دقیقینامه: اشعار محمد بن احمد دقیقی بلخی
| دقیقینامه: اشعار محمد بن احمد دقیقی بلخی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | دقیقی، محمد بن احمد (نویسنده)
رهین، مخدوم (مقدمهنویس) وصیل امانی، محمد (مصحح) |
| عنوانهای دیگر | اشعار محمد بن احمد دقیقی بلخی |
| ناشر | کوهسار |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1403 |
| چاپ | اول |
| شابک | 978-600-8410-91-1 |
| موضوع | شعر فارسی -- قرن ۴ق |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | PIR ۴۴۳۵ ۱۳۵۴ |
دقیقینامه: اشعار محمد بن احمد دقیقی بلخی تألیف محمد بن احمد دقیقی بلخی (متوفی ۳۷۰ق) با مقدمه سید مخدوم رهین و به اهتمام محمد وصیل امانی (متولد ۱۳۵۳ش)؛ این کتاب مجموعه اشعار دقیقی بلخی، شاعر حماسهسرای قرن چهارم هجری را در بر میگیرد. هزار بیت حماسی دقیقی که به نام «گشتاسپنامه» معروف است، در شرح فرمانروایی گشتاسپ بلخی و ظهور زردشت در دوران او در بلخ سروده شده و به همراه قصاید، قطعات و ابیات پراکنده دیگر این شاعر، در این اثر گردآوری شده است.
ساختار
این کتاب شامل پیشگفتار، بخشهای مختلف دیوان اشعار و پیوستها میباشد.
گزارش کتاب
کتاب "دقیقینامه: اشعار محمد بن احمد دقیقی بلخی" مجموعهای ارزشمند از اشعار یکی از نخستین حماسهسرایان فارسی زبان است. دقیقی بلخی که در قرن چهارم هجری میزیست، شاعری شیرینزبان و استاد بود که شیوایی و لطافت سخنش در زمان خود و پس از آن شهرت داشت. او به دربار منصور بن نوح سامانی راه داشت و از نوازشهای این فرمانروای دانشمند برخوردار بود.
هزار بیت حماسی دقیقی که به نام "گشتاسپنامه" معروف است، در شرح فرمانروایی گشتاسپ بلخی و ظهور زردشت در دوران او در بلخ سروده شده است. این منظومه به تجاوز ارجاسپ تورانی که از ظهور آیین زردشت خشمگین شده بود، به بلخ و پیکار مردم این دیار برای حفظ تمامیت ارضی و عزت میهنیشان با ستیزهگران تورانی میپردازد. داستان هنگامی قطع میشود که ارجاسپ تورانی برای دومین حمله به آریانا بسیج میکند، اما دقیقی، شاعر جوان و شیرینزبان منظومه، به ناگهان کشته میشود و اثرش ناتمام میماند.
دقیقی در سرودن حماسه بهترین وزن را برگزید و این کار او سرمشقی برای تمام حماسهسرایان دیار خراسان از زمان خودش تا روزگار کنونی شد. هر منظومه حماسی که در زبان فارسی پدید آمد، از حماسههای ملی تا دینی و تاریخی، همه به همین وزن سروده شدهاند.
در این کتاب افزون بر "گشتاسپنامه" دقیقی، قصاید و قطعات و ابیات پراکنده از او نیز آورده شده است. دو نمونه از نثر دوره سامانی و شرح لغات و اصطلاحات کتاب و نمایهها بخشهای پایانی کتاب را شکل میدهند.
دوره سامانی که دقیقی در آن میزیست، یکی از بهترین ادوار گذشته سرزمین ایران به شمار میرود. این دوره تابناکترین عصر تاریخ زندگی و فرهنگ فارسی است که در آن شاعران بزرگ، نویسندگان زبردست، فلاسفه نامدار، طبیبان نامور و ستارهشناسان و ریاضیدانان عالیقدر میزیستند. سادگی و شیرینی کلام شاعران، شستگی و رفتگی نثر، روحیه علمی و وسواس عالمانه در آثار مربوط به علوم طبیعی و ریاضی، و احیای مفاخر تاریخی از ویژگیهای مهم فرهنگی و ادبی این دوره به شمار میرود.[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات