در کوی آرشان (بیست گفتار درباره حماسه‌سرایی در ایران باختری)
| در کوی آرشان (بیست گفتار درباره حماسه‌سرایی در ایران باختری) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | اکبری مفاخر، آرش (نویسنده) |
| ناشر | انتشارات دکتر محمود افشار با همکاری نشر سخن |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | ۱۳۹۷ش |
| شابک | 978-600-5942-77-4 |
| موضوع | داستان‌های حماسی گورانی,*Epic stories, Gorani, -- مقاله‌ها و خطابه‌ها, -- *Addresses, essays, lectures |
| کد کنگره | PIR۳۲۵۶/د۴الف۷ ۱۳۹۷ |
در کوی آرشان (بیست گفتار درباره حماسه‌سرایی در ایران باختری) تألیف آرش اکبری مفاخر؛ آنچه پیش رو دارید بیست گفتار درباره ادب حماسی در ایران باختری و نخستین و مستندترین منبع پژوهش در این زمینه است. در این مجموعه، ادب حماسی ایران به دو شاخه شرقی به زبان فارسی و شاخه غربی به زبان گورانی تقسیم شده است. هسته اصلی مقالات نقد و بررسی حماسه‌های گورانی بر پایه دستنویس‌های موجود همراه با طرح مباحث اساطیری و زبان‌شناسی است.
گزارش کتاب
حماسه اصطلاحی است برای انواع داستان‌های رزمی و پهلوانی. این اصطلاح مجموعه‌ای از نوشته‌ها و سروده‌ها را در بر دارد و هسته مرکزی آن ملیت مردمی را تشکیل می‌دهد که در یک محدوده جغرافیایی و با ویژگی‌های مشترک زندگی می‌کنند. بارزترین نمود این همبستگی در حماسه دفاع از مرزهای جغرافیایی در برابر تجاوزات بیگانگان است. آثاری که در طول تاریخ در میان ملت‌ها با این رویکرد به وجود آمده است، حماسه نامیده می‌شود. این نوع ادبی، ادب حماسی و مطالعه آن به عنوان رشته‌ای دانشگاهی تعریف شده است. ادب حماسی بازتابی از فرهنگ و جهان بینی یک انسان و یک ملت است که در آن ساختارهای اجتماعی، روابط بشری، روابط سیاسی، چگونگی شکل‌گیری نهادهای اجتماعی، پیشرفت از بدویت به مدنیت، بنیادها و چهارچوب‌های شهریاری، پهلوانی و...تصویر شده است. این گونه است که ادبیات حماسی بخش‌های بسیار بزرگی از زندگی یک ملت را در بر می‌گیرد و رابطه‌ی تنگاتنگی با فرهنگ، اساطیر، باورها، اعتقادات و تاریخ یک ملت دارد. ادبیات حماسی به عنوان گسترده‌ترین و فراگیرترین نوع ادبی ایران زمین نقشی بسیار مهم در روند تاریخی و هویت ملی ایرانیان داشته و دارد. نقش محوری ادبیات حماسی در ایجاد اتحاد، همدلی و یکپارچگی ملی و تأثیرگذاری آن بر انواع ادبی دیگر انکارناپذیر است. اگرچه ادبیات حماسی ایران - با رویکرد ایران فرهنگی گذشته و ایران سیاسی امروز - بیشتر با محوریت زبان فارسی و شاهنامه شناخته می‌شود، اما گستره آن بسیار فراتر است، تا آنجا که می‌توان شاهنامه و آثار حماسی فراسی را تنها بخشی از ادبیات حماسی ایران و بخش‌های دیگر ار متعلق به زبان‌ها و گویش‌های ایرانی دانست که حتی در مواردی دارای عناصری کهن تر از شاهنامه‌اند و رویکردهای ویژه خود را دارند. آثار حماسی منحصر به فرد غرب ایران به زبان گورانی روشن بر این مدعاست.
این مجموعه در بردارنده بیست مقاله است که در حوزه حماسه پژوهی با محوریت ادبیات حماسی غرب ایران به زبان گورانی در فاصله سال‌های 1396-1386 در مجلات پژوهش داخل و خارج ایران به چاپ رسیده است. اگرچه بنیاد اصلی مقالات رویکرد حماسی دارد، اما در برخی از آن‌ها توجه ویژه‌ای به آموزه‌های اساطیری غرب ایران و مباحث زبان‌شناسی و واژگان زبان گورانی شده است. ساختار کلی مقالات شامل: مقدمه، متن، دریافت، یادداشت‌ها و منابع است. نظم و چینش مقالات بر پایه ارتباط محتوایی است، به گونه‌ای که مقالاتی با موضوعات نزدیک به هم پیاپی آمده‌اند.
هدف از چاپ این مجموعه مقالات بیش از هرچیز گردآوری مقالات پراکنده نگارنده در حوزه ادبیات حماسی ایران باختری است که به طور یکپارچه و منسجم در اختیار خوانندگان و پژوهشگران ادبیات حماسی، اسطوره‌شناسی و همچنین زبان و ادبیات غرب ایران قرار بگیرد، بدان امید که نکته‌ای تازه و راهگشا در این مقالات وجود داشته باشد.[۱]
پانويس
منابع مقاله
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران