جریان‌شناسی سیاسی

    از ویکی‌نور
    جریان شناسی سیاسی
    جریان‌شناسی سیاسی
    پدیدآورانمجتبی‌زاده،‌ علی (نويسنده)

    لیالی، محمد علی (نویسنده)

    نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها. معاونت مطالعات راهبردی - اداره مشاوره و پاسخ (تنظیم و نظارت)
    عنوان‌های دیگرنگاهی به احزاب، گروه‌ها و جریان‌های سیاسی در ایران معاصر
    ناشرنهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها. دفتر نشر معارف
    مکان نشرایران - قم
    سال نشر1393ش
    چاپ1
    شابک978-964-531-601-1
    موضوعحزبهای سیاسی - ایران - تاریخ - ایران - سیاست و حکومت - قرن 14 - ایران - تاریخ - قرن 14 - جناح‏های سیاسی
    زبانفارسی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    م3 ج41391 1658 DSR
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    جریان‌شناسی سیاسی، اثر مشترک علی مجتبی‌زاده (متولد 1352ش) و محمدعلی لیالی (متولد 1348ش) نگاهی به احزاب، گروه‌ها و جریان‌های سیاسی در ایران معاصر و تاریخ سیاست و حکومت ایران در قرن ۱۴ شمسی در قالب پرسش و پاسخ دانشجویی است.

    ساختار

    کتاب شامل یک مقدمه، پیشگفتار و پنج فصل اصل است که به ترتیب به مفاهیم و اصطلاحات، فعالیت احزاب از منظر اسلام و قانون اساسی، جریان‌شناسی پیش از انقلاب اسلامی، جریان‌شناسی پس از انقلاب اسلامی، و تشکل‌های دانشجویی می‌پردازد.

    سبک نگارش

    کتاب با هدف پاسخگویی به سؤالات دانشجویی تدوین شده و مطالب در قالب پرسش‌وپاسخ ارائه می‌شوند. در آغاز هر بخش، مفاهیم و اصطلاحات کلیدی مرتبط با موضوع به‌دقت تعریف و توضیح داده می‌شوند تا درک مطلب برای مخاطب تسهیل شود[۱].

    گزارش محتوا

    در مقدمه، به موضوع کتاب اشاره شده[۲] و در پیشگفتار، به اهمیت کتاب و ساختار آن[۳].

    فصل اول: مفاهیم و اصطلاحات: این فصل به تعریف و توضیح مفاهیم و اصطلاحات بنیادی در حوزه جریان‌شناسی سیاسی می‌پردازد. در این فصل، جریان‌شناسی سیاسی به‌عنوان مجموعه‌ای از تشکل‌ها و گروه‌های اجتماعی با مبانی فکری معین و رفتار ویژه اجتماعی تعریف می‌شود[۴].

    فصل دوم: فعالیت احزاب و جریان‌های سیاسی از منظر اسلام و قانون اساسی: این فصل به بررسی نقش و کارکردهای احزاب و جریان‌های سیاسی از دیدگاه اسلام و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران می‌پردازد. کارکردهای احزاب شامل سازماندهی، آموزش سیاسی، تدوین برنامه‌ها، نظارت بر حکومت، تسهیل مشارکت مردم، و جمع‌آوری هم‌فکران بیان می‌شوند[۵].

    فصل سوم: جریان‌شناسی احزاب و گروه‌های سیاسی، پیش از انقلاب اسلامی: این فصل به تاریخچه و تحلیل جریان‌های سیاسی فعال در ایران، پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، می‌پردازد. فعالیت احزاب در ایران به مفهوم جدید، عمدتاً پس از مشروطه و تحت‌تأثیر الگوهای غربی آغاز شد[۶].

    فصل چهارم: جریان‌شناسی احزاب و گروه‌های سیاسی، پس از پیروزی انقلاب اسلامی (سال ۵۷-91): این فصل به مهم‌ترین تحولات و رخدادهای سیاسی و بررسی جریان‌ها و احزاب پس از پیروزی انقلاب اسلامی می‌پردازد. از جمله تحولات مهم پس از انقلاب، می‌توان به تشکیل دولت موقت، برگزاری همه‌پرسی نظام جمهوری اسلامی، تشکیل مجلس خبرگان قانون اساسی، تسخیر لانه جاسوسی آمریکا، انتخاب اولین رئیس جمهور، کودتای نوژه و تأسیس نهادهای انقلابی اشاره کرد. در ادامه، حزب جمهوری اسلامی، به عنوان مهم‌ترین حزب تأسیس شده پس از انقلاب، معرفی می‌شود. این حزب با هدف تثبیت نظام اسلامی و حمایت از ولایت فقیه، نقش محوری در صحنه سیاسی داشت، اما بعدها به دلیل اختلافات داخلی منحل شد.جامعه روحانیت مبارز به عنوان تشکلی مهم از روحانیون مبارز که نقش کلیدی در تحولات سیاسی و حمایت از رهبری داشت، مورد بررسی قرار می‌گیرد. همچنین، سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی، که از گروه‌های حامی انقلاب تشکیل شده بود و فعالیت‌های نظامی و تبلیغاتی داشت، تشریح می‌شود. این فصل به طور کلی به بررسی چگونگی شکل‌گیری و فعالیت جریان‌های سیاسی عمده در ایران پس از انقلاب اسلامی و تأثیر آنها بر تحولات کشور می‌پردازد[۷].

    فصل پنجم: تشکل‌های دانشجویی: این فصل به بررسی پیشینه، شکل‌گیری، اهداف و فعالیت‌های تشکل‌های دانشجویی در ایران می‌پردازد. سؤالاتی نظیر چگونگی شکل‌گیری و دوره‌های فعالیت آنها، هدف تشکیل دفتر تحکیم وحدت، و نقش و وظایف این تشکل‌ها از دیدگاه مقام معظم رهبری مطرح و پاسخ داده می‌شوند. این بخش به طور خاص به بسیج دانشجویی، جامعه اسلامی دانشجویان، انجمن اسلامی دانشجویان مستقل و جنبش عدالت‌خواه دانشجویی می‌پردازد و چگونگی شکل‌گیری و فعالیت‌های هر یک را شرح می‌دهد[۸].

    پانویس

    1. ر.ک: متن کتاب، ص19
    2. مقدمه، ص14- 13
    3. همان، ص16- 15
    4. متن کتاب، ص36- 19
    5. همان، ص61-39
    6. همان، ص173-65
    7. همان، ص320- 175
    8. همان، ص358- 323

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.

    وابسته‌ها