رحلة إلي الحجاز في النصف الثاني من القرن التاسع عشر الميلادي
| رحلة إلي الحجاز في النصف الثاني من القرن التاسع عشر الميلادي | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | بقاعی، محمد خیر (ترجمه و تعلیق) دیدییه، شارل (نویسنده) |
| ناشر | دار الفیصل الثقافیة |
| مکان نشر | ریاض - عربستان |
| سال نشر | 1422 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | حجاز - سیر و سیاحت
دیدیه، چارلز، 1805 - 1864 - سفرها سفر نامه‌ها عربستان سعودی - سیر و سیاحت |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | DS 247/9 /ح3د9 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
رحلة إلي الحجاز في النصف الثاني من القرن التاسع عشر الميلادي، تألیف شارل ديدييه كه توسط دكتر محمد خير بقاعى به عربى، ترجمه شده و مقدمه و تعليقاتى بر آن صورت گرفته است. شرح سفرى است كه شارل ديدييه در نيمه دوم قرن نوزدهم ميلادى به سمت سرزمين حجاز انجام داده است.[۱]
ساختار
با فهرستى از مطالب[۲] و مقدمه‌اى از مترجم درباره اين سفرنامه و معرفى مؤلف ش، آغاز گرديده[۳] و بعد از آن، مقدمه‌اى از مؤلف در اكتبر سال 1856م مطرح مى‌شود.[۴] سپس طى 13 فصل ادامه مى‌يابد كه در اين فصول از صحراى سوييس، طور، كوه سيناء، درياى احمر، جدة، اشراف و وهابيون و طائف، مطالبى را خاطر نشان مى‌دارد.[۵]
در پايان كتاب مصادر، مراحع عربى و غير عربى، و فهرستى از اعلام و اماكن را بيان مى‌نمايد.
گزارش محتوا
شارل ديدييه در تاريخ 1270ق به سرزمين حجاز سفر نموده است.[۶]
مؤلف در كتابش از سير سفر خويش از قاهره به سوييس، جبل سيناء، سرزمين سانت كاترين، و شهر طور، سپس درياى احمر، ينبع، جده و طائف كه در آن به مكه مكرمه مشرف گشته، سخن مى‌گويد.
فصلى را از اشراف وهابيون، تاريخ و اميال و علقه‌هاى اين گروه و انگيز فراوانشان از دعوت به اين مذهب سخن مى‌گويد.[۷]
همچنين در فصلى، با افرادى كه در جده با آنان روبرو شده، مخصوصاً والى عثمانى مثل خالد بن مسعود، و غير از آنان از لشكريان و تجار، مطالبى را عنوان مى‌دارد. همچنين در فصل ديگر از سفر و صادق بودن در حكايت ماجراهايش سخن مى‌گويد.
كتاب حاوى نظرات شخصى ديدييه و ملاحظاتى كه روزانه در اثناى سفرش تدوين نموده، مى‌باشد. همچنين از اهميت سفر و احوال حجاز در اوائل نيمه دوم از قرن 19 ميلادى بحث مى‌نمايد.
اهميت اين سفرنامه در اين است كه صورت واضحى از زندگى سياسى و اجتماعى و اقتصادى در اوائل نيمه دوم قرن 19 ميلادى ايفاء مى‌كند. همچنين در خلال سفر، اماكن و بازارها و درختان و آبها، همچنين طبايع و البسه، مساكن آن مناطق را معرفى مى‌نمايد.
سفرنامه ديدييه به جهت شاعر بودن نویسنده، از بسيارى معالم فرهنگى برخودردار مى‌باشد. همچنين از كتاب مقدس عهد قديم و جديد و روايات ادباء لاتينى و يونانى، اشعر شعراى اين دو گروه، و از فنون تشكيليه اين دو، از ادب فرانسى، مطالبى را قرائت مى‌نمايد. از كتب مفكرين و فلاسفه در عصرش نيز مطالبى را ياد آورر مى‌شود.
ديدييه در اين سفرنامه از سفرنامه‌هاى معروفى مخصوصاً سفرنامه‌هاى بور كهارت، تاميزى، روشيه ديريكور استفاده نموده است.
مترجم علاوه بر ترجمه، تعليقه‌هايى براى وضوح يافتن مطلب و همچنين اشخاص متذكر شده، در اين سفرنامه را معرفى و مواردى از امكنه و حوادث، كه از قلم مؤلف افتاده است، اشاره كرده و در بعضى مواضع حتى به قرآن نيز رجوع داده است.
پانویس
منابع مقاله
متن و مقدمه‌ى كتاب.