جزء فيه فوائد حديث أبي عمير

جزء فيه فوائد حديث أبي عمير اثر ابوالعباس احمد ابن ابی‌احمد طبری بغدادی شافعی، معروف به ابن قاص (متوفی 335ق)، در شرح و بیان فواید فقهی و حکمت‌های موجود در حدیث معروف ابوعمیر.

جزء فيه فوائد حديث أبي عمير
پدیدآوران	ابن القاص‌، احمد بن‌ ابواحمد (نويسنده) بطاوی، صابر احمد (محقق)
ناشر	مکتبة السنة
مکان نشر	مصر - قاهره
سال نشر	1413ق - 1992م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	/الف2 ج4 145 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

این کتاب که توسط ابن قاص در شرح حدیث ابوعمیر نوشته شده، چنانکه محقق در مقدمه بدان اشاره نموده است، مایه مباهات اهل حدیث می‌باشد، زیرا برخی بر اهل حدیث، به خاطر نقل برخی از مطالبی که فایده‌ای در آن نیست، خرده می‌گیرد که حدیث ابوعمیر نیز از جمله آنها شمرده شده است، در حالی که در این کتاب، به بیان فواید این حدیث، پرداخته شده است و چنانکه گفته‌اند: «در این حدیث، نزدیک به شصت جنبه فقهی و فنون ادبی و فایده حدیثی وجود دارد».

نویسندگان دیگری نیز همچون ابوحاتم رازی که یک از اعلام ائمه حدیث می‌باشد و شاگرد او ترمذی در «الشمائل المحمدیة» به ذکر فواید حدیث ابوعمیر پرداخته‌اند، اما تمام آنچه ایشان ذکر نموده‌اند، تنها در حدود ده فایده می‌باشد.

ابن حجر عسقلانی در موسوعه خود و نیز ذهبی در «سیر أعلام النبلاء»، از این کتاب نام برده و بدان اشاره کرده‌اند که این امر، نشان از اهمیت آن دارد.

کتاب با مقدمه‌ای از محقق آغاز شده است که در آن، ضمن ارائه شرح حال مختصری از ابن قاص، به شرح حال کوتاه و موجز ام سلیم بنت ملحان و ابوطلحه انصاری، والدین ابوعمیر، پرداخته شده است.

بر طبق این حدیث که از طرق مختلف و با کلمات و الفاظ مختلف اما مشابه هم ذکر شده، انس بن مالک نقل کرده است که پسر بچه‌ای به نام ابوعمیر گنجشک کوچکی داشت که با آن بازی می‌کرد اما پس از مدتی آن گنجشک مرد. روزی پیامبر(ص) او را غمگین یافت و از مادر او علت آن را جویا شد و پس از آن کودک پرسید: «یا أبا عمیر ما فعل النغیر؟» (ای ابوعمیر، پرنده‌ات چه شد؟).

از جمله فوایدی که برای این روایت، ذکر شده، می‌توان به اموری همچون سنت بودن ملاقات و احوالپرسی از دیگران، جایز بودن گفتگوی زن با غیر محارم خود، سنت بودن ملاقات حاکم با رعیت و... اشاره نمود.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.