توتیای چشم جان، تحلیل موضوعی معرفت از نگاه مولانا در مثنوی معنوی
| توتیای چشم جان، تحلیل موضوعی معرفت از نگاه مولانا در مثنوی معنوی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | یوسف‌پور، محمدکاظم (نویسنده) |
| ناشر | خانه کتاب |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1389 |
| چاپ | اول |
| موضوع | مولوی، جلال‌الدین محمد بن محمد، ۶۰۴-۶۷۲ق. مثنوی -- نقد و تفسیر,شعر فا‌رسی -- قرن ۷ق. -- تا‌ریخ و نقد |
| کد کنگره | PIR۵۳۰۱/ی۹ت۹ |
توتیای چشم جان، تحلیل موضوعی معرفت از نگاه مولانا در مثنوی معنوی تألیف محمدکاظم یوسف‌پور؛ این کتاب، در پی تحلیل موضوعی معرفت از نگاه مولانا و بررسی عوامل و موانع شناخت در مثنوی و به ویژه عرفان است و به این مقوله از منظر عرفان عملی و سلوک اخلاقی نگریسته و نتایج آن را در یک پیش‌گفتار و سه فصل عرضه کرده است.
فصل اول، با عنوان کلیات، در حقیقت مدخل لازم مباحث است که در آن از اهمیت شناخت در نظر عرفا، ابزار شناخت، انواع حواس ویژگی‌های حواس اولیاءالله سخن گفته است.
در فصل دوم، عوامل شناخت در سه قسمت ذیل مورد بررسی قرار می‌گیرد:
- عوامل برتر، همچون عنایت حق، مرگ و قیامت که از حوزه اراده و اختیار آدمی بیرون است.
- عوامل اجتماعی، همچون پیروی از اولیاءالله، مشورت، سفر و مقوله‌هایی از این نوع که به ارتباط سالک با دیگران بستگی دارد.
- عوامل فردی و اختیاری، همچون تصفیه باطن، مرگ اختیاری، عشق، صبر، ذکر و خصال نیک اخلاقی که سالک باید به ایجاد و تقویت آن‌ها در خود همّت کند.
در فصل سوم موانع شناخت در پنج قسمت زیر بررسی می‌شود:
- موانع عام، مانند پرده‌های پنهان، وسوسه‌های شیطان، تعلقات دنیوی و...
- موانع برتر، مانند چشم‌بندی خدا، قهر حق، قضا و قدر و تصرف اولیاءالله که بیرون از حوزۀ اختیار سالک است.
- موانع اجتماعی، شامل تقلید و همسویی با گمراهان که در ارتباط سالک با دیگران معنی می‌یابد.
- عوامل فردی و درونی، همچون خشم، حسد، کبر، طمع،غرض و... که غالباً خصال بد ناپسند اخلاقی است و سالک باید از آن‌ها دوری گزیند.
- حجاب اکبر، یا علم و تبعات آن که به نظر عارفان و علمای اخلاق، فریفتگی سالک به آن‌ها می‌تواند حجاب معرفت شود.
اثر حاضر، به عنوان پایان‌نامه کارشناسی ارشد تحریر یافته و موضوع آن همان‌طوری که در عنوان کتاب آمده، تحلیل موضوعی معرفت از نگاه مولانا در مثنوی است؛ اما برای تکمیل فایده، گاه خواننده را به دیگر آثار مولانا و آثار پیشینیانی که مولانا به آن‌ها نظر داشته، نیز ارجاع داده است.
یادداشت‌ها و منابع و مآخذ هر فصل در انتهای همان فصل آمده و در آخر کتاب تنها نمایه اعلام و کتاب‌ها درج شده است.[۱]
پانويس
- ↑ ر.ک: عالمی، محمدعلم، ص205-206
منابع مقاله
عالمی، محمدعَلَم، کتاب‌شناسی توصیفی مولانا (شامل جدیدترین تحقیقات و قدیمی‌ترین کتاب‌های مولوی پژوهی)، قم، انتشارات دانشگاه قم، 1392ش.