رساله سه اصل (نسخه اصلاح شده)
| رساله سه اصل(صدر الدین شیرازی، محمد بن ابراهیم) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (نويسنده) نصر، سید حسین (مصحح) |
| عنوان‌های دیگر | سه اصل |
| ناشر | بنياد حکمت اسلامی صدرا |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1381ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| موضوع | عرفان - متون قدیمی تا قرن 14 - فلسفه اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14 |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 1381 1097 BBR |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
رساله سه اصل، تنها رساله فارسی صدرالدین محمد شیرازی (979-1050ق)، در موضوع اخلاق و عرفان اسلامی است. این رساله با قلمی روان و غالباً به‌دور از اصطلاحات فنی و پیچیده فلسفی - عرفانی نوشته شده است. این نسخه با تصحیح، تحقیق و مقدمه سید حسین نصر منتشر شده است.
هدف ملاصدرا از نگارش این اثر، دفاع از حکمت و عرفان و علم باطن است. ملاصدرا رساله سه اصل را در چهارده باب تنظیم کرده است[۱].
متن فارسی رساله سه اصل صدرالدین شیرازی برای بار اول توسط سید حسین نصر در سال 1340 به همت دانشگاه تهران انتشار یافت. محقق اثر معتقد است که در طی بیش از سی سال که از چاپ اول این کتاب گذشته هنوز متنی که برتری اساسی بر نسخی که برای چاپ اول رساله سه اصل در دست بود، کشف نشده است. در سال 1378ش، اغلاط طبع مورد نظر تصحیح شد و در طبع حاضر متن تصحیح‌شده مذکور دوباره تنقیح و تصحیح شده است[۲]. در این طبع ده نسخه از بهترین و معتبرترین‌ها پایه تصحیح قرار گرفته است[۳].
به اعتقاد سید حسین نصر، رساله سه اصل از این جهت اهمیت دارد که زبان فارسی همچنان برای مطالب فلسفی در عصر صفویه به‌کار برده می‌شد، ولیکن درعین‌حال به علت گرویدن ایرانیان به تشیع و مهاجرت گروه معتنابهی از علمای شیعی به ایران که عرب بودند و در زبان فارسی دستی داشتند در حوزه‌های علمیه زبان فارسی در مقایسه با قرن‌های هشتم و نهم تا حد زیادی عقب‌نشینی کرد[۴].
سید حسین نصر، این رساله را این‌گونه معرفی می‌کند: رساله سه اصل که اکنون از نظر می‌گذرد، نمونه‌ای است از روش آخوند در شناسایی نفس و موانعی که آن را از وصال به معرفت واقعی بازمی‌دارد و طریقی که باید [در] از میان برداشتن این موانع و نیل به کشف حقائق و مرحله ذوق و شهود به‌کار برد[۵].
کتاب با منتخب مثنوی و رباعیات صدرالمتألهین به پایان آمده است.
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه‌های کتاب.
- برخواه، انسیه، «دانشنامه جهان اسلام»، زیر نظر غلامعلی حداد عادل، تهران، بنیاد دائرةالمعارف اسلامی، چاپ اول، 1397.