روزنامه آب و هوا: آب و هوانگاری به روایت ناصرالدین شاه قاجار

روزنامه آب و هوا: آب و هوانگاری به روایت ناصرالدین شاه قاجار
پدیدآوران	بایرام زاده، الناز (نویسنده)
ناشر	انتشارات پرنده
مکان نشر	تهران
سال نشر	۱۳۹۹
شابک	‎0-45-8955-600-978
کد کنگره	‏

روزنامه آب و هوا: آب و هوانگاری به روایت ناصرالدین شاه قاجار تألیف الناز بایرام زاده، کتاب فوق حاصل استنساخ بخشی از روزنامه‌ی خاطرات ناصرالدین شاه به قطع رحلی بزرگ از صفحه 202 تا صفحه 393 است که اصل آن در بخش اسناد خطی سازمان اسناد ملی ایران تحت شماره 7479-295 در بخش آلبوم‌های بیوتات بایگانی شده است. روزنامه مبارکه، روزنامه هوا و اثرهای آسمانی و زمینی است که در طول یک سال از هجدهم شهر جمادی الاول سنه 1299ق الی هجدهم شهر جمادی الاول سنه 1300ق توسط ناصرالدین شاه قاجار تحریر شده است. ناصرالدین شاه در آن روزنامه به ذکر وقایع آب و هوا و انقلاباتی آسمانی پرداخته است.

معرفی تفصیلی

ناصرالدین شاه قاجار که چهارمین پادشاه سلسله‌ی قاجاریه بود، علاقه‌ی زیادی به ثبت و تحریر خاطرات روزانه‌ی خود داشت و به شرح وقایع روزانه که شامل عکاسی، نقاشی و شکار به همراه سفرهای گوناگون داخلی و رفتن به ییلاقات بود، پرداخته است اما آن چه حائز اهمیت است در این روزنامه خاطرات، بسیار کم به وقایع سیاسی مملکت پرداخته است. بلکه آن‌ها را در دفترچه‌های مجزائی به صورت رمز و تلگرافی نگاشته است.

یادداشت‌های روزانه‌ی ناصرالدین شاه نوشتاری ساده و بی تکلف به دور از هرگونه الفاظ پرطمطراق است که درباریان و زنان حرم خانه در نامه نگاری با شاه بدان استناد می‌کردند.

در بسیاری از خطوط، ناصرالدین شاه خود را با لفظ «ما» جمع بسته است. در این روزنامه‌ها شاه اطرافیانش را با همان لفظی که خود به کار می‌برده یاد کرده است.

کتاب فوق حاصل استنساخ بخشی از روزنامه‌ی خاطرات ناصرالدین شاه است که اصل آن در بخش اسناد خطی سازمان اسناد ملی ایران در بخش آلبوم‌های بیوتات بایگانی شده است. روزنامه‌ی مبارکه، روزنامه‌ی هوا و اثرهای آسمانی و زمینی است که در طول یک سال از هجدهم شهر جمادی الاول سنه 1299ق الی هجدهم شهر جمادی الاول سنه 1300ق توسط ناصرالدین شاه قاجار تحریر شده است. بخش‌هایی از این روزنامه خاطرات به خط کاتب تحریر شده است. ناصرالدین شاه در این روزنامه به ذکر وقایع آب و هوا و انقلابات آسمانی پرداخته است و در خلال نگارش آب و هوا به شرح وقایع آن روز که بعضی در دارالخلافه الباهره‌ی طهران در عمارت ارگ سلطنتی گلستان، یا به دید و بازدید خانه رجال و مهمانی‌های اعیانی و بعضی از آن در ییلاقات اطراف طهران به شکار گذشته پرداخته است. در طول این یک سال شاه سفری به نمارستان مازندران نیز داشته است که به شرح وقایع سفر و آب و هوای نمارستان پرداخته است. از جمله مطالب دیگری که شاه به آن‌ها پرداخته است ستاره‌ی دنباله دار و پدیده‌ی خورشید گرفتگی است و در انتهای پایانی کتاب به شرح عروسی تومان آغا فخرالدوله دختر ادیب ناصرالدین شاه با مهدیقلی خان مجدالدوله پسردایی ناصرالدین شاه پرداخته است.

کتاب حاضر تنها کتابچه‌ی آب و هوای ناصرالدین شاه قاجار است که تحریر و مرقوم شده است. در سایر مجلدات تنها به ذکر وقایع روزانه، وقایع جاری کشور و شرح سفرهای داخلی و خارجی پرداخته است، از این جهت مطالعه‌ی این کتاب در شناخت ذوق و توجه ناصرالدین شاه قاجار در باب آب و هوا حائز اهمیت است و تنها همین یک سال، کتابچه‌اش مرقوم شده است.

منابع مقاله

کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران