تهذيب الأجوبة

تهذيب الأجوبة
پدیدآوران	حنبلی، حسن‌ بن‌ حامد (نويسنده) قایدی، عبدالعزیز بن محمد (محقق)
ناشر	مکتبة العلوم و الحکم
مکان نشر	عربستان - مدینه منوره
سال نشر	1425ق
چاپ	1
موضوع	فقه حنبلی - قرن 4ق. - اصول فقه حنبلی - قرن 4ق. - فقه اهل سنت - قرن4ق.
زبان	عربی
تعداد جلد	2
کد کنگره	BP ۱۷۹/۳/الف۲ت۹
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

تهذيب الأجوبة، از آثار محدث،‌ِ اصولی‌ و فقیه‌ نامور‌ِ بغدادی ‌قرن چهارم هجری قمری، ابوعبدالله‌ حسن‌ بن‌ حامد حنبلی مشهور به ورّاق‌ (متوفای 403ق)، فتاوای پیشوای حنبلیان، احمد بن حنبل (164-241 ق)، را با تأکید بر روش‌شناسی و آداب فتواگویی بیان می‌کند. پژوهشگر معاصر، عبدالعزیز بن محمد بن عیسی قائدی این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و برای آن مقدمه‌ای ارزنده نوشته و نگارنده و آثارش و ویژگی‌ها و روش اثر حاضر را شناسانده است.

هدف و روش

عبدالعزیز بن محمد بن عیسی قائدی تأکید کرده است که نگارنده در ضمن این کتاب، بسیاری از روایات احمد بن حنبل در زمینه عقیده، فقه و رجال و... را آورده و ادله‌ای از آیات و روایات و عقل برای تأیید مذهب او و نقد کلام مخالفانش مطرح کرده است.

• محقق روش نویسنده را با دقت بیان کرده و از جمله نوشته است که بن‌ حامد حنبلی نصوص روایات را گاهی با سند می‌آورد (مانند باب بیان جواب احمد بن حنبل با عبارت «أَحبُّ اليَّ») ولیکن در غالب موارد، سند را حذف می‌کند و هر گاه که آثار صحابه را می‌آورد اسناد را حذف می‌کند مگر در مواردی نادر.

ساختار و محتوا

• این اثر 2 جلدی 42 باب (و برخی از بابها، فصل‌هایی یا مسائلی) دارد و نگارنده کوشیده است که عادت و روش احمد بن حنبل را درباره پیروی از کتاب و سنت و پیمودن سیره سلف صالح در پاسخگویی (چه در اصول دین چه در فروع)، توضیح دهد.

نمونه مباحث

• باب بیان تأکید او بر پیروی در جواب دادن در هر جایی:
• میمونی گفت: احمد بن حنبل به من گفت: بپرهیز از آنکه حتی یک کلمه بگویی در حالی که در مورد آن کلمه، پیشوایی نداشته باشی.
• میمونی گفت: به احمد بن حنبل گفتم:حریم درخت خرما چقدر است؟ پاسخ داد: نمی‌دانم. چیزی درباره آن و مقدار حریم آن نشنیده‌ام.
• حسن‌ بن‌ حامد گفت: اگر ابوعبدالله (احمد بن حنبل) در جواب بگوید:«ما سمعتُ» و «لا أعرفُ»، معنایش نه تحریم است، نه تحلیل و نه ابطال بلکه فقط به معنای توقّف است.

منابع مقاله

• مقدمه و متن کتاب.