حرکة الفکر الفلسفي في العالم الإسلامي

    از ویکی‌نور
    حرکة الفکر الفلسفي في العالم الإسلامي
    حرکة الفکر الفلسفي في العالم الإسلامي
    پدیدآورانابراهیمی دینانی، غلامحسین (نويسنده) علوی، عبدالرحمن (مترجم)
    عنوان‌های دیگرالکتاب الفائز بجائزة عام آلفین
    ناشردار الهادي
    مکان نشرلبنان - بیروت
    سال نشر1422ق - 2001م
    چاپ1
    زبانعربی
    تعداد جلد2
    کد کنگره
    /م2الف2 1301 BBR
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    حركة الفكر الفلسفي في العالم الإسلامي، تعریبی است از کتاب «ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام» اثر غلام‌حسین ابراهیمی دینانی، که توسط عبدالرحمن علوی، به عربی ترجمه شده است.

    «ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام»، اندیشه فلسفی را در چارچوب اسلام و تاریخچه آن، بررسی می‌کند. این کتاب، دو مرتبه برنده جایزه کتاب سال گردیده و ازآنجاکه اصل آن در دسترس نبوده، در این نوشتار، به معرفی اصل کتاب، پرداخته شده است.

    اندیشه‌های فلسفی در جهان اسلام، آرام و بدون کشمکش صورت نپذیرفته و در هر برهه‌ای از زمان با نوعی مخالفت و خصومت روبه‌رو بوده است. آنچه در کتاب «ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام» مورد بحث و گفتگو واقع شده، ماجرای پرنشیب و فراز فکر فلسفی است که از میان گروه‌های متعدد و متضاد مخالف عبور کرده و با بحران‌‌های سخت و دشوار مواجه گشته است[۱].

    شکل‌گیری اندیشه فلسفی، نتیجه‌ای است که از نوعی تعاطی و برخورد اندیشه‌ها حاصل می‌گردد. آنچه در سیر تاریخ اندیشه فلسفی در جهان اسلام کمتر محل توجه بوده، تفکر مخالفان و معارضان با فلسفه است که نقشی اساسی در ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام ایفا کرده‌اند. برای اولین‌ بار نویسنده کتاب حاضر، در زبان فارسی با رجوع به اصل نوشته‌های معارضان با فلسفه، پرده از تاریخ فلسفی در جهان اسلام برداشته و خواننده در آن از رهگذر آشنایی با اندیشه متفکران ضد فلسفه چون غزالی، ابن ‌حزم، شهرستانی، فخر رازی، ابن تیمیه، موسی بن میمون، ابوالنجا الفارض، شیخ عبدالله جیلانی، ابوالبرکات بغدادی و همچنین با تلاش فلاسفه برای پاسخگویی به ردیات آنان به تصویری زنده از تعین و شکل‌گیری اندیشه فلسفی در فرهنگ اسلامی توفیق می‌یابد[۲].

    این کتاب، درصدد است در قالب مهم‌ترین مسائل مناقشه‌آمیز میان مخالفان و موافقان فلسفه، شرحی دلکش از ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام را تا زمان حاضر ارائه نماید.

    اصل کتاب، در سه جلد بوده، اما تعریب آن، در دو جلد ارائه شده است. نویسنده در ابتدا، موضوع مخالفت و ستیز با فلسفه را مطرح نموده و به‌صورت مفصل، مورد بحث قرار داده[۳] و سپس به مسائل و موضوعاتی چون نومی‌نالیسم و انکار کلیات[۴]، کثرت‌انگاری، شیوه دوگانه یا شوخی با عقل[۵]، عمل‌زدگی و آفت فلسفه[۶]، سوء فهم در مسائل فلسفی[۷]، تقدم اراده و جواز گزاف[۸]، رد اهل منطق[۹]، فتوای ابن الصلاح بر ضد منطق[۱۰]، شیخ عبدالله جیلانی و تشکیک‌های منطقی[۱۱]، ابوالنجا الفارض و موضع ضد منطقی او[۱۲]، جدال میان نحوی و منطقی در گزارش ابوحیان[۱۳]، موضع ابن حزم ظاهری در باب دین و منطق[۱۴]، ابن حزم و اندیشه‌های فلسفی[۱۵]، رساله ابن حزم در رد نخستین فیلسوف جهان اسلام[۱۶]، بدیهیات در نظر ابن حزم[۱۷]، کتاب‌هایی که تحت عنوان تهافت الفلاسفه نوشته شده، پرداخته است[۱۸].

    پانویس

    1. ر.ک: بی‌نام
    2. ر.ک: همان
    3. ر.ک: متن کتاب، ج1، ص13
    4. ر.ک: همان، ص27
    5. ر.ک: همان، ص47
    6. ر.ک: همان، ص57
    7. ر.ک: همان، ص67
    8. ر.ک: همان، ص95
    9. ر.ک: همان، ص105
    10. ر.ک: همان، ص127
    11. ر.ک: همان، ص147
    12. ر.ک: همان، ص155
    13. ر.ک: همان، ص165
    14. ر.ک: همان، ص175
    15. ر.ک: همان، ص185
    16. ر.ک: همان، ص197
    17. ر.ک: همان، ص205
    18. ر.ک: همان، ص213

    منابع مقاله

    1. متن کتاب.
    2. بی‌نام، «ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام»، برگرفته از سایت «طرح نو»، دوشنبه 3 مهر 1402


    وابسته‌ها