دوران داوری
| دوران داوری | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | زارع، حامد (نویسنده) |
| ناشر | نشر صاد |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | ۱۴۰۱ش |
| موضوع | داوری، رضا، ۱۳۱۲ -,فیلسوفان ایرانی - قرن ۱۴ - سرگذشتنا‌مه hpargoiBC - 20ht yrutnec - narI - srehposolihP |
| کد کنگره | BBR ۱۳۵۶/۵/ز۲د۹ ۱۴۰۱ |
دوران داوری تألیف حامد زارع؛ این اثر حاوی روایتی از ۸۹ سال زندگی «رضا داوری اردکانی» و نخستین جلد از مجموعهٔ «داستان فیلسوفان» است.
ساختار
فهرست و بخش‌بندی فصول کتاب «دوران داوری» مطابق با فراز و فرود زندگی رضا داوری در هفت فصل تدوین شده که عناوین آن عباتست از: عبور از یونانِ کوچک (۱۳۳۴-۱۳۱۲)، هوایِ تجددِ تهران (۱۳۳۸-۱۳۳۴)، شاه‌نشینِ فلسفه (۱۳۴۶-۱۳۳۸)، در حلقه رِندان (۱۳۵۸-۱۳۴۶)، نسیانِ غرب‌زدگی (۱۳۷۰-۱۳۵۸)، نفحاتِ فرهنگ (۱۳۸۶-۱۳۷۰) و زبانِ سُرخِ توسعه‌نیافتگی (۱۴۰۱-۱۳۸۶) فصول این کتاب را تشکیل می‌دهند.[۱]
گزارش کتاب
حامد زارع نویسنده کتاب در مقدمه خود درباره هدفش از نگارش مجموعه داستان فیلسوفان نوشته است: کتاب‌های این مجموعه رساله‌های تفسیری نیستند، بلکه داستانی با محوریّتِ زندگینامه سه فیلسوف ایرانی است. زندگی‌نامه‌ای که تا کنون نوشتنِ آن به تعویق افتاده و این قلمِ بی‌قرار، زیرِ بارِ نگارش آن رفته است. مجموعه «داستانِ فیلسوفان» متشکل از کتاب‌هایی ساده اما فاخر است که زودیابی و دسترسی آن برای خواننده مورد توجه نویسنده بوده است. البته همه‌فهم بودن مجموعه، نباید به معنای دم‌دستی بودن آن ترجمه شود. چه اینکه اگر فهمِ این کتاب‌ها آسان است، به این خاطر است که نویسنده، داستانِ فیلسوفان را داستانِ خودش انگاشته است. گویی همه داستان برای خودش اتفّاق افتاده باشد. این نکته بیش از آنکه اظهارِ فخری باشد، ناشی از واقعیتی پانزده ساله است که نشان‌گرِ حشر و نشرِ تقریباً همه‌جانبه راقمِ این سطور با متفکّرانِ نامدارِ معاصرِ ایران است. متفکّرانی که هر یک راهی را رفته و می‌روند، اما همه در شاهراهِ سرزمینِ ایران قرار دارند و در چهل سال اخیر هر روز نامدارتر از دیروز شده‌اند.
وی همچنین در مورد دلیل انتخاب زندگینامه رضا داوری به عنوان کتاب نخست آورده است: همان‌طور که فلسفه امریکایی بین دو جنگ جهانی با آغوش باز به استقبال نظریه انتقادی رفت، فلسفه ایرانی نیز پس از انقلاب ۱۳۵۷، بر خلافِ چیزی که تصوّر می‌شود، به تدریج آغوش خود را به روی برداشت و یا حداقل تصوری از سکولاریسم گشوده است. از سوی دیگر در عصرِ جمهوری اسلامی، ایرانیان بیش از هر عصر دیگری به دنبال فیلسوفانی همه فن حریف بوده‌اند تا با امتیازِ جامع‌الاطرافی بودنشان، بتوانند در بحث‌های عمومی وارد شوند و سخن‌سازِ وجدانِ عمومی ایرانیان در مواجهه با مسائل مختلف شوند. اختصاص نخستین کتاب مجموعه «داستانِ فیلسوفان» به رضا داوری با مطمح‌نظر داشتن همین نگرش بوده است. داوری نه تنها بیش از هر فیلسوف معاصر ایرانی از تَر دامنی بیم به خویش راه نداده و در بحث‌های حوزه عمومی مشارکت کرده است، بلکه دامنه مباحث او به مسائلی نظیر فوتبال نیز می‌رسد. او از این حیث، در اوج کُهنسالی، تصویر روزآمدی را از متفکری همه فن حریف عرضه کرده است. در تاریخِ فلسفه قرن بیستم این باور وجود دارد که ویتگنشتاین چنان می‌نویسد که انگار هیچ چیزی نخوانده و هایدگر چنان می‌نویسد که انگار همه چیز را خوانده است. بی‌آنکه خواسته باشیم این باور را به تاریخِ اندیشه ایرانِ معاصر ترجمه کنیم باید اذعان کنیم که رضا داوری اردکانی از نثری بهره می‌برد که اگر چه با شیوه‌های مرسوم نگارش در دپارتمان‌های علوم انسانی دانشگاه‌ها متفاوت است، اما یگانه نثری است که با اختیار کردن موضعی بینابین فلسفه و ژورنالیسم، عمیق‌ترین تاملات مبتنی بر ایده‌های فیلسوفانه و مهم‌تر از آن بحران‌های علوم انسانی و اجتماعی را روایت می‌کند. شاید به همین خاطر است که در میان فیلسوفان ایرانی اندک افرادی پیدا می‌شوند که آثارشان برای عامه مردم قابل فهم باشد و داوری از این بابت یک چهره متمایز محسوب می‌شود. چه اینکه او علیرغم اختیار کردن زبانی دشوار و یا حداقل دیرفهم، به این دلیل که نویسنده‌ای خودآگاه است، نوشته‌هایش کم و بیش مورد استفاده عموم مردم قرار می‌گیرد.[۲]
این کتاب شامل وقایع نگاری فرهنگی و فکری هشتادونه سال زندگی رضا داوری اردکانی، فیلسوف ایرانی است. بدیهی است به دلیل مواجهات و مباحثات داوری با چهره‌های پرشماری از تاریخ اندیشه معاصر ایران از دهه چهل خورشیدی تا به امروز، این کتاب را می‌توان در بردارنده داستان روشنفکران و فیلسوفان ایرانی در قرن گذشته نامید. داستانی که اگر چه داوری در آن نقش اول را بر عهده دارد، اما روایت گر شخصیت فردیت و موقعیت‌های مهم فرهنگی و فکری در دهه‌های گذشته است. سال‌هایی که جلال آل احمد و احمد فردید روشنفکرش، حسین نصر و داریوش شایگان، آکادمیسینش، مظفر بقایی و غلامحسین صدیقی سیاستمدارش، مصطفی رحیمی و غلامحسین ساعدی نویسنده‌اش و علی شریعتی و عبدالکریم سروش سخن سرایش بوده‌اند. «دوران داوری» ناداستانی برای یک درک روایت است: روایت مواجهه و چه بسا مبارزه روشنفکران با خرد فلسفی.[۳]
پانويس