دانشنامه ایران باستان: عصر اوستایی تا پایان دوران ساسانیان
| دانشنامه ایران باستان: عصر اوستایی تا پایان دوران ساسانیان | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | رضی، هاشم |
| ناشر | سخن |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1381 |
| چاپ | یکم |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 5 |
| کد کنگره | DSR۱۴۰/ر۶ |
دانشنامه ایران باستان: عصر اوستایی تا پایان دوران ساسانیان، در پنج مجلد پرحجم، به شیوه فرهنگ‌نامه‌ای و بر اساس نظام الفبایی حروف فارسی تنظیم شده و به‌طور کلی حاوی 1362 مدخل از واژه‌ها و اسامی و اصطلاحات و عبارات اوستایی و باستانی از دوران اوستایی تا پایان دوره ساسانی است.
مأخذ و مستندات نویسنده، علاوه بر متون اوستایی، پهلوی و ودایی و معتبرترین ترجمه‌های اروپایی از 1840 تا 1998م، مشهورترین آثار محققان اوستایی و ایران‌شناسان معتبر و مورد وثوق بوده است. مدخل‌ها از نظر محتوایی دربردارنده مطالبی درباره ادوار اساطیری، تاریخ داستانی، تاریخی، رجال، شاهان، پهلوانان، ایزدان و فرشتگان، دیوان، مدخل‌های اساطیری، جغرافیای اساطیری، جغرافیای تاریخی، ادیان و مذاهب، نام‌های افلاک و ستارگان، آداب و رسوم دینی، آیین‌های پیش از زرتشت و پس از او، علوم و فنون گوناگون، ریاضیات و نجوم و... هستند.
در هر مدخل، ابتدا ترجمه‌هایی از اوستا درباره همان مدخل، سپس از متون پهلوی و سنسکریت از جمله وداها و متون ایرانی و اسلامی و مراحل مطالعات تطبیقی یا ترجمه موارد همانند تنظیم شده است. به‌طور کلی مدخل‌ها عناوینی را دربر می‌گیرند که اصطلاح یا نام و عنوان اوستایی، پهلوی، فارسی زرتشتی و مفهوم فارسی‌شان متفاوت است. ازاین‌رو نویسنده جهت آسان یافتن عنوان‌ها و مفاهیم، دو فهرست در کتاب گنجانده است. فهرست نخست در اول جلد نخست قرار گرفته و فهرست الفبایی 1362 مدخل است. در این فهرست در مقابل هر عنوان که با شماره مشخص شده، ابتدا آوانگاری با حروف لاتین، سپس در یکی دو کلمه شرحی درباره همان عنوان‌ها آمده که مفهوم واژه را روشن می‌سازد. فهرست دیگر در پایان جلد پنجم و پیش از بخش پایانی که فهرست اعلام دانشنامه است، به چاپ رسیده و بر اساس همان فهرست شماره در آغاز کتاب تنظیم شده است. ذیل هر واژه نیز مطالب مهم و اساسی در مورد هر مدخل درج گردیده است[۱].
پانویس
- ↑ شرفایی، محسن؛ اکبری چناری، علی، ص42-43
منابع مقاله
شرفایی، محسن؛ اکبری چناری، علی، کتاب‌شناسی توصیفی ادیان (دفتر چهارم: ادیان ایران باستان)، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی، چاپ اول، 1396.