جايگاه مردم در نظام سياسی ـ دينی از منظر آيت‌الله نائينی و شهيد صدر
| جايگاه مردم در نظام سياسی ـ دينی از منظر آيت‌الله نائينی و شهيد صدر | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | فاضلی، ميرزاحسين (نويسنده) |
| ناشر | مرکز بين‌المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص) |
| مکان نشر | ایران - قم |
| سال نشر | 1390ش - 1433ق |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-964-195-570-2 |
| موضوع | اسلام و دموکراسی - دموکراسی - نایینی، محمد حسین، 1239 - 1315 - نظریه درباره دموکراسی - صدر، محمد باقر، 1931 - 1979م. - نظریه درباره دموکراسی |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ف2ج2 230/14 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
جایگاه مردم در نظام سیاسی – دینی از منظر آیت‌الله نائینی و شهید صدر، تألیف میرزا حسین فاضلی (معاصر)، به بررسی جایگاه مردم در نظام مردم‌سالاری دینی از منظر این دو اندیشمند فرزانه پرداخته است.
آیت‌الله نائینی و شهید سید محمدباقر صدر دو تن از فقیهان نواندیش و آگاه به مسائل سیاسی – اجتماعی هستند که دغدغه دینی‌اشان زبانزد است. ازآنجاکه تئوری پیروی‌شده در این تحقیق، «تئوری سیستم» است، ازاین‌رو، مباحث ساختاری تئوری، همانند: فرایند قدرت، مرکز تصمیم‌گیری و قلمرو دخالت دولت، با تکیه بر آرای آیت‌الله نائینی و شهید سید محمدباقر صدر مورد توجه قرار گرفته است[۱].
مباحث کتاب در چهار بخش ارائه شده است. در بخش اول کتاب، مفاهیمی چون دموکراسی و مردم‌سالاری دینی و کلیاتی چون پیشینه مردم‌سالاری و انواع دموکراسی مطرح شده است. همچنین نگاهی اجمالی به زندگی‌نامه علمی دو شخصیت مذکور شده است[۲].
در بخش دوم، پس از بررسی انواع حکومت‌ها، نظریه آیت‌الله نائینی و شهید صدر در این رابطه مطرح و با مقایسه این دو نظریه، نقاط مشترک و اختصاصی هریک ذکر شده است. از جمله نقاط مشترک این دو نظریه، نیابت فقهیان در عصر غیبت است؛ با این تفاوت که مرحوم نائینی، نیابت فقیهان را از امور حسبیه می‌داند و حتی در مجلس شورایی که مورد نظر اوست، باید مجتهدان جامع‌الشرایط در آن حضور داشته باشند، اما شهید صدر محدوده را تحت عنوان منطقة‌الفراغ که جایگاه عملکرد مردمی است مطرح می‌کند و خلافت انسان را با نظارت فقیه می‌پذیرد[۳].
در بخش سوم، جایگاه مردم در مرکز تصمیم‌گیری از دیدگاه این دو فقیه مقایسه شده است. در این مسئله نیز نقاط اختصاصی وجود دارد، اما هر دو فقیه با اختلافاتی بر مسئله مشورت با مردم و امر به معروف و نهی از منکر به‌عنوان عنصر نظارت همگانی توافق دارند[۴].
در آخرین بخش کتاب، به جایگاه مردم در قلمرو دخالت دولت اشاره شده است. از جمله نقاط مشترک در این موضوع نیز عدم تفاوت بین رعایاست که بین مسلم و کافر، عالم و جاهل، وضیع و شریف، حاکمان و رعایا در تمام مسائل و قضایایی که مربوط به چگونگی حکمرانی می‌گردد، هیچ‌گونه تفاوتی وجود ندارد[۵].
پانویس
منابع مقاله
پیشگفتار و متن کتاب.