خلاصة المتون في أنباء و نبلاء اليمن الميمون
| خلاصة المتون في أنباء و نبلاء اليمن الميمون | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | زباره صنعاني، محمد بن محمد (نویسنده) |
| ناشر | مرکز التراث و البحوث اليمنی |
| مکان نشر | يمن - صنعا |
| چاپ | 1 |
| موضوع | اسلام - مسايل متفرقه
زيديه - يمن - تاريخ کتاب خانه صنعا - يمن - نسخههای خطی عربی يمن - سرگذشت‌نامه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 11 /ط2 6.ج |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
خلاصة المتون في أنباء و نبلاء اليمن الميمون الجزء الرابع من سنة 1001 الی 1074ق، أيام الإمام القاسم بن محمد و بنيه، اثر علامه محمد بن محمد بن یحیی زباره، دربردارنده گوشه‌ای از تاریخ برخی از حوادث یمن و وفیات علما و بزرگان آن می‌باشد که به زبان عربی، نوشته شده است.
ساختار
کتاب با توضیحات مختصری پیرامون اجزای آن آغاز و مطالب به‌صورت سالشمار، بیان گردیده است. از جمله مصادر مورد استفاده نویسنده، عبارت است از: «أنباء الزمن»، «طبق الحلوی»، «الجامع الوجيز و البدر الطالع»، «مطلع البدور»، «روح الروح و ذيله»، «المستطاب»، «طبقات الزيدية»، «اللآليء المضيئة»، «تاريخ الجرموزي» و..[۱].
ظاهرا فرزند مؤلف، پس از وی، مطالبی پیرامون امام قاسم، اتراک و امام مؤید محمد بن قاسم، بر کتاب افزوده است.[۲].
کتاب حاضر، جزء چهارم مجموعه ده‌گانه‌ای است که هر جزء آن، دربردارنده حوادث تاریخی و وفات بزرگان مربوط به یک دوره تاریخی می‌باشد؛ جزء اول از ظهور اسلام تا سال 280ق، جزء دوم از سال 280ق تا 858ق، جزء سوم از سال 858ق تا 1000ق، جزء چهارم از 1001ق تا 1074ق، جزء پنجم از 1074ق تا 1100ق، جزء ششم از سال 1100ق تا 1139ق، جزء هفتم از 1139ق تا 1180ق، جزء هشتم از 1180ق تا 1200ق، جزء نهم از 1200ق تا 1224ق و جزء آخر از 1224ق تا 1300ق[۳].
گزارش محتوا
اولین مطلبی که نویسنده بیان کرده، جریان کسوفی است که در شعبان سال 1001ق، اتفاق افتاده است.[۴].
ابراهیم بن محمد جملولی اهنومی، اولین کسی است که تاریخ وفاتش ذکر شده است. او در ابتدا زیدی‌مذهب بود، ولی سپس به مذهب حنفی گروید. وی در مقبره خزیمه، نزدیک قبه مطهر بن شویع دفن گردیده است.[۵].
شخصیت بعدی، عبدالرحمن بن عبدالله حیمی است. وی در 3 شوال سال 1003ق، در صنعا وفات یافت. از جمله شاگردان او، عبارتند از: سید صلاح بن احمد الوزیر و عبدالهادی حسوسه[۶].
از دیگر شخصیتهایی که وفیاتشان ذکر گردیده، عبارتند از: محمد بن علی شکایذی (متوفی 1006ق)؛ احمد بن محمد محرابی (متوفی 1007ق)؛ ابراهیم بن محمد بن مسعود و شیخ یاقوت حنفی (متوفی 1008ق)؛ لطف‌الله بن مطهر، مهدی بن احمد رجمی، سعید بن داود آنسی و عبدالعزیز بن محمد بهران (متوفی 1010ق)؛ عبدالقادر حمزه و ابراهیم بن علی بن ابراهیم (متوفی 1012ق)؛ عبدالقادر حمزه، احمد بن محمد بن شمس‌الدین و امیر مطهر بن شویع (متوفی 1013ق)؛ احمد بن معوضه جربی، محمد بن احمد بن معوضه، احمد بن محمد بن منتصر، رضی‌الدین عیزری، احمد بن حسن دواری، علی بن صلاح عبالی و احمد بن یحیی الذوید (متوفی 1016ق) و...[۷].
از جمله حوادثی که به آن‌ها اشاره گردیده، عبارت است از: خروج امیر مصطفی و ترکانی که با وی بودند به‌سوی آبادی کوچکی که امیر سنبل در آن بود و درگیری بین دو گروه و پایداری امیر سنبل در ذیحجه 1043ق[۸]؛ پایان صلح میان امام المؤید و پاشا حیدر به دلیل کشته شدن ظالمانه یکی از فقها به دست عمال پاشا حیدر در سال1036ق[۹]؛ وقوع اختلاف بین امیر عبدالقادر امیر عدن و احمد بن شعفل امیر یافع در سال 1040ق[۱۰] و...
وضعیت کتاب
فهرست مطالب، به‌همراه فهرست منابع و مآخذ، در انتهای کتاب آمده است. در پاورقی‌ها، توضیحات مختصری پیرامون برخی کلمات داده شده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.