جستاری در تاریخ حدیث (بازشناسی ریشه‌های جاهلی در پدیده منع تدوین حدیث)
| جستاری در تاریخ حدیث (بازشناسی ریشه‌های جاهلی در پدیده منع تدوین حدیث) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شهرستانی، علی (نويسنده) بخش فرهنگی مؤسسه حضرت امام هادی(ع) (سایر) |
| ناشر | يوسف فاطمه (علیه‌السلام) |
| مکان نشر | ایران - مشهد مقدس |
| سال نشر | 1390ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | حدیث - نقد و تفسیر - حدیث - تاریخ - از آغاز تا 13ق. |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ش۹ ت۲۰۴۱ 106/5 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
جستاری در تاریخ حدیث اثر سید علی شهرستانی، در بازشناسی ریشه‌های جاهلی در پدیده منع تدوین حدیث.
از آنجایی که پیش‌نیاز مباحث کتاب، به دست دادن تصویری از شبه جزیره عربستان، به لحاظ جغرافیایی، فرهنگی، دینی و... می‌باشد، کتاب با پیشگفتار در همین موضوع آغاز شده است، بدین جهت ابتدا جغرافیای شبه جزیره معرفی گردیده و سپس، ضمن موقعیت عربستان و تمدن‌های همسایه، به بحث پیرامون تأثیر یهود بر عرب شبه‌جزیره و هراس پیامبر(ص) از یهود، پرداخته شده است[۱].
مطالب در دو باب مطرح شده است: باب نخست، دوره نهادینه‌سازی (عصر تأصیل) و باب دوم، عصر تدوین؛ مقصود از باب نخست، دوره شکل‌گیری مفاهیم و انتقال از جاهلیت تا پایان زمان جانشینان است و دوره تدوین، تدوین حدیث پیامبر(ص) در عهد عمر بن عبدالعزیز است[۲].
مقصود نویسنده از دوره نخست، عصر پی‌ریزی شالوده‌ها و مفاهیم ویژه‌ای پس از پیامبر(ص) است؛ زیرا معتقد است برخی اعراب آنچه را پیامبر(ص) آورد، نپذیرفتند و به منزلت ایشان و اینکه آن حضرت، فرستاده خداست، معتقد نبودند و یا ایمان ناقصی به آن داشتند. به همین جهت، اینان یا پیامبر(ص) و احادیث آن حضرت را از نگاه یک بشر عادی که در ناراحتی چیزی می‌گوید که در حالت عادی به زبان نمی‌آورد، می‌نگریستند و در مقابل، از بعضی دیدگاهشان درمی‌یابیم که ایمان آن‌ها به اصولی است که ریشه در جاهلیت داشت و آن‌ها را استوار می‌ساختند؛ مانند نژادپرستی عربی و توجه زیاد به انساب و سایر افکار جاهلی. نویسنده بررسی ژرف این دیدگاه نسبت به پیامبر(ص) و بازشناسی ریشه‌های جاهلی آن را در پنج مرحله زیر، واکاوی کرده است:
- عرب و حدیث حضرت محمد بن عبدالله(ص) پیش از بعثت؛
- حدیث رسول خدا(ص) پس از بعثت تا هنگام وفات (سال 11ق)؛
- حدیث پیامبر(ص) در دوران جانشینان: در عهد ابوبکر (سال 11- 13ق)، در عهد عمر بن خطاب (سال 13- 23ق)، در عهد عثمان بن عفان (سال 23- 35ق)، در عهد علی بن ابی‌طالب(سال 35- 40ق)؛
- حدیث پیامبر(ص) در عهد اموی (سال 40- 63ق)؛
- حدیث پیامبر(ص) در عهد مروانی (سال 64- 132ق)[۳].
نویسنده پس از شناساندن مراحل پنج‌گانه، بحث را به عصر تدوین و آنچه درباره منع تدوین حدیث مطرح نموده، پیوند داده است[۴].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه کتاب.