میشود) دستهبندی کرده است[۴].
بخش اول کتاب به «روشهای خود تقویتی» اختصاص دارد که به تقویتهایی میپردازد که فرد با اتکا به تواناییهای خود و با تمرکز بر تغییر نگرشها و رفتارها به دست میآورد. این بخش شامل شش فصل است:
فصل اول، «تقویتهای مقایسهای»: این فصل به روشهایی میپردازد که در آنها فرد با مقایسه موقعیت خود با دیگران یا با موقعیتهای سختتر، به آرامش و توانمندی میرسد[۵].
فصل دوم، «تقویتهای تعدیلی»: در این فصل، روشهایی برای تعدیل انتظارات و وظایف در شرایط دشوار بررسی میشود. این روشها به فرد کمک میکنند تا با کاهش ناهماهنگی میان انتظار و واقعیت، احساس بهتری پیدا کند و شامل مواردی چون «تعدیل وظیفه» و «تعدیل نتیجه» است[۶].
فصل سوم، «تقویتهای تبدیلی»: این فصل به روشهایی میپردازد که ماهیت یک موقعیت دشوار را در ذهن فرد تغییر میدهند. این روشها عبارتاند از: «تبدیل مشکل» (تغییر نگاه بهسختی بهعنوان فرصت)، «تبدیل معنا» (یافتن معنای مثبت در سختی)، «تبدیل منظر» (نگاه به جنبههای مثبت و ارزشمند سختی) و «تبدیل مرجع» (تغییر الگوی فکری از باطل به حق)[۷].
فصل چهارم، «تقویتهای انتظاری»: این فصل به روشهایی اشاره دارد که با تمرکز بر آینده و انتظار نتایج مثبت، توان فرد را برای تحمل سختیهای زمان حال افزایش میدهد. این روشها شامل «تقویت مشکل-انتظاری»، «تقویت فرج-انتظاری»، «تقویت نصرت-انتظاری»، «تقویت پاداش-انتظاری» و «تقویت عذاب-انتظاری» است[۸].
فصل پنجم، «تقویتهای معنوی»: این فصل به ارتباط با خداوند بهعنوان منبع قدرت برای تحمل سختیها میپردازد. این تقویتها شامل «استعانتی» (کمک خواستن از خدا از طریق صبر و نماز)، «حمایتی» (یاد خدا و تسبیح)، «اعتمادی» (توکل به خدا) و «بازگشتی» (توبه و استغفار) است[۹].
فصل ششم، «تقویتهای تقلیلی، نصرت-یادی و مقابلهای»: در این فصل، سه روش دیگر برای کاهش فشار روانی معرفی میشود: «تقویت تقلیلی» (کوچکسازی مشکل در ذهن)، «تقویت نصرت-یادی» و «تقویت مقابلهای»[۱۰].
بخش دوم کتاب با عنوان «روشهای خدا تقویتی» به تقویتهایی میپردازد که منشأ آنها خداوند است و فرد از طریق آنها یاری میشود. این بخش نیز شامل چندین فصل است که به بررسی روشهای حمایتی خداوند از بندگانش در سختیها میپردازد. این حمایتها شامل «خدا-پشتیبان»، «خدا-آگاهی»، «خدا-کفایتی»، «خدا-امدادی»، «خدا-تقلیلی»، «خدا-تسکینی»، «خدا-تامینی»، «خدا-دفاعی» و «خدا-یادآور» و تقویتهای تضعیفی میشود[۱۱].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.