تهران، خیابان آشیخ هادی: نامههای احمد شاملو به ع. پاشایی
تهران، خیابان شیخ هادی: نامههای احمد شاملو به ع. پاشایی گردآوری عسکری پاشایی (متولد 1318ش)؛ پژوهشگر و مترجم؛ این کتاب مجموعهای از نامههای احمد شاملو به عسکری پاشایی است که گوشههایی از زندگی شخصی و دغدغههای روزمرۀ این شاعر بزرگ معاصر را روشن میکند و اطلاعات ارزشمندی از روند آمادهسازی کتاب کوچه و اوضاع نشر در سالهای منتهی به انقلاب ارائه میدهد.
| تهران، خیابان شیخ هادی: نامههای احمد شاملو به ع. پاشایی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | پاشایی، عسکری (گردآورنده) |
| عنوانهای دیگر | نامههای احمد شاملو به ع. پاشایی |
| ناشر | چشمه |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1392 |
| چاپ | اول |
| شابک | 978-600-229-184-4 |
| موضوع | شاملو، احمد، ۱۳۰۴-۱۳۷۹ - نامهها |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | PIR ۸۱۱۴/الف۸۵ی۷ ۱ |
ساختار
این کتاب شامل مجموعه نامههای احمد شاملو به عسکری پاشایی میباشد.
گزارش کتاب
کتاب «تهران، خیابان شیخ هادی: نامههای احمد شاملو به ع. پاشایی» به کوشش عسکری پاشایی، مجموعهای ارزشمند از نامههای احمد شاملو، شاعر بزرگ معاصر ایران، به دوست و همکار نزدیکش عسکری پاشایی است. این نامهها که مربوط به دورۀ سه دهه همکاری و دوستی این دو است، اساسا به زندگی روزمرۀ شاملو و دغدغههای او میپردازد و وجه ادبی چندانی ندارد، اما از جنبۀ تاریخی و زندگینامهای حائز اهمیت فراوان است.
پاشایی در مقدمۀ کتاب به شرح چگونگی آشنایی خود با احمد شاملو میپردازد. او اشاره میکند که آشناییاش با شعر شاملو به اوایل سال 1337 بازمیگردد وقتی که با اشتیاق نسخهای از «هوای تازه» را از انتشارات نیل در تهران خریداری کرد. پیش از این سال نیز با نام احمد شاملو، خصوصاً با مقدمهاش بر «افسانۀ نیما» آشنا بود. به گفتۀ پاشایی، «هوای تازه» به راستی برایش هوای تازه بود و پس از آن تبدیل به شاملوخوان حرفهای شده بود.
آشنایی حضوری این دو در تابستان سال 1347 اتفاق افتاد، زمانی که شاملو برای ساختن فیلمهای مستند به شمال آمده بود و دربارۀ کتاب کوچه با پاشایی مشورت کرد. این دیدار نقطه آغاز سه دهه همکاری و دوستی نزدیک آنها شد. نامهنگاریهای میان شاملو و پاشایی عمدتاً مربوط به ایامی است که شاملو در خارج از کشور به سر میبرده است. بخش عمدهای از نامهها به نیمه دوم دهۀ 50 برمیگردد که شاملو به دلایل سیاسی کشور را ترک کرده بود. بخشی دیگر نیز حاصل نامهنگاریهای آنها در سالهای پس از انقلاب است، زمانی که شاملو برای درمان بیماری یا سخنرانی در دانشگاههای مختلف به خارج از ایران سفر کرده بود.
پاشایی در توضیح دلیل انتشار این نامهها مینویسد: «در همه جای دنیا مرسوم است که نامههای بهجامانده از چهرههای سرشناس و محبوب بعد از مرگشان در اختیار عموم قرار بگیرد، این نامهها هم با همین منظور منتشر میشوند. نامههایی که میتوانند گوشههایی از زندگی و دغدغههای شاعر را نشان بدهند.»
این کتاب اطلاعات جالبی از روند آمادهسازی و انتشار نخستین جلدهای کتاب کوچه ارائه میکند و همچنین گویای گوشههایی از اوضاع و احوال دنیای نشر در سالهای منتهی به پیروزی انقلاب است. کتاب بازتابدهندۀ بخشی از سیر و سفر شاملو در ایام حضور او در خارج از کشور نیز هست.
در یکی از نامهها به تاریخ 14 مارچ 1977، شاملو برای پاشایی نوشته است: «در باب اینجا باید عرض کنم برخلاف تصور من که فکر میکردم اینجا کسی ما را نمیشناسد و تحویلمان نمیگیرد، دانشگاهها و محافل دیگر، مثلاً انجمن بینالمللی قلم، در همان روزهای اول شمارۀ تلفن کریمی را پیدا کردند و زنگ زدند و اظهار محبت و دعوت و غیره شروع شد. آرتور میلر تلفن کرد و قرار دیداری داریم برای فردا. از تگزاس تلفن کردند و مرا برای جلسۀ شعرخوانی «فستیوال بینالمللی شعر» که از 12 تا 15 آوریل در شهر آستین برگزار میشود دعوت کردند و نیز برای شرکت در سمینار ترجمههای زبانهای خاورمیانه و غیره ... بهزودی خبرهای بسیار خوب برایت خواهم نوشت. بیش از این حوصلهی نوشتن ندارم...»
این کتاب بیشتر برای علاقمندان شاملو و پژوهشگرانی که روی زندگی و شعر این شاعر ایرانی تحقیق میکنند، میتواند دربردارنده نکات جالبتوجهی باشد و تصویری روشنتر از جنبههای کمتر شناخته شدۀ زندگی این شاعر بزرگ ارائه دهد.[۱]
پانويس
منابع مقاله
پایگاه کتابخانه تخصصی ادبیات